Onverdraagzaamheid woekert

Laatst liet iemand mij weten regen te haten. Zelf vond ik dit nogal een groots woord voor deze weersomstandigheid. Nat woorden is onaangenaam maar om nu te zeggen dat het iets is om te haten. Afgunst, afkeer, weerzin, wrok, rancune en vijandschap zijn onder meer synoniemen voor haat. Toch vind ik dat deze woorden in mijn beleving elk afzonderlijk een andere lading met zich meedragen. Vijandigheid kan een uiting van onvriendelijkheid zijn zonder dat hier haat aan te pas komt. En weerzin of afkeer is in mijn beleving niet hetzelfde als haat. Haat is voor mij iets hartsgrondig, iets vanuit je diepste wezen waardoor alle redelijkheid wordt weggevaagd, niet in staat meer te zijn om nog enig goeds te kunnen zien aan iets of de ander. Toch is het iets wat ik eerder alleen aan mensen relateer.

Zelf ken ik geen haatgevoelens en heb de indruk dat het woord aannemelijkerwijs vele malen ongenuanceerd wordt gebruikt. Wanneer haat je nu echt iets of iemand? Zelfs toen iemand mij veel plezier in mijn kist en mij dood wenste in een conflict kon ik die persoon niet haten. Negeren doe ik hem wel. Volgens Ensie is haat een toestand van intense vijandigheid en afkeer die gewoonlijk het gevolg is van angst, woede, verachting en/of gekwetst of beledigd zijn. Waar ligt de grens waar het een overgaat naar het ander? En hoe komt het zover dat een persoon leert haten zonder dat deze zelf een toestand heeft meegemaakt die hier naar toe zou kunnen leiden? Indoctrinatie is een grondslag voor deze vorm van haten. Vele jonge kinderen worden hiermee al vergiftigd, soms al vanaf de kleuterleeftijd.

Wat brengt haat ons? Onverdraagzaamheid, moordlust en vernietigingsdrang zijn onder meer hiervan gevolgen. De ander kwaad willen aandoen, zowel geestelijk en/of fysiek. Om hier niet voor te kiezen is niet in alle culturen even gemakkelijk doordat de groepsdruk zeer groot kan zijn. In Nederland kunnen we deze keuze wel gemakkelijker maken dan in andere landen. Toch lees je steeds vaker in de media dat de onverdraagzaamheid ook hier met de jaren toeneemt.
Op de site van de overheid lees je onder mensenrechten (mensenrechten wereldwijd) dat iedereen het recht moet hebben om zijn of haar religieuze of levensbeschouwelijke keuze te maken maar dat er helaas sprake is van een toenemende mate van onverdraagzaamheid. Volgens dit schrijven van de overheid zou ruim driekwart van de wereldbevolking leven in landen met een beperkte vrijheid van godsdienst en levensovertuiging. Diverse van deze landen hechten niet heel sterk aan mensenrechten waardoor mensen onrechtvaardig behandeld worden maar ook worden veel onschuldige burgers in een aantal landen meegezogen in conflicten en oorlogen wegens haatgevoel van een ander. De gevolgen laten zich raden, bijkomende nevenschade waarin onschuldige slachtoffers geofferd worden in een strijd die vele verliezen zal kennen.

Schrijver: Jet Rood
5 februari 2024