biografie: Max Euwe

Machgielis Euwe [Amsterdam 1901 -  1981]

Toen Max 4 jaar oud was leerden zijn ouders hem schaken. Vanaf zijn 18e levensjaar behoorde hij tot de schaaktop van Nederland.

Euwe studeerde in Amsterdam wis- en natuurkunde vanaf 1918.  In 1923 haalde Euwe cum laude zijn doctoraal in de wiskunde. Hij werd docent wiskunde aan een meisjeslyceum in Amsterdam. In 1926 promoveerde hij cum laude op een proefschrift met de voor leken indrukwekkende titel 'Differentiaalvarianten van twee covariante-vectorvelden met vier veranderlijken'. In 1929 publiceerde hij een speltheoretische verhandeling over het schaken met een al bijna even intrigerende titel: 'Mengentheoretische Betrachtungen über das Schachspiel'.

Euwe was van 1921 tot 1935 Nederlands schaakkampioen. In 1928 werd hij in Den Haag  amateur-wereldkampioen door het Amateur Wereldkampioenschap Schaken te winnen. In 1935 deed hij mee aan een tweekamp voor het officiële wereldkampioenschap schaken, dat hij op 15 december 1935 won  na 30 partijen in 13 steden in 80 dagen  tegen de regerend wereldkampioen Alexander Aljechin.

De wereldtitel van Euwe maakte nationaal veel enthousiasme voor het schaken los. Vele Nederlandse schaakclubs hebben als oprichtingsjaar 1935.

Euwe verloor de titel in 1937 weer aan Aljechin.

Euwe stond bekend als een schaker met een grote openingskennis. Hij heeft vele schaakboeken geschreven, waaronder een serie over de opening, de serie Praktische Schaaklessen en het boek 'Oordeel en Plan'. Deze boeken zijn in vele talen vertaald. Misschien wel het bekendste boek is 'Oom Jan leert zijn neefje schaken', dat voor velen de kennismaking met de schaaksport is geweest.

Euwe deed veel aan zijn lichamelijke conditie: hij was amateurbokser. Na 1950 wijdde Euwe zich weer meer aan de wiskunde en de opkomende informatica. In 1964 werd hij benoemd tot buitengewoon hoogleraar in de methodologie van de automatische informatieverwerking aan de Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam, en tot gewoon hoogleraar aan de Katholieke Hogeschool te Tilburg.

Van 1970 tot 1980 was Euwe President van de wereldschaakbond FIDE. Hij had een belangrijke rol bij de totstandkoming van de legendarische match Bobby Fischer -Boris Spasski in 1972 te Reykjavik. 

Naar Max Euwe is een prijs genoemd - de Euwe-ring. In 1982 werd te Amsterdam het Max Euwe Centrum opgericht. Naar Euwe is in Amsterdam ook een plein genoemd. In 2004 werd op dit plein een standbeeld van Euwe onthuld. Het is vervaardigd door beeldend kunstenares José Fijnaut.