Inloggen

biografie: Desiderius Erasmus

Desiderius Erasmus (Gerhard Gerhards)
[Rotterdam ca. 1466/69-1536]

 
Desiderius Erasmus werd omstreeks 1466 geboren als zoon van een priester. Zijn vroegste jeugd bracht hij door in Rotterdam. Een groot deel van zijn schoolopleiding kreeg hij aan de stadsschool van Deventer. Deze school werd geleid door de 'broeders des gemenen levens'. Deze geestelijken streefden ernaar om in navolging van Christus te leven.

Na de dood van zijn ouders - zijn moeder stierf in 1484 aan de pest - drongen zijn voogden erop aan dat hij een opleiding tot geestelijke zou volgen. Hij vestigde zich in het klooster Emmaus te Steyn, even buiten Gouda. Hier ontving hij in 1492 de priesterwijding. Een jaar later verliet hij dit klooster om secretaris te worden van Hendrik van Bergen, bisschop van Kamerijk. Deze stap vormde de aanzet tot een groot aantal reizen die Erasmus door heel Europa maakte. Hij leerde veel vooraanstaande geleerden en vorsten kennen. Tot zijn dood in 1536 was hij zelden in Holland.

Erasmus wordt beschouwd als de belangrijkste West-Europese vertegenwoordiger van het humanisme, de wetenschappelijke stroming uit de periode van de Renaissance. De voor de humanisten kenmerkende belangstelling voor werken uit de klassieke en christelijke oudheid en hun neiging om de mens een centrale plaats in het wereldgebeuren toe te schrijven, vormden een reactie op de in de Middeleeuwen gangbare wijze van wetenschapsbeoefening, de scholastiek.

Vooral zijn contact met de Engelse filosoof Thomas More (1478-1535), de schrijver van 'Utopia', heeft hem sterk beïnvloed. Aan More droeg hij zijn boek 'Moriae encomium, sive Stultitiae laus' of 'Lof der Zotheid' (1511) op. Hierin stelde Erasmus bij monde van de Zotheid, die hij sprekend ten tonele voerde, de menselijke dwaasheden aan de kaak. Vooral zijn eigen stand, de geestelijkheid, moest het ontgelden. Maar hij is de rooms-katholieke kerk als instituut  trouw gebleven.