Dagcolumn

Vrijheid niet op recept

Een twaalfjarig Joods meisje uit Utrecht werd begin 1944 apothekersassistente in concentratiekamp Theresienstadt. De kampleiding maakte bekend dat ze voor deze post iemand namen die goed Duits verstond. Het meisje met haar familie via Westerbork gedeporteerd ging nerveus stil voor zichzelf repeteren. Enkele dagen later werd geroepen: “Für die Apotheke macht mann jetzt zwei Schritte vorwärts!”

Zij was de enige die twee stappen vooruit deed. De rest bleef staan. De vriendelijke Tjechisch-Joodse apotheker sprak af haar eerst Duitse termen te leren. Een jaar later voelde de Utrechtse zich apotheker. Februari 1945 toen de familie in een ruil voor hulpgoederen Zwitserland in mocht.

Theresienstadt, Tjechische vestingstad sinds 1941 Duits concentratiekamp. Meestal doorgangskamp. Waar eerst 7.000 Tsjechen woonden, nu 50.000 Joden, waaronder 11.000 kinderen. Uitgehongerd stierven er alleen 1942 al 16.000. Logisch dat niemand 03/02/1945 geloofde dat 1200 joden naar Zwitserland mochten vertrekken.

Verbijstering en scepsis heersten tot een trein Pullman wagons voorreed. Aldus dr. Loe de Jong, blz 886 deel 10b - Het laatste jaar. Met 437 Nederlandse Joden, waarvan dat meisje er één was. Zij, nu bijna tachtig, vertelde me er gisteravond over. Bij een kop koffie na de Dodenherdenking.
Ook over de belangrijke rol van het Rode Kruis uit landen als Zweden en Denemarken. De Jong meldt dat Nederland vergelijkenderwijs ernstig achterbleef.

In 1943 leidde Deense druk om Rode Kruisbezoek tot toestemming daartoe. Eichmann c.s. voelden zich gedwongen tot bedrieglijke voorstellingen en nep-documentaire voor propagandadoeleinden. 'Theresienstadt: Ein Dokumentarfilm aus dem jüdischen Siedlun' deels te zien op:
http://www.youtube.com/watch?v=OlIMAJF3kic

Ook 1944 trouwde verzetsstrijder Geert Lubberhuizen met een apothekersassistente, jeugdliefde Willie van Reenen. Geert(1916-1984) was een bijzonder mens in onze delta. Zijn irritatie groeide gaandeweg met wat op zijn pad kwam uit studentikoos vertoon tot heldhaftig verzet. Spil van het Utrechts studentencomité dat 300 Joodse kinderen in veiligheid bracht. Schuilnamen Bas Ruys, Karel Ferdinand de Lange - hij mat 1.93 - tot B. de Busy. Namen die linken aan de roemruchte uitgeverij die Lubberhuizen oprichtte, 'De Bezige Bij'.

Historicus Richter Roegholt schreef ‘Geert kon alles. Die grote man kon onzichtbaar langs versperringen komen, huizen in- en uitgaan. Niemand kreeg vat op hem. Dat zat hem in zijn onschuldige blik en argeloze lichaamstaal.’
Heroïsch hoe zijn club UvU’s studentenadministatie vernietigde. Hij vocht voor vrijheid die hijzelf zelfs onder oorlogsomstandigheden optimaal trachtte te praktiseren. Geen drukdoenerij of grootspraak. Corpsbal die voorging in de strijd om in één nacht alle alcoholische drank op de soos te consumeren. Voordat de Duitsers volgende morgen de tent sloten. Bijna organisch verlengstuk van zijn illegale acties werd De Bezige Bij. Hij bleef altijd zichzelf: charmeur, kameleon, literair ondernemer met avant-gardistisch fingerspitzengefühl.

Zomer 1945 bracht Lubberhuizen Leonard Huizinga’s ‘Zes kaarsen voor Indië’ uit. Vooraf aan Defensie verkocht. De ‘Coöperatief’ verenigde auteurs spraken zich uit: tegen. Vanwege nationalistische toonzetting en oorlogshitserij. Geert zette door, alle ideële coöp-praatjes uit oorlogstijd ten spijt.

Paroolman Max Nord zei meteen zijn lidmaatschap op. Helemaal toen bleek dat Lubberhuizen Sutan Sjahrir’s antikoloniale Indonesische Overpeinzingen gecensureerd uit wilde brengen. Nord weet dat in 1986 aan ‘diens levenslange apolitieke houding’: Geert luisterde wel maar besliste toch zelf. ‘Hij was een koopman geworden.’

