Inloggen
voeg je dagcolumn toe

Dagcolumns

Advies voor de komende verkiezingen

Het boek 'How democracies die' van Steven Levitsky en Daniel Ziblatt bevat eigenlijk een advies voor de Amerikanen hoe ze hun democratie kunnen beschermen. Het is gepubliceerd in 2018 en dus tijdens de eerste periode van Trump. Dankzij de gebeurtenissen na 2018 kunnen we vaststellen dat hun boek een voorspellende waarde heeft.

Dat betekent, dat wij het boek ook zouden kunnen gebruiken om te kijken op welke partijen wij niet moeten stemmen. Levitsky en Ziblatt leggen namelijk niet uit welke Republikeinen niet deugen en gaan ook nauwelijks in op Donald Trump, zijn grootste aanvallen op de democratie moesten nog komen, maar vooral op kenmerken van politici van wie verwacht mag worden dat zij de democratie gaan ondergraven. Bovendien leggen ze uit dat die politici die antidemocraten steunen, ook niet onze stem verdienen. Althans, als de democratie ons lief is.

Waar moet je op letten? Politici met de volgende vier kenmerken moeten we mijden: 1) Verwerping van (of zwakke betrokkenheid bij) de democratische spelregels; 2) Ontkenning van de legitimiteit van politieke tegenstanders; 3) Tolerantie of aanmoediging van geweld, 4) Bereidheid om de burgerlijke vrijheden van tegenstanders, waaronder de media, in te perken.

Om te beginnen bij 4). Alle partijen die de bezuinigingen op de NPO hebben gesteund hebben aangetoond dat ze dit kenmerk onderschrijven. Dat zijn dus PVV, Ja21, FvD, NSC, BBB en de VVD. Bij de NSC moet overigens wel worden toegevoegd, dat ze met grote tegenzin stemden voor het voorstel om 157 miljoen op de NPO te bezuinigen. Ze hebben zich in het pak laten naaien.

Kijken we naar 1) dan zien we dit vooral terug bij de PVV die in de Tweede Kamer loopt te schelden op andere partijen en de FvD die zelden aanwezig is bij debatten en als ze al aanwezig is, met potjeslatijn loopt te beweren dat het allemaal niet deugt. Beide partijen neigen er ook toe om de legitimiteit van politieke tegenstanders aan te vallen. Ditzelfde geldt overigens ook voor de BBB die onderzoek op onderzoek op onderzoek naar de prullenbak verwijst. Politieke tegenstanders die de onderzoeken wel geloven, worden aangevallen als gelovigen of klimaatdrammers. Dat laatste deed de VVD overigens ook.

En dan is er de tolerantie van of aanmoediging van geweld. Dit fenomeen is vooral aan te treffen bij de PVV en bij FvD. Zij willen dat het volk de macht van de overheid terug neemt. D66 wil dat ook wel, maar dan via referenda of andere schijnbaar democratische speeltjes, maar zonder geweld. FvD dreigde met tribunalen richting opponenten en PVV roept op straat om de macht van de politiek af te nemen.

Er zijn dus twee partijen waar je, als democratie je lief is, nooit op moet stemmen. Dat zijn de PVV en FvD. Zij hebben alle vier kenmerken. En verder zijn er partijen die wel willen samenwerken met deze twee en dat zijn de VVD, Ja21, NSC en BBB. Daar kun je dus ook beter maar niet op stemmen.

In de Verenigde Staten is er weinig keuze. Daar waren de Democraten het enige alternatief en die zijn ook niet al te best. In Nederland hebben we gelukkig nog een hele serie alternatieven die allemaal wel de democratie overeind willen houden. En die hebben tot nu toe altijd een ruime meerderheid. Stem daar weer op, is het advies van Levitsky en Ziblatt.

Schrijver: Jan R. Lønsing, 26 september 2025

Er is nog niet op deze inzending gestemd.aantal keer bekeken 4

Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)