Een rechtvaardige anarchiste in hart en nieren

(voor Louise Michel (1830 - 1905))

Je bent geboren op 29 mei 1830 in Château de Vroncourt, in Haute-Marne. Je was de buitenechtelijke dochter van de zoon van de kasteelheer van Vroncourt Dehamis en een dienstmeid, Marianne Michel. Je werd opgevoed door jouw grootouders Charlotte en Charles-Étienne Dehamis. Je woonde in het Château à Vroncourt la Cote, waar je een vrije opleiding kreeg. Na het overlijden van jouw grootouders werkte je als lerares in diverse dorpen. In 1865 opende jij een moderne, progressieve school in Parijs. Je correspondeerde met Victor Hugo en je publiceerde gedichten.

In 1869 werd jij lid van de feministische groep Société pour la Revendication du Droits Civils de la Femme, net als Paule Mink, Eliska Vincent, Élie en Noémie Reclus, Jules Simon, Caroline de Barrau en Maria Deraismes. Op 12 januari 1870 was je bij de begrafenis van de journalist Victor Noir, die door Pierre Napoléon Bonaparte was vermoord. Tijdens de Commune van Parijs was jij hoofd van het Montmartre Women's Vigilance Committee. In april 1871 begon je tegen de Franse regering te vechten. Je had nauw contact met Raoul en Ferré Rigault, zeer gewelddadige leden van de Commune. Raoul had ooit het leven van Auguste Renoir gered van een vuurpeloton en hij haatte alle vormen van religie. Raoul werd op zijn 25-ste door een Versailles-officier doodgeschoten.

Jij vocht in het 61-ste Batiljon van Montmartre en jij zorgde voor de ambulanceposten. Je streed voor de revolutionaire regering en tegen de discriminatie van vrouwen. De laatste veldslag was macaber genoeg op de Cimetière du Père-Lachaise. In december 1871 werd jij door de oorlogsraad beschuldigd van het willen proberen de regering omver te werpen, burgers tot bewapening aanzetten, het dragen van een uniform en het gebruiken van wapens. Jij eiste van hen de doodstraf, maar jij kreeg een straftransport. Na twintig maanden gevangenisstraf werd jij op 8 augustus 1873 op het schip Virginie naar Nieuw-Caledonië gebracht. Aan boord raakte je levenslang bevriend met de schrijver/politicus/markies Henri Rochefort, die in 1874 naar San Francisco ontsnapte. Je werd de vriendin van de anarchiste Nathalie Lemel, door wie jij ook een overtuigd anarchiste werd. Je bleef zeven jaar in Nieuw-Caledonië, terwijl je met de Kanak-mensen bevriend raakte. Je hielp de Kanak-mensen met hun vrijheidsstrijd.

In 1880 ging je vanwege amnestie naar Parijs terug en bleef je revolutionair en anarchistisch. Je leidde demonstraties en je hield succesvolle toespraken. Je was in 1881 op het Anarchistisch Congres in Londen, waar je een enorme indruk op de schrijfster/suffragette-leidster Sylvia Pankhurst maakte. In maart 1883 leidde je samen met Émile Pouget een demonstratie van werkloze werknemers, waarbij drie bakkerijen werden geplunderd. Jij droeg daarbij een zwarte vlag, wat het symbool van anarchisme is geworden. Je werd door het hof veroordeeld tot zes jaar eenzame opsluiting, vanwege het aanzetten tot plunderen. In 1890 werd jij opnieuw gearresteerd. Men probeerde jou in een psychiatrisch ziekenhuis te stoppen, waardoor je naar Londen ging, waar je vijf jaar bleef.

Je opende er de Internationale Anarchistische School voor kinderen van politieke vluchtelingen. De libertaire leer bestond uit het gedachtengoed van de pedagoog/wetenschapper Paul Robin. Hij wilde bij de kinderen menselijkheid en rechtvaardigheid ontwikkelen. De anarchist Michail Bakunin bracht Robin's ideeën in de praktijk. Paul was ook beïnvloed door zijn vriend Michail Bakunin. Op 1 september 1912 pleegde Paul zelfdoding. Hij was moegestreden en hij werd 75 jaar. Andere leraren waren de verbannen anarchisten Victorine Rouchy-Brocher, Rachel McMillan en Agnes Henry. Je had uiteraard veel contact met andere anarchisten. In 1892 werd jouw school gesloten, omdat men explosieven in de kelder vond. De dichteres Louisa Sarah Bevington vertaalde enkele geschriften van jou. Zij overleed op 28 november 1895 door een hartziekte. Ze werd 50 jaar. Jij hield lezingen in heel Europa en voor duizenden mensen.

In 1895 stichtte jij samen met de anarchist Sébastien Faure het anarchistische tijdschrift 'Le Libertaire'. Je ontmoette de schrijfster Emma Goldman, die veel respect voor jou had. Ze vond dat jij een extreem sociaal instinct had. In 1895 ging je naar Frankrijk terug. Je hoopte in Algerije nog de schrijfster Isabelle Eberhardt te ontmoeten, maar die overleed op 21 oktober 1904, op haar 27-ste.

Jij overleed op 10 januari 1905 in Marseille door een longontsteking. Je werd 74 jaar en je bent in de Cimetière de Levallois-Perret begraven.