De Finkelsteins
‘Waar zijn de Finkelsteins eigenlijk gebleven?’ Een heel bijzondere vraag. De man keek naar zijn dochter en had verteld over zijn jeugd in Berlijn, de koekjes die hij bij de Finkelsteins kreeg – aardige buren, een aardige moeder en hij speelde met een zoontje van de Finkelsteins.
De man was een oude man met een volwassen dochter en samen leefden ze in Zuid Afrika. Zijn dochter keek hem verbaasd aan, wist niet wat te zeggen. Waar de Finkelsteins zijn gebleven? Weet je dat dan niet?
‘De holocaust!’ hielp ze hem, ‘de holocaust gebeurde met hen! Daar zijn ze in verdwenen!’ Vader schrok en keek zijn dochter aan. Ineens was hij weer de schuldige, maar nu niet een schuldige in een oorlog van grote mogendheden, niet langer een verliezer omdat zijn leger werd verslagen door de Russen, maar ineens was hij ook de verdediger van een regime dat de Finkelsteins had vermoord. En met de Finkelsteins vele, vele andere mensen. Zelfs als de Finkelsteins ongelooflijk veel geluk hadden gehad en een veilig heenkomen hadden gevonden in Israël, Amerika of laten we zeggen, Zuid Afrika, zelfs dan was vader nog steeds schuldig aan meewerken aan een regime dat ongelooflijk veel kapot heeft gemaakt en ongelooflijk veel levens heeft vernietigd. Niet alleen Duitse levens in een kansloze oorlog, maar ook levens van Russen, Polen, Fransen en Joden. Ineens drong een waarheid binnen die hij sinds 1945 had opgesloten in een krocht van zijn ziel, een donkere krocht waar hij niet mocht kijken en waar hij niemand liet kijken.
Maar dat er wel was.
En dat zijn leven wel vergalde. Dat zijn hele leven angstig maakte. Hij moest het verbergen, want de verschrikkingen waren te groot en nu zat zijn dochter tegenover hem en had gevraagd, hoe was je jeugd, hoe was je als kleine jongen? En bereidwillig had hij verteld over zijn gelukkige jaren in Charlottenburg, Berlijn en zijn bezoekjes bij de Finkelsteins, geluk bestond nog. Geluk was nog gewoon. Er was nog niets opgesloten in een duister krocht in zijn ziel. Onbedorven kon hij lachen naar de Finkelsteins en zijn hele leven is hij onbedorven blijven lachen naar de Finkelsteins, tot hij nu, een oude man, aan zijn dochter vroeg, waar zijn de Finkelsteins gebleven?
(Geschreven naar aanleiding van het interview 22-4-2018 met Marianne Thamm in Buitenhof, waarin zij vertelt over het boek 'De ondraaglijke blankheid van het bestaan' / 'Hitler, Verwoerd, Mandela and me')
Geplaatst in de categorie: maatschappij