Emancipatie van de vrouw
Ik lees nu het boek Eva, van Van Schaik en Michel. Het gaat over de positie van de vrouw in de evolutie en de ontwikkeling van cultuur. Hun stelling is eenvoudig: de vrouw is van nature gelijkwaardig aan de man. Dat is niet het geval bij chimpansees, orang oetans en gorilla’s maar wel bij bonobo’s. We hebben het dus niet helemaal van een vreemde. De gelijkwaardigheid gaat bij mensen overigens nog verder dan bij bonobo’s, want we voeden elkaar ook en dat doen al onze soortgenoten niet. Alleen zuigelingen, maar dan ook het liefst zo kort mogelijk.
Maar de stelling – de vrouw is van nature gelijkwaardig aan de man, is volgens de schrijvers door culturele ontwikkelingen misgelopen. Dat begon bij de ontdekking van de landbouw. Die landbouw werd oorspronkelijk door vrouwen gedaan. Dat had voor- en nadelen voor vrouwen. Het voordeel was dat ze economisch belangrijker werden dan mannen die alleen nog maar het vlees binnenbrachten en dat ook nog steeds minder. Dat betekende dat de vrouw dus de centrale rol kreeg en zelfs de baas werd. Het sterke geslacht dus – economisch gezien.
Maar er zat ook een keerzijde aan. Landbouw is hard werken. Het is niet zaaien en wachten tot het gewas geoogst kan worden, maar ook ploegen, wieden en dat allemaal zonder de hedendaagse tractoren. De vrouwen werden, zo blijkt uit onderzoek, ongezonder.
Het voordeel was wel dat er een stabielere voedselsituatie ontstond, waardoor meer kinderen overleefden en het aantal mensen groeide. Vandaar dat de landbouw won.
En er zat nog een keerzijde aan. Dat was dat mannen niets te doen hadden, omdat rond de landbouwdorpen steeds minder wild was om op te jagen (dat was opgegeten). En dus gingen ze zich bemoeien met de aangelegenheden in het dorp en uiteindelijk de macht overnemen. Het werk lieten ze over aan de vrouwen. Het kinderen baren ook. Maar dankzij de arbeid van vrouwen konden ze wapens maken en het dorp gaan overheersen. Zo kwamen ze aan de macht en zo werden ze het sterke geslacht.
En omdat het hier niet ging om een machtsverschil op grond van de natuur, bedachten ze culturele oplossingen: wetten, instituten van die dingen ja. Ze bedachten zelfs dat ze uitverkoren werden door goden of, als ze promotie wensten, bedachten ze dat ze zelf goden werden.
Tot zo ver het boek. Mijn gedachte was ineens dat in dit verhaal bezit centraal stond. Pas met de uitvinding van bezit werd landbouw mogelijk, want zonder bezit is de oogst voor iedereen. Als de oogst van iemand is, kan iemand erin investeren. En als dan ook nog voorraden mogelijk zijn, is het bezit van voorraden ontzettend belangrijk voor de stabiliteit van een leefgemeenschap. Ook worden erfenissen ineens interessant. Daarvoor bestond de erfenis uit dat wat je van je ouders meekreeg, maar daarna is het ook wat je hebt gekregen van de ouders.
Als ik het boek tussen de oogharen doorlees, zie ik een enorme overeenkomst met de (rijke) mannen en bezit. Zij houden elkaar vast en onderdrukken de vrouw en de arme mannen. Bezit is dan centraal en niet de macht van de man. En dan praat je dus niet over patriarchale maatschappij, maar over kapitalisme.
En dan denk ik. Tja. Vrouwenemancipatie is maar half werk. Als het lukt, hebben we straks rijke vrouwen en rijke mannen tegenover arme vrouwen en arme mannen. Dan zijn er maar heel weinig geholpen met vrouwenemancipatie.
En dan denk ik aan Bill Clinton: it’s the economy stupid. Geen wonder dat zijn vrouw de verkiezingen tegen Trump verloor. Haar aanhang bestond alleen uit rijke vrouwen en enkele vrouwen van de deplorables die in haar feministische prietpraat trapten. En dan denk ik toch dat Karl Marx, die niets van vrouwen begreep, de andere helft van het ware emancipatieverhaal wel begreep. Het is niet de schuld van de man.
Het is de schuld van het kapitaal.
Daar gaat emancipatie over.
home.nlGeplaatst in de categorie: actualiteit
Eva
175
Geef je reactie op deze inzending: