biografie: J.A. Emmens

[Rotterdam 1924 - Utrecht 1971]

Jan Ameling Emmens, dichter en kunsthistoricus.

Emmens studeerde rechten te Leiden en vervolgens kunstgeschiedenis in Parijs en Utrecht. Hij was werkzaam als kunsthistoricus bij de Rijksuniversiteit te Utrecht en van 1958 tot 1961 tijdelijk directeur van het Kunsthistorisch Instituut te Florence. Hij promoveerde in 1964 op een proefschrift over Rembrandt en de regels van de kunst dat bekroond werd met de Karel van Manderprijs in 1965 en met de Dr. Wynaendt Franckenprijs in 1967. Vanaf 1967 was Emmens hoogleraar algemene kunstwetenschap en iconologie.

Emmens behoorde tot de medewerkers van de tijdschriften Libertinage en Tirade, waarmee hij gekarakteriseerd kan worden als een auteur in de traditie van Forum. In toon en visie toont hij ook die verwantschap in zijn werk, met een sterke relativering van en scepticisme over traditie en idealen. Poëzie is bij Emmens een wijze van spreken onder vrienden over levensproblemen. In de door hemzelf als debuut beschouwde bundel Kunst- en vliegwerk (1957) zijn allerlei vormen van autoriteit zijn doelwit. Bovendien is er in zijn gedichten sprake van een voortdurende controverse tussen verstand en gevoel, en tussen ideaal en werkelijkheid, vaak op een geestige manier tot uiting gebracht in de tegenstelling tussen kind en volwassene. Daaruit vloeit ook Emmens' voorkeur voor het aforisme voort, omdat daarin deze tegenstellingen bondig verwoord kunnen worden.

Emmens Verzameld werk verscheen in 4 delen in de jaren 1979 tot 1981.

Werk:

Chaconne (1945)

Kunst- en vliegwerk (1957)

Autobiografisch woordenboek (1963)

Rembrandt en de regels van de kunst (1964)

Een hond van Pavlov (1969)

Gedichten (1974)