Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Vera

(Verantwoordelijkheid, een verkennende overpeinzing)

Vera, als naam, in het Russisch, zegt de namen-site, betekent Faith.
Dus zoiets als geloof, vertrouwen. Ik dacht zelf aan het Latijnse Verus (= echt, waar) en aan het Engelse woord Veracity (=waarheid, juistheid).

Eerder deze week schreef geachte collega dagcolumnist Jan R Lonsing over onverantwoordelijkheid, en dat zette me aan om een denkproces op gang te brengen over het begrip vera-ntwoordelijkheid. Vandaar dat ik op Vera kwam.

Vera-City is ook een prachtige combinatie: de stad, de citadel van de waarheid, van het vertrouwen. Waarheid hier in de betekenis van (opr)echtheid.
De mensen die in deze speciale en veeleisende stad mogen wonen, zijn daar op voorwaarde dat ze trouw zijn aan de .. aan wat, aan wie, aan zichzelf, aan de werkelijkheid, aan het onvervalste en onvervalsbare, rechtstreekse 'isme' van zichzelf. Zonder deceptie, zonder bedrog. (What a wonderful world it would be)

De hele week kwam ik in de nieuwsberichten op de radio en tv, en in de krant (die ik vanaf deze week vier weken bijna gratis in de bus krijg), allerlei courante zaken tegen waarin het begrip 'verantwoordelijkheid' steeds verder kon worden uitgediept.

Een man (die het recht op dat woord heeft verspeeld) zette meisjes en mannen aan tot mensonterende handelingen (waarbij zelfs iemand van schaamte zelfmoord pleegde) en werd daarvoor verantwoordelijk gehouden en dus schuldig bevonden.

Een minister trad af omdat hij verantwoordelijk werd verklaard voor het verdraaien of achterhouden van feiten. Daarmee was hij het vertrouwen van anderen kwijtgeraakt. Met het voorbehoud dat het politieke spel er een is van een hoog drosteblikgehalte.

Omdat het Rijksmuseum een tentoonstelling heeft samengesteld met het thema 'slavernij', werd dit onderwerp gisteravond besproken in het DWDD programma door de host (wiens gezichtskleur nog het dichtst de RAL-kleur Elphenbein 1014 benadert) met Sylvana en Akwasi, die beiden bekleed zijn met een bruin-oranje-gekleurde opperhuid (RAL: Perlkupfer 8029).
Daarmee kwam het begrip verantwoordelijkheid weer om de hoek kijken. Zijn 'wij' (verklaarde nazaten van JP Koen en anderen die te kaap'ren voeren) verantwoordelijk voor de roofpartijen en slavernijen van weleer?

Ook de Molukse treinkaping in 1972 (nu we het toch over kapen hebben) was in het nieuws, waarbij de verantwoordelijkheid van de Nederlandse Staat voor het dodelijk 'doorzeven met holle kogels' van de kapers opnieuw werd bedelibereerd.

Enfin, waar gaat dit heen? Ik begon zo ORDE-lijk aan dit betoog. En nu zit ik temidden van de brokstukken van 'ons' verleden als een roodaangelopen peuter tussen een kapotgeslagen lego-kasteel.

Het woord 'Orde' maakt namelijk het centrale onderdeel uit van het 19 letters tellende woord van mijn onverdeelde aandacht. Hetgeen mij vertelt dat verantwoordelijkheid een kern moet hebben van orde.

En orde dient een weerspiegeling te zijn van de geordendheid van het aardse leven: wat je omhoog werpt, valt weer naar beneden; de vinger schrijft en beweegt onvermurwbaar voort; overdag is het licht en 's nachts is het donker; dat soort dingen.

Dit schrijfsel (dat stolt als stijfsel) over zo'n allesomvattend, zwaarwichtig en gewetensvol onderwerp kan natuurlijk in de verste verte niet volledig zijn. Dat was de bedoeling ook niet. Verkennen. Rondwandelen. Struinen. Beschouwen. Opmerken. Aanstippen.

Dus hierbij voor nu enkele observaties uit de tuin der lusten die verantwoordelijkheid heet. Of uit het stadspark van de Vera-City.

Een veel voorkomende term in relatie tot verantwoordelijkheid is dat die gedragen wordt. Als een toga? Als een pruik? Als een juk? Als een bontmantel? Als een masker? Als een etiket? Als een ballon? Dat wordt er niet bij verteld, maar impliciet duidelijk geacht.

Vanwege dat dragen is er onderscheid tussen kinderrecht en volwassenenrecht. Verschil in draagvermogen. (Zie ook Salomonsoordeel, appel)
Zou het woord 'verdrag' hier mee te maken hebben?

Er zijn twee vreemde kronkels waar te nemen in het menselijk verkeer die beide een uiterste vertegenwoordigen van misverstand:

Geen verantwoordelijkheid willen nemen voor iets waar je in feite wel verantwoordelijk voor bent: wir haben es nicht gewusst.

Verantwoordelijkheid op je nemen voor iets waar je niet verantwoordelijk voor bent: slavernij, global warming, holocaust, de moord op Pim, de schuld van Griekenland, vrouwenonderdrukking, FGM, etcetera..

Toch nog even wat denk-venijn in het staartje gestopt

Om het denken wat te verlevendigen

Dit is niet af en zal het misschien ook nooit zijn

Schrijver: Ton Hettema, 11 februari 2017


Geplaatst in de categorie: filosofie

3.0 met 4 stemmen 111



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)