Vooruitgang

Op een koud en kaal kamertje op de bovenverdieping van ons huis staat een zwart glimmend apparaat van, ruw geschat, 100 bij 50 cm, dat d.m.v. een staartje verbonden is met een grijs kastje eronder, waar 2 langwerpige knopjesconsoles bij horen… enfin, u begrijpt wel waar ik het over heb.
En op andere plekken in onze leefruimtes liggen en staan gelijkvormige en gelijksoortige voorwerpen, die gelden als de belangrijkste onderscheidings-trofeeën van de tot de uiterste grenzen van mogelijke evolutie ontwikkelde mens.
Toch wordt er bij ons nauwelijks gebruik gemaakt van dat kouwe kamertje, misschien 1 keer per week, een half uurtje hoogstens.
Wel zijn de andere boxjes geregeld in gebruik. Misschien dat de tv wel aan het verdwijnen is. Vervangen door die interactieve machientjes, waarop de keuze van benodigde info naar eigen behoefte en timing instant beschikbaar is.

Als we ons afvragen wat vooruitgang is, en we zouden te rade gaan bij de sprekende hoofden op dat scherm van 1 bij ½, dan horen we iets heel anders dan wanneer we die vraag aan onszelf stellen.
We zouden, afgaande op de tegenwoordig overal beschikbare schermen, al gauw de indruk kunnen krijgen dat ‘we’ een enorme sprong in de evolutie van de mensheid meemaken. Alleen al het bestaan en de wereldwijde verspreiding van die schermen, is voor de progressieprofeten reeds genoeg bewijs voor het idee dat de mensheid vooruitgaat en vooruit gegaan is.
Vooruit, vooruit, vooruit….
Maar wat betekent dat voor, niet de ‘technologische’, maar de ‘menselijke’ vooruitgang. En hoeveel zou dat zijn, en hoe zullen we dat meten en op welke gebieden, in welk opzicht?

Ik stelde mezelf die vraag de afgelopen week, omdat ik (op afraden van Joanan) toneelstukken begon te (her)lezen.
Van Aristophanes (Athene 447-386) en Vondel (Amsterdam 1587-1679).
De een dus zo’n 2500 jaar geleden en de ander pakweg, laten we niet flauw zijn, 500 jaar terug.
Ik had net zo goed een kritisch stuk in de krant van vandaag of morgen kunnen lezen.
Qua inhoud dan, niet qua stijl en metaforische rijkdom, taalvirtuositeit, woordkunst, humor, inzicht en doorzicht. In die categorieën zijn de heren A en V onbetwiste en onaantastbare meesters.
De menselijke eigenaardigheden, de maatschappelijke problemen, de gedragingen van elites en machthebbers, rijken en sterken, die beschreven en uitgespeeld worden in allegorieën en ensceneringen, zijn sinds die tijd niet veranderd. Niet veranderd.

Dat idee, van de mensheid die niet veranderd is, en nog steeds op dezelfde voet, in dezelfde groef, door-ijsbeert, riep ik ook tegen de voorzitter van onze volksvertegenwoordiging (ja ik praat tegen dat scherm, ik weet wel dat ie dat niet hoort, maar ik doe het voor mezelf) die mij via het scherm op het koude kamertje (wij noemen dat: onze tweede kamer) gisteren wou wijsmaken:
“dat de parlementariërs van 1815 hun ogen niet hadden kunnen geloven als ze ons Nederland van nu zouden zien: ruimtelijk, sociaal, politiek, technologisch, economisch – alles is compleet anders dan toen.”
“En wat de komende 200 jaar ook brengen, dat veranderingsproces zal doorgaan; continu. Laten we daar vooral niet bang voor zijn, maar samen alles blijven doen wat nodig is om onze rechtstaat, onze economie, en onze samenleving sterk en bij de tijd te houden…”

Nee, ik denk dat die mensen van 2500 jaar geleden, van 500 jaar geleden en van 200 jaar geleden hun ogen inderdaad niet hadden kunnen geloven.
En hun oren ook niet, en alle andere zintuigen en hun verstand ook niet, als ze zagen dat ‘we’ nog geen spat, geen rimpel, geen graad, geen lumen zijn vooruitgegaan.

Wellicht is het een aardig idee om in de rubriek: ‘beweringen’ van de komende week onze opvattingen te formuleren en in te sturen die de vooruitgang van de mensheid illustreren, bijvoorbeeld:

Het ontwikkelingsniveau van een samenleving kan worden gemeten aan de mate waarin de oudere generaties een levend voorbeeld zijn van de principes en morele waarden die zij aan de jongere generaties willen overdragen.

samenleving

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

3.8 met 4 stemmen 179