Inloggen
voeg je verhaal toe

Verhalen

De kift als bron van veel ellende

(voor Isabella di Morra (1518 - 1545))

Je bent geboren rond 1518 in het dorpje Favale, wat nu Valsinni is, in Zuid-Italië. Jouw vader was Giovanni Michele di Morra, baron van Favale, en jouw moeder was Luisa Brancaccio, een telg uit een aristocratische familie uit Napels. Jouw broers waren Marcantonio, Scipione, Decio, Cesare, Fabio en Camillo. Jouw zus was Porzia. Jouw tweelingbroer Scipione en jij kregen onderwijs van jullie vader, een ontwikkelde man met liefde voor de natuur. Door jouw vader werd je poëzieminnend.

In de oorlog tussen Frankrijk en Spanje om het bezit van het koninkrijk Napels stond jouw vader aan de kant van de Fransen. Na de nederlaag van Frans I van Frankrijk tegen Karel V van Luxemburg vluchtte jouw vader met zijn gezin naar Rome en vervolgens naar Parijs. De koning van Spanje nam jullie kasteel in Favale in beslag, wat enkel terug te krijgen was door een hoge boete te betalen, wat jouw vader vertikte en hij diende in het Franse leger. Verder vertoefde hij in het culturele leven van Parijs.

Na diverse onderhandelingen kwam jullie kasteel in bezit van jouw oudste broer Marcantonio. Jouw bijnaam is Baronessa di Favale en er zijn slechts dertien gedichten van jou bewaard gebleven, maar blijkbaar toch genoeg om als dichteres gerespecteerd te zijn. Je leefde samen met jouw tirannieke broers in het familiekasteel. In grote afzondering en ver weg van de literaire kringen. Ze hebben jou beknot en huisarrest gegeven. Ze beschouwden jou als hun rechtmatige bezit en ze waren stinkend jaloers op jouw artistieke dichtgave. Je kreeg een andere leraar, die jou les gaf in het werk van de schrijver/dichter Francesco Petrarca (1304 - 1374), de grondlegger van het humanisme, en de Latijnse schrijvers.

De verhouding met jouw jongere broers Decio, Fabio en Cesare was erg slecht en werd steeds moeizamer. Volgens hun neef Marcantonio waren die drie broers 'woest en barbaars' en hebben ze jou in het afgelegen kasteel met een ruige omgeving botweg gevangen gehouden. In de poëzie vond je de enige troost, die jouw gedwongen eenzaamheid verlichtte. Toch wist je op slimme wijze in het geheim te corresponderen met Diego Sandoval de Castro, een dichter van Spaanse afkomst en een baron in het naburige dorp Bollita, wat nu Nova Siri heet. Hij was ook een kastelein in Cosenza. Hij was wat beroemd en lid van de literaire Accademia fiorentina in Florence. Jouw privéleraar diende bij deze liefdescorrespondentie als tussenpersoon.

Waarschijnlijk hebben Diego en jij elkaar enkele keren in een huis van jouw familie ontmoet. Don Diego's vrouw Antonia Caracciolo was op de hoogte van de liefdesaffaire en ze had daar geen problemen mee. Ze vond het blijkbaar wel van standing getuigen. Ze vond haar man dan ook een grote dichter, die wel wat verzetjes mocht gebruiken. Geen probleem, kunst boven alles en erotiek is al eeuwenlang een bron van inspiratie en vernieuwde energie. De sporen van de liefdesaffaire tussen Diego en jou zijn echter nauwelijks in jullie poëzie terug te vinden.

Nadat jouw bezitterige broers ontdekten, dat je een geheime relatie met een baron had, werden ze gek van woede en eergevoel en hebben ze allereerst jouw privéleraar vermoord. Daarna overrompelden ze jou en hebben ze jou bruutweg doodgeslagen, ondanks jouw redelijke protest. Je werd ongeveer 28 jaar. Je bent in de San Fabianokerk in Valsinni begraven, grenzend aan het familiekasteel.

Later hebben jouw drie wraakzuchtige broers met hulp van twee ooms Diego in het bos van Noia (nu Noepoli) met haakbussen vermoord. Jouw broer Scipione werd een belangrijk persoon, omdat hij secretaris van Catharina de' Medici werd, totdat hij door jaloerse hovelingen vergiftigd werd. Jij wordt beschouwd als één van de oorspronkelijkste dichters van de Italiaanse, 16-e eeuwse poëzie en als een voorloopster van de poëtische Romantiek.

D'un alto monte onde si scorge il mare

Hoog op een berg die uitziet over zee
zit ik, jouw dochter Isabel, te turen
of ik een schip zie naderen waarmee
je mij, o vaderlief, bericht zult sturen.

Maar mijn gesternte gunt mij pais noch vree
zodat ik in dit nest zit te verzuren
en al mijn hoop verkeert in ach en wee
door deze rampspoed die ik moet verduren.

Want ach, ik zie geen boeg die 't zeevlak splijt,
geen zeil dat opbolt in de wind (o God,
aan deze kust heerst louter eenzaamheid!).

En hard en fel beklaag ik me over 't lot
dat mij in deze helse kerker smijt:
de walging grijpt mij steeds meer bij de strot.


Ecco ch'un altra volta, o valle inferna

O aardse hel, o dal van boze machten,
o woeste stroom, o kloof, o vallend puin,
o bergspelonk, o rots, o kale kruin,
opnieuw hoor je mijn schrille jammerklachten.

Waar ik ook zwerf of eenzaam zit te wachten,
aldoor klinkt in je oor de rouwbazuin
van mijn verdriet. O grillige Fortuin,
zul jij mijn snerpend leed ooit nog verzachten?

Ach, treur met mij, o neergestorte keien,
o schichtig wild, o opgedroogde wellen,
o bergwouden, o naakte rotspartijen,

o uilen, die elk ongeluk voorspellen!
Luidkeels wil ik met jullie een lot beschreien
dat zich geen mens op aarde voor kan stellen.

Isabella di Morra
vertaling: Frans van Dooren (1934 - 2005)

Schrijver: Joanan Rutgers, 24 december 2018


Geplaatst in de categorie: idool

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 53



Er is 1 reactie op deze inzending:

Naam:
Nemo
Datum:
25 december 2018
Mysteries zijn vaak interessanter dan futuristische utopieën. Zo ook dit. Maar waarom geen gedicht van la Baronessa opgenomen? Nu weten we nog niets van haar kwaliteiten als dichteres en het niveau van haar poëzie...

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)