De Boléro

Er was eens een meisje dat zich vreselijk druk maakte om alles, zo klein als ze was. Haar mamma zei dat ze dat niet moest doen, maar ze kon het niet laten. Ze was ook erg gauw van slag af. Als haar mamma en pappa bezoek kregen, was het meisje helemaal de kluts kwijt. Altijd als iets anders dan anders ging, kon ze daar niet tegen.
Ze was ook erg gevoelig. Als ze naar bed moest gaf ze ook de bezoekers een kusje. Ze vond het zielig voor hen dat alleen haar mamma en pappa een kusje kregen. Haar mamma zei, dat ze dat niet moest doen, dat het niet hoefde, maar ze bleef dat gewoon doen.

Het meisje groeide op en ging naar school. Ook daar had ze het moeilijk. Ze wilde alleen maar hoge cijfers halen. Als dat niet lukte was ze erg verdrietig. Haar mamma was altijd erg trots op haar als ze mooie cijfers had gekregen. Dat vond ze heel fijn. Haar pappa zei altijd dat het nog beter kon. Dat vond ze niet leuk. Ze deed dan nog beter haar best.
Sommige sommen snapte ze niet en ze maakte zich daar zo druk om, dat ze ziek werd. De dokter zei, dat ze een poosje alleen maar 's morgens naar school mocht en ’s middags leuke dingen moest doen. Hij zei dat ze overspannen was. Ze begreep wel niet wat dat betekende, maar ze vond het nu heel leuk om ‘s middags haar broertje naar school te brengen. Dan zag ze de jaloerse blikken van de andere kinderen, want die moesten naar school en zij ging lekker weer naar huis.

Toen ze een jaar of veertien was, hoorde ze op school bij de muziekles de Boléro van Maurice Ravel. Ze vond het prachtig! Elke keer als ze op school mochten kiezen wat ze wilden horen, koos zij de Boléro. Ze wist niet waarom ze die zo mooi vond. Pas veel later begreep ze waarom.

Toen ze een stuk ouder was moest ze een keer naar een psychotherapeut, omdat ze nog steeds zo moeilijk leefde en vaak verdrietig was. En toen hoorde ze voor het eerst het woord Dwangneurose!
Dat waar zij last van had, was een dwangneurose! Controledwang werd het genoemd.
Het was heel moeilijk om daarvan af te komen, zei de psychotherapeut. Maar ze wist nu waarom ze duizend keer alles nakeek en controleerde, met allerlei rituelen. En waarom ze zo dwangmatig met alles omging. En nu begreep ze ook waarom ze zo dol was op de Boléro.
Want dat was ze nog steeds. De Boléro had een herhaling in het ritme en in de melodie. Het leek op wat zij deed, steeds herhalen, steeds herhalen, steeds controleren, steeds controleren, net zo lang tot het goed voelde.

Soms droomde ze dat ze in een groot orkest zat en dat ze de Boléro speelden voor een groot publiek. Zij speelde de klarinet. Na afloop volgde er een staande ovatie. In haar droom applaudisseerden de mensen alleen voor haar. Want ze had prachtig gespeeld. Logisch, want zij met haar controledwang, herkende in de Boléro dezelfde herhaling, waar zij ook mee bezig was.

Ze leefde haar leven, met ups en veel downs. Ze werd ouder en ouder, de controledwang werd steeds erger. Ze kreeg verschillende therapieën, maar niets hielp. En medicijnen, daar kon ze niet tegen.
Ze was bang voor alles, als ze iets las of hoorde of op de televisie zag, dan werd ze vreselijk onrustig. Het kon van alles zijn, een ziekte of als er ergens brand was of wat er allemaal kon gebeuren als je iets vergat te controleren of wat dan ook. Haar dwang ging daar dan mee aan de gang, ze moest dan nog meer controleren. Er kwam steeds meer bij. Ze ging de deur niet meer uit, want ze moest alles in huis controleren, voordat ze weg kon. Het gas, was dat wel uit, de stekkers, zaten die goed in het stopcontact, was de kraan dicht, de lampen uit en nog veel meer. Dat kostte veel tijd en daar zag ze tegenop.
Ze durfde het aan niemand te vertellen. Want ze vonden het vast gek. Ze had wel eens voorzichtig iets verteld over de voordeur. Dat ze zo vaak moest controleren om te zien en te voelen of de deur nu wel echt, echt goed dicht was. En dat ze daar zoveel last van had.
Er werd toen gezegd:
‘Nou, als je het zo vervelend vindt om steeds te controleren, dan doe je dat toch niet? Trouwens, je ziet toch dat die deur dicht is?’
Zie je wel, dacht ze toen, ze vinden het gek, maar ze begrijpen er niks van, helemaal niks. Zo leefde ze eenzaam door met haar controledwang, die niemand mocht weten.

