Dagcolumn

Oorlogsangst

De talloze akelige berichten over het geweld in Oekraïne brengen mij terug naar de laatste grote oorlog, waarin onze ouders verzeild raakten in Nederland. Uit correspondentie van mijn overleden vader haal ik flarden uit zijn dienstplichtige periode in die bange dagen in Nederland. Ik probeer mij voor te stellen wat onze verwekkers en opvoeders moesten meemaken en of dit enige invloed had op ons als oorlogskinderen of enkele jaren na de bevrijding geboren. Voor de artillerie beschietingen met verouderde kanonnen kreeg mijn vader en zijn maten later een medaille, terwijl mijn vader geen held was. Dat zijn onderdeel in mei 1940 de Duitsers even tot vertraging in de opmars dwong op de Grebbeberg, bleek eigenlijk een wonder tegen de achtergrond van veel miscommunicatie en verouderd geschut.

De verschillen met de overval in Oekraïne zijn talrijk. Alleen al de beelden van de stromen vluchtelingen komen bij velen scherp binnen. Wij zien en weten nu veel meer van oorlog, ook al is er ook georganiseerd nepnieuws. Na de overgave zag mijn vader op lopende thuistocht vanuit de verte zijn geboortestad in donkere rookwolken gehuld, nadat Duitsland door middel van een wreed bombardement de grote havenstad deels verwoestte. Ook zijn ouderlijk huis bleek met de grond gelijk gemaakt. Gelukkig bleek de familie elders op theevisite. De enige restanten in de puinhopen bleken enkele ingekleurde ansichtkaarten met badende meisjes in gebreide badpakken aan het strand van Scheveningen.

Een paar jaar later werd in 1944 hun toenmalige woonplaats in het zuiden van Nederland met veel geweld bevrijd. Veel tijd brachten zij door in een zeer dichtbijgelegen schuilplek. Een gebouw met bijzonder dikke muren, dat vele jaren later een museum werd. De acties van de Engelse bommenwerpers en de heftige verdediging door de Duitsers veroorzaakten een behoorlijk helse periode, waarbij ook burgerslachtoffers vielen. Bij mijn zus van twee jaar bleek later een granaatscherf door haar kinderbed te zijn gegaan, gelukkig bleek zus ongedeerd. Wat mijn ouders toen voelden bij het kinderledikant van mijn zus, kan ik mij slechts ten dele voorstellen. Je kunt akelige zaken verdringen, maar zo'n beeld blijft je toch levenslang bij.

Na de oorlog moest mijn vader nog ruim anderhalf jaar de militaire dienst in. Hij werd als onderofficier gevraagd voor werk op een militair stafbureau in Engeland. De fysieke trainingen gingen gewoon door. Zijn oefeningen in Schotland maakten hem graatmager, zo is te zien op de spaarzame zwartwit foto’s. In een van zijn brieven vroeg hij na zijn ontslag uit dienst om behoud van ondergoed en legershirt, omdat textiel zo schaars was en hij weinig inkomen had. Het antwoord hebben wij nooit kunnen vinden. Uit zijn correspondentie blijkt ook de gruwelijke woningnood in die jaren. Inwonen kwam vaak voor. Mijn ouders hadden in de bange oorlogsjaren en daarna bij elkaar zo’n zeven jaar andere mensen in hun huis. Waardoor hun huwelijk in die periode nooit echt genoten kon worden. Onze moeder kreeg er allengs zenuwtoevallen van.

Alles bij elkaar weten wij als kinderen eigenlijk te weinig over de invloed op onze ouders van jarenlange oorlog en bezetting op karakters en opvoeding. Dit bedenk ik bij het volgen van dagelijkse beelden van onrecht, geweld en vluchtelingen in Oekraïne. Vandaag geven wij vast ruimhartig aan de actie voor Oekraïne. Ik denk intussen even terug. In de jaren vijftig werd ik nogal eens zwetend wakker bij geluid van vliegtuigen. De verhalen uit de oorlog aan tafel en het voorlezen van buurman Jan uit het kinderboek Engelandvaarders bleken voldoende voor mijn diepliggende angst voor oorlog. Ik wist namelijk zeker, dat dit gebrom in de lucht het voorspel was van een bombardement. Wat kinderen, vaders en moeders nu in Oekraïne in angst ervaren, probeer ik mij voor te stellen. Uiteraard lukt dat niet echt. Maar denkend aan het verleden van mijn ouders en hun ervaringen in de laatste grote oorlog, kan het soms lang onrustig blijven in mijn hoofd.

