Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn van Jan R. Lønsing

De grootste Belgische schilder?

De beroemde schilder Jan van Eyck was net zo Nederlands als Rembrandt van Rijn. Daar staat tegenover dat Jan van Eyck meer Belg is dan Rembrandt. Dat zit zo.

Rembrandt werd in de tachtigjarige oorlog geboren: 1606. In die tijd bestond Nederland niet, maar waren er een aantal opstandige provinciën, zoals men toen zei, de Zeven Provinciën die probeerden de Nederlanden te veroveren en er was een deel dat door Philips II werd bestuurd die hetzelfde gebied weer onder zijn controle probeerde te krijgen. Rembrandt werd in een burgeroorlog geboren. Hij leefde in het gebied dat door de opstandige provincies werd bestuurd. Toen in 1648 de burgeroorlog eindigde, waren de Nederlanden opgesplitst in de Republiek der Zeven Provinciën of Noordelijke Nederlanden, en de Zuidelijke of Spaanse (later Oostenrijkse) Nederlanden. De Noordelijke Nederlanden zouden na een korte samenvoeging in 1815 in 1830 gewoon Nederland gaan heten en de Zuidelijke zouden België gaan heten.

Dus Rembrandt woonde in een land dat later Nederland zou worden, maar Jan van Eyck woonde in een land dat er nog niet over nadacht of ze zouden opsplitsen. Ze waren (met andere gebieden) maar net samengebracht onder de Bourgondiërs. Bovendien woonden er in die tijd helemaal geen naties in het gebied. Van Eyck was geboren in Maaseik, een plaatsje dat aan de Maas ligt, in Limburg (nu Belgisch Limburg). Hij werkte het grootste deel van zijn leven in Brugge, toen Vlaanderen – een heel ander gebied, met een andere wet, andere taal, andere gewoonten, maar toevallig wel dezelfde vorst.

Tijdens de tachtigjarige burgeroorlog vluchtten veel protestanten vanuit het zuiden naar het noorden. De nakomelingen van degenen die naar het noorden gingen zijn Nederlanders geworden en wie achterbleef werd Belg. Pas later, toen België was uitgevonden, werd Van Eyck een beroemde Belg, maar in de tijd van Van Eyck kon dat helemaal niet. Het is dus raar om te zeggen dat Van Eyck de grootste Belgische schilder is, want voor 1830 bestonden er geen Belgen.

Zo is het ook een beetje raar om Rembrandt een Nederlander te noemen. De opstand was wel al begonnen en hij woonde in het noordelijke gebied. Het is daarom iets logischer om hem Nederlander te noemen dan om Van Eyck Belg te noemen. En toch, zo groot is het verschil niet.

Suzanne Schulting, ja, dat is een Nederlander. Hoewel. Eigenlijk is ze een Friezin uit Tijnje.

Schrijver: Jan R. Lønsing, 27 februari 2020


Geplaatst in de categorie: geschiedenis

4.0 met 3 stemmen 145



Er is 1 reactie op deze inzending:

Naam:
Alphonse
Datum:
19 maart 2020
Mooie, heldere duidelijke schets van de problematiek van de bewoners van de Lage Landen doorheen de eeuwen. Wat is onze identiteit en waar zit ze? Hoever zijn we met elkaar verbonden?
Wat mij in dezen telkens weer opvalt, is hoe weinig begrip en aanvoelen (Noord-)Nederlanders tonen als het over Vlaanderen gaat en over hun nu al 190 jaar lange strijd voor hun eigen identiteit. 'Praat maar een beetje Frans tegen ze,' hoor ik 'Hollanders' vaak zeggen als de conflicten weer eens op scherp staan. Rubens en Van Eyck? De hedendaagse vraag in België inzake kunstenaars is: Is het een Belg, een Vlaming of een Waal... Was de beroemde surrealist Magritte een Waal, een Belg... Sommigen lossen het op door hem als Brusselaar te betitelen. Brussel... een Franstalige stad volledig op het Vlaamse grondgebied. Van dat soort machinaties heeft Nederland gelukkig geen last.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)