Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn van Jan R. Lønsing

Milgram

Voor iedereen die psychologie, sociologie of een aanverwant vak heeft gestudeerd, horen de Milgram experimenten tot de basisstof van de studie, maar niemand die ik ken heeft het boek gelezen dat bij het experiment hoort.

In een sociologieboek wordt het experiment afgedaan met een paar alinea’s waarin wordt verduidelijkt dat bijna iedereen in staat is een onbekende tot 450 volt schokken te geven als hij bepaalde vragen fout beantwoordt. Het enige wat nodig is, is een wetenschapper die de opdracht geeft.

Wie het boek Obedience to authority van Stanley Milgram leest, ziet dat het bijzonder complex is. De ene Amerikaan heeft een Befehl ist Befehl mentaliteit, terwijl de ander gaat zweten, aarzelen, protesteren, maar uiteindelijk precies hetzelfde doet en uitlegt dat hij wel degelijk had willen stoppen, maar dat het niet mocht. Daarmee leggen beiden eigenlijk op dezelfde manier de schuld bij de ander.

Het is eigenlijk ook interessant wie stopt. Want 65% gaat door, maar 35% stopt ergens. Een mooi voorbeeld is een professor in de ethiek. Hij is professor, dus niet zo onder de indruk van de autoriteit van de wetenschapper die de opdrachten geeft en denkt bovendien na over ethiek, zodat hij goed gewapend de strijd in gaat en dan ook vrij snel zelfstandig besluit om niet door te gaan met het toedienen van schokken. Het is niet ethisch.

Waarmee hij precies even ethisch is als de gemiddelde Amerikaan die geen opdrachten van een wetenschapper krijgt.

Het boek leert mij meer dan de korte stukjes in de standaard boeken. We weten nu niet alleen dat iedereen (dus 65%) bevelen zal opvolgen als hij bevelen krijgt, maar ook hoe we mensen kunnen helpen zelfstandig te denken. Dat kan door hen veel na te laten denken over filosofie en ethiek. Dat zijn dus zeer belangrijke vakken.

Gezien de verruwing van het politieke debat, lijkt me hoog tijd om daar meer aandacht aan te geven. Op TV – prime time - een half uur dagelijks – op alle zenders tegelijk. En alle mobiele telefonie wordt voor dat half uur uitgeschakeld.

Nu Trump president van Amerika is, is het van levensbelang om te weten wanneer je bevelen niet meer moet opvolgen.

Schrijver: Jan R. Lønsing, 24 november 2016


Geplaatst in de categorie: wetenschap

4.8 met 6 stemmen 222



Er zijn 4 reacties op deze inzending:

Naam:
Karel Jong
Datum:
28 november 2016
Uiteraard doel ik in mijn reactie op de campagne van de presidentskandidaat en niet op die van de 'president'. Mogelijk was ik enigszins verkrampt bezig op het toetsenbord. Ik focuste misschien te veel op dat 'beste' in Hettema's commentaar. Ik had daar even onberedeneerd moeite mee. Maar ik was ook te slordig in mijn formulering.
Naam:
Karel Jong
Datum:
27 november 2016
Column snijdt behoorlijk hout. We zijn volgzamer dan onze grote bek aangeeft. Overigens is de auteur hier wel de laatste columnist die zijn tekst baseert op vooroordelen of 'meeloperigheid, volgens mij. De campagne van de president was verontrustend genoeg om alert te blijven. Ook bij kritisch consumeren media.
Naam:
Gabriëla Mommers
Datum:
27 november 2016
Daar ga je weer, Ton. Alsof Jan niet voor zichzelf zou kunnen denken, alleen omdat hij er een andere mening op nahoudt dan jij. Trump is een seksistische, racistische, manipulatieve, onbetrouwbare, kapitalistische geldwolf. Daar heb ik geen media voor nodig. Dat hoor ik als hij zijn mond open doet. Ik hoop dat de hertellingen alsnog voorkomen dat hij als president geïnstalleerd wordt. En nee, ik hoef al je vuilspuiterij over Hillary niet nog een keer te horen. Die heb je nu wel vaak genoeg neergekalkt. Net als de media!
Naam:
Ton Hettema
Datum:
26 november 2016
Tot aan de laatste alinea kan ik goed met je instemmen, beste Jan, maar waarom je (en met jou vele, vele anderen) zo vooringenomen bent ten opzichte van de president-elect, kan ik alleen maar verklaren uit meeloperigheid met de heersende, aan ons opgedrongen en door ons al dan niet klakkeloos overgenomen impliciete bevelen van de massamedia. Ethisch zou wat mij betreft zijn: een neutrale, oplettende houding aannemen om iemand de voorkeur van de twijfel te geven.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)