Schrijver: Lord Wanhoop
8 maart 2022

Geplaatst in de categorie: actualiteit

oorlog

vluchtelingen

oorlogsangst

verzet

europa

4.7 met 6 stemmen

421

Er zijn 3 reacties op deze inzending:

Naam:: J.de Groot
Datum:: 19 maart 2022; Ik heb een hoop geschiedenis bijgeleerd nu.

Naam:: Freek Berglust
Datum:: 13 maart 2022; Na lezing van deze column weet ik wel zeker, dat velen in en na de oorlog geborenen extra denken aan de verhalen over de oorlog en hoe hun ouders deze angstige jaren hebben doorgebracht. Dus ja, de impact van deze periode op het denken en handelen van onze opvoeders mogen wij vast niet onderschatten.

Naam:: Lord Wanhoop
Datum:: 10 maart 2022; De werkelijkheid, zo hoorde ik zeer recent van mijn zus, was nog meer bizar. Mijn tweejarige zus werd in 1944 even in bed van onze ouders genomen. Het was immers buiten een enorm oorlogslawaai, waardoor zij de slaap niet kon vatten. Ofwel de granaatscherf had haar anders zeer waarschijnlijk getroffen. Een soort 'wonder' dus. Dat was toen. Nu komt ook de realiteit van een getroffen kinderziekenhuis in beelden langs. Waar gaat dit heen?

Geef je reactie op deze inzending:

Week 16	Week 15
Week 14	Week 13
Week 12	Week 11
Week 10	Week 9
Week 8	Week 7
Week 6	Week 5
Week 4	Week 3
Week 2	Week 1
Week 0

Week 52
Week 51	Week 50
Week 49	Week 48
Week 47	Week 46
Week 45	Week 44
Week 42	Week 41
Week 40	Week 39
Week 37	Week 36
Week 35	Week 34
Week 33	Week 32
Week 31	Week 30
Week 29	Week 28
Week 27	Week 26
Week 25	Week 24
Week 23	Week 22
Week 21	Week 20
Week 19	Week 18
Week 17	Week 16
Week 15	Week 14
Week 13	Week 12
Week 11	Week 10
Week 9	Week 8
Week 7	Week 6
Week 5	Week 4
Week 3	Week 2
Week 1

Week 52
Week 51	Week 49
Week 48	Week 47
Week 46	Week 45
Week 44	Week 43
Week 42	Week 41
Week 40	Week 39
Week 38	Week 37
Week 36	Week 35
Week 34	Week 33
Week 32	Week 31
Week 30	Week 29
Week 28	Week 27
Week 26	Week 25
Week 24	Week 23
Week 22	Week 21
Week 20	Week 19
Week 18	Week 17
Week 16	Week 15
Week 14	Week 13
Week 12	Week 11
Week 10	Week 9
Week 7	Week 6
Week 5	Week 4
Week 3	Week 2
Week 1

Week 52
Week 51	Week 50
Week 49	Week 48
Week 47	Week 46
Week 45	Week 44
Week 43	Week 42
Week 41	Week 40
Week 39	Week 38
Week 37	Week 36
Week 35	Week 34
Week 33	Week 32
Week 30	Week 29
Week 28	Week 27
Week 26	Week 25
Week 24	Week 23
Week 22	Week 21
Week 20	Week 19
Week 18	Week 17
Week 16	Week 15
Week 14	Week 13
Week 12	Week 11
Week 10	Week 9
Week 8	Week 7
Week 6	Week 5
Week 4	Week 3
Week 2	Week 1

Week 52	Week 51
Week 50	Week 49
Week 48	Week 47
Week 46	Week 45
Week 44	Week 43
Week 42	Week 41
Week 40	Week 39
Week 38	Week 37
Week 36	Week 35
Week 34	Week 33
Week 32	Week 31
Week 30	Week 29
Week 28	Week 27
Week 26	Week 25
Week 24	Week 23
Week 22	Week 21
Week 20	Week 19
Week 18	Week 17
Week 16	Week 15
Week 14	Week 13
Week 12	Week 11
Week 10	Week 9
Week 8	Week 7
Week 6	Week 5
Week 3	Week 2
Week 1	Week 0

Week 53	Week 52
Week 51	Week 50
Week 49	Week 48
Week 47	Week 46
Week 45	Week 44
Week 43	Week 42
Week 41	Week 40
Week 39	Week 38
Week 37	Week 36
Week 35	Week 34
Week 33	Week 32
Week 31	Week 30
Week 29	Week 28
Week 27	Week 26
Week 25	Week 24
Week 23	Week 22
Week 21	Week 20
Week 19	Week 18
Week 17	Week 16
Week 15	Week 14
Week 13	Week 12
Week 11	Week 10
Week 9	Week 8
Week 7	Week 6
Week 5	Week 4
Week 3	Week 2
Week 1