Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumn

Lees de laatste column over de actualiteit

Laatst geselecteerde dagcolumn (nr. 3.809):

Donald Trump en James Madison

James Madison is tegenstander van zuivere democratie en voorstander van de Republiek en waarschuwde al voordat Donald Trump was geboren voor deze proleet.

Wie was James Madison? Madison was de vierde president van de Verenigde Staten, maar schreef voordat hij president werd één van de federalist papers. Hij bepleitte daar de komst van een republiek, waarmee hij eigenlijk de federale structuur van de Verenigde Staten bedoelde. De federatie, zo hoopte hij, zou voorkomen dat pressiegroepen de macht naar zich zouden toetrekken. Je kunt niet vertrouwen op een afdoende beheersing door zedelijke of godsdienstige drijfveren, schreef hij en dat klopt.

De Republikeinen, een partij die is genoemd naar wat hij bepleitte, zijn precies dat geworden waar hij voor waarschuwt. Alle verlichte staatsmannen en vrouwen in deze partij zijn opzij geschoven en alles in die partij wordt in dienst gesteld van de grootste bluffer die ooit president is geweest en die het weer hoopt te worden. Notoire tegenstanders draaien als een blad om in de wind als ze hun carrière belangrijker vinden dan hun standpunt. Elke controle van de macht, elke check and balance die door Madison werd bepleit, is aan de kant geschoven. Trump zou de eerste president van de Verenigde Staten kunnen worden die na een mislukte staatsgreep toch weer op democratische wijze president wordt.

Madison hoopte dat de republiek dit zou voorkomen, doordat een parlement, gekozen door voldoende mensen, altijd onderling zo verdeeld zou blijven, dat één partij nooit de macht zou kunnen veroveren. Dit is in de Verenigde Staten al lang niet meer het geval. Het land is door het districtenstelsel en de first past the post systeem een speelbal van twee partijen geworden. Er is altijd één partij aan de macht. Als binnen die partij weer één stroming aan de macht komt, wat nu met Trump het geval is, verdwijnt ook de laatste verdediging tegen een dictatuur van de minderheid. Het systeem in de Verenigde Staten vertrouwt op verlichte staatsmannen en dat is, zei Madison dus al, levensgevaarlijk.

Wat Madison bepleitte was een Nederlands kiesstelsel, met een kiesdrempel van 0,7% en een groot aantal partijtjes waarvan sinds het stelsel bestaat niet één keer één partij is gelukt om meer dan 50% van de stemmen te halen. Nederland is zo gedwongen coalities te sluiten, waardoor de dictatuur van de minderheid, in weerwil van de wensen van Wilders, onmogelijk is.

Maar Madison heeft niet geleefd naar zijn eigen leer. Zijn motivatie was, in alle redelijkheid ‘de rechten van burgers of de duurzame gezamenlijke belangen van de gemeenschap’ veilig te stellen en dat was, vond hij, uiteindelijk vooral ‘de persoonlijke veiligheid en de eigendomsrechten’. Madison had als slavenhouder best wat te verliezen aan persoonlijke veiligheid en eigendomsrechten.

Wie zijn tekst leest met dat voor ogen, ziet dus ook hoe Madison in de race zat. Niet als een verlicht staatsman, waar hij zichzelf voor hield, maar als iemand die zijn eigen belang beschermde. Hij kende zijn pappenheimers, omdat hij er zelf een was. En toch bleef Madison een nette, deftige Trump. Madison maakte geen gebruik van twitter of X, loog niet aan de lopende band, organiseerde geen grote bijeenkomsten waar hij als volksmenner de massa vertelde wat die moesten geloven en Madison gooide niet massaal mensen overboord als ze hem niet meer dienden. Daarvoor was hij te beschaafd.

En terecht vreesde Madison voor de opkomst van mensen als Trump. Maar hij vergat een kiesstelsel in te richten dat dit ook zou voorkomen in een tijd dat de leugen niet meer via de krant, maar via het internet regeert.

Schrijver: Jan R. Lønsing, 25 juli 2024


Geplaatst in de categorie: actualiteit

5.0 met 4 stemmen 22



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)