Maar toen veranderde er iets. De controledwang was nog net zo erg, maar ze kon het niet meer opbrengen om het verborgen te houden, om smoesjes te bedenken, zodat niemand het zou weten.
Voorzichtig begon ze te vertellen, waar ze last van had. En ze vertelde precies hoe het bij haar werkte. En ze vroeg of ze haar ermee wilden helpen. Tot haar grote blijdschap was er veel begrip. Als er nu iets was wat ze heel vaak moest controleren en er was iemand bij, vroeg ze of die mee wilde kijken. Of zelfs of die het voor haar wilde doen. Sommige dingen gingen nu sneller. Het was een opluchting om geen smoesjes meer te hoeven bedenken.
En gewoon te vertellen dat ze last had van controledwang en daardoor heel moeizaam leefde. Maar als het mogelijk was graag wilde dat ze erbij geholpen werd. Er ging een nieuwe wereld voor haar open. Haar leven werd nog steeds overheerst door de controledwang, maar ze kon er nu over praten.

En ze ging schrijven over hoe het is om met de dwang en de angst te leven. Ze schreef ook gedichten. En ze schreef een boek, De familie Stoornis. Dat werd gepubliceerd. Daar was ze heel blij mee.
Het was zo bevrijdend om erover te kunnen praten en schrijven. Om het te benoemen.

Nu is ze tachtig jaar en door een longziekte komt ze niet meer buiten. Gelukkig kan ze zich thuis goed vermaken en heeft ze veel plezier in het schrijven dat ze sinds een paar jaar elke dag doet. Ze leeft nog steeds met haar angsten en haar controledwang. Het accepteren vindt ze heel moeilijk, maar ze probeert te denken dat de dwang bij haar leven hoort. Ze heeft geen andere keus.

Ze leest even wat ze geschreven heeft tot nu toe. Ze zet de Boléro op. Het voelt elke keer weer alsof het speciaal voor haar geschreven is. Zachtjes tikt ze het ritme mee.
Ze fluistert: ‘Bedankt voor deze muziek, waar ik zo van geniet. Bedankt voor de herkenning.’
Als de muziek is afgelopen, pakt ze pen en papier en schrijft…

In de greep van…

Er woont een dwingeland in haar
Ze noemt hem meneer Dwang
Hij zit al jaren in haar hoofd
En maakt haar dagelijks bang

Hij vertelt haar elke dag
Wat hij wil dat ze doet
Hij is niet gauw tevreden
Ze doet het dan ook zelden goed

Ze moet bijvoorbeeld controleren
En niet gewoon één keer
Nee, dat moet veel vaker
Soms honderd keer of meer

Hij gaat ook naar anderen
En heeft het razend druk
Ze zien hem liever gaan dan komen
Maar hebben zelden dat geluk

Hij heeft ook veel familie
Die gaan overal mee naartoe
Om de mensen steeds te pesten
Daarvoor zijn ze nooit te moe

Ze heten Angst en Straatvrees
En dan heb je nog Paniek
En Smetvrees en Fobie
Ze maken mensen ziek

Er zijn nog meer familieleden
De familie Stoornis is heel groot
Velen hebben last van hen
En verkeren vaak in nood

Dit gedicht speelt al heel lang door haar hoofd. Nu heeft ze het dan opgeschreven. Het gaat over haarzelf. Over haar angsten en over haar dwang.
Ze denkt aan de vele jaren waarin ze geplaagd werd door de dwang. En een leven leidde dat haar beperkte in alles wat ze wilde doen.
Nu is ze oud, maar nog steeds is de dwang de baas. Nog steeds moet ze van alles controleren.

Zo leeft ze haar leven en probeert positieve manieren te vinden om met haar dwang en angsten om te gaan. Ze vindt veel afleiding in het schrijven van haar gedichten en verhaaltjes. Ook daar bemoeit meneer Dwang zich mee, maar ze gaat door. Dit laat ze zich door de dwang niet afnemen!

controledwang

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

3.3 met 11 stemmen 71