Eén van Geerts verzets&studievrinden, Anne Maclaine Pont(1916-1969), verzon ‘Bas as busy as a bee can be’ naar Geert’s pseudoniemen. Basis van naamgeving De Bezige Bij. Bas heet ook de tweede zoon van Geert die zichzelf zojuist pensioneerde als directeur van zijn eigen uitgeverij. Om cafébaas te blijven. Een eigenzinnige kleurrijke sociabele ondernemende drankstokende uitgever&caféhouder.
Knap van Bas, bij alle Basverwachting.

Zie ook: http://www.onsamsterdam.n...le/15-dossiers/212-de-vaste-ro

Schrijver: Jos Zuijderwijk, 5 mei 2012

zuyde038

planet.nl

Geplaatst in de categorie: vrijheid

Theresienstadt

Geert

Geert en Bas Lubberh

De Bezige Bij

4.6 met 8 stemmen

230

Er zijn nog geen reacties op deze inzending.

Geef je reactie op deze inzending:

Week 15	Week 14
Week 13	Week 12
Week 11	Week 10
Week 9	Week 8
Week 7	Week 6
Week 5	Week 4
Week 3	Week 2
Week 1	Week 0

Week 52	Week 51
Week 50	Week 49
Week 48	Week 47
Week 46	Week 45
Week 44	Week 42
Week 41	Week 40
Week 39	Week 37
Week 36	Week 35
Week 34	Week 33
Week 32	Week 31
Week 30	Week 29
Week 28	Week 27
Week 26	Week 25
Week 24	Week 23
Week 22	Week 21
Week 20	Week 19
Week 18	Week 17
Week 16	Week 15
Week 14	Week 13
Week 12	Week 11
Week 10	Week 9
Week 8	Week 7
Week 6	Week 5
Week 4	Week 3
Week 2	Week 1

Week 52	Week 51
Week 49	Week 48
Week 47	Week 46
Week 45	Week 44
Week 43	Week 42
Week 41	Week 40
Week 39	Week 38
Week 37	Week 36
Week 35	Week 34
Week 33	Week 32
Week 31	Week 30
Week 29	Week 28
Week 27	Week 26
Week 25	Week 24
Week 23	Week 22
Week 21	Week 20
Week 19	Week 18
Week 17	Week 16
Week 15	Week 14
Week 13	Week 12
Week 11	Week 10
Week 9	Week 7
Week 6	Week 5
Week 4	Week 3
Week 2	Week 1

Week 52	Week 51
Week 50	Week 49
Week 48	Week 47
Week 46	Week 45
Week 44	Week 43
Week 42	Week 41
Week 40	Week 39
Week 38	Week 37
Week 36	Week 35
Week 34	Week 33
Week 32	Week 30
Week 29	Week 28
Week 27	Week 26
Week 25	Week 24
Week 23	Week 22
Week 21	Week 20
Week 19	Week 18
Week 17	Week 16
Week 15	Week 14
Week 13	Week 12
Week 11	Week 10
Week 9	Week 8
Week 7	Week 6
Week 5	Week 4
Week 3	Week 2
Week 1

Week 52
Week 51	Week 50
Week 49	Week 48
Week 47	Week 46
Week 45	Week 44
Week 43	Week 42
Week 41	Week 40
Week 39	Week 38
Week 37	Week 36
Week 35	Week 34
Week 33	Week 32
Week 31	Week 30
Week 29	Week 28
Week 27	Week 26
Week 25	Week 24
Week 23	Week 22
Week 21	Week 20
Week 19	Week 18
Week 17	Week 16
Week 15	Week 14
Week 13	Week 12
Week 11	Week 10
Week 9	Week 8
Week 7	Week 6
Week 5	Week 3
Week 2	Week 1
Week 0

Week 53
Week 52	Week 51
Week 50	Week 49
Week 48	Week 47
Week 46	Week 45
Week 44	Week 43
Week 42	Week 41
Week 40	Week 39
Week 38	Week 37
Week 36	Week 35
Week 34	Week 33
Week 32	Week 31
Week 30	Week 29
Week 28	Week 27
Week 26	Week 25
Week 24	Week 23
Week 22	Week 21
Week 20	Week 19
Week 18	Week 17
Week 16	Week 15
Week 14	Week 13
Week 12	Week 11
Week 10	Week 9
Week 8	Week 7
Week 6	Week 5
Week 4	Week 3
Week 2	Week 1