Kleine zielen

Couperus. Dat was voor mij vooral die ene scene uit de tv serie de Stille Kracht. Een jaar of 12 was ik en Pleuni Touw stond naakt onder de douche toen ze met bloed werd onder gespetterd. Een verboden en uiterst opwindende ervaring voor een ontluikend pubermannetje.

Verderop, bij het samenstellen van de HAVO boekenlijst, waarbij het aantal bladzijden het belangrijkste criterium was, viel Couperus als vanzelf buiten de boot. Oud en dik, veel te dik. Tijdens een bezoekje aan de boekenkast in de kringloopwinkel zigzagde ik langs de C. Couperus' De boeken der kleine zielen die moest ik toch minstens een kans geven, zoals ik allerlei andere schrijvers uit het verleden de laatste jaren ook ontdekt had. Er is een heel genootschap aan hem gewijd, dus ik vermoedde zonder Couperus een pretentieuze maar in wezen ongeletterde lezer te blijven.

En meteen maar met de deur in huis. Het beste wat ik in lange tijd gelezen heb, vier boeken in een band, 650 pagina’s, en verkocht van begin tot eind.
Je staat naast de familie van Lowe aan het begin van de 20e eeuw. In hun ‘Haagsche’ huizen, hun salons, je hoort het ruisen van de japonnen, het gekletter van paardenhoeven als de rijtuigen worden voorgereden, je wordt in de familieverhoudingen gezogen op een manier die ik nog bij geen andere schrijver ben tegengekomen.
Couperus neemt de tijd. Regen, wind en herfst teisteren bladzijden lang in allerlei gedaanten de gevels en kozijnen en illustreren de gevoelens van de hoofpersonen. Hij duikt in hun psyche en hun schurende relaties op een manier die je als lezer bijna lijfelijk meebeleeft.

Goed het taalgebruik is erg klassiek, ‘noodlotszwanger’, soms dwingt het je tot twee keer lezen, maar de strekking gloeit op uit de alinea’s. Bovendien zijn de dialogen en de innerlijke conflicten ijzersterk neergezet. Sommige hoofdstukken lazen voor mij het beste als ik ze binnensmonds meelispelde, dan proefde je de rijkdom, de absolute weelde van de taal die in staat is een wereld zo nabij te brengen.
Het oeuvre is uitgestrekt en veelzijdig, wat een werkkracht en wat een zeggingskracht.
En het zal aan mijn euforie liggen, maar wat ik aan de groten van onze tijd heb gelezen verbleekt en ik vermoed dat velen van hen in hun thematiek schatplichtig zijn.

Mensen wat een schrijver en wat een levenslessen die als juweeltjes tussen de kleine zielen zijn neergestrooid. Een perfect winterboek en een onweerstaanbare escape uit barre tijden.

Louis Couperus Boeke Boeken der Kleine Zi

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.0 met 3 stemmen 781