Alle inzendingen over filosofie

Wat staan wij toch mirakels verticaal in het leven. Ons begin is nog het meest raadselachtig. Wij richtten ons op in de savanne. Als unicum: recht omhoog om tweebenig te gaan staan. Waarom blijft tot op heden volstrekt onverklaard. Waarom als we ons toch verhieven niet als zoogdier? Op vier poten zodat we als er één uitgeschakeld was ons toch nog konden…

Wat water geven met planten doet, doet waardering schenken met mensen. Het is het geheime ingrediënt dat relaties en vriendschappen tot bloei doet komen.…

Het nieuw-testamentische bijbelboek Johannes begint met de mysterieuze woorden: "In den beginne was het Woord en het Woord was bij God en het Woord wás God. Dit was in den beginne bij God. Alle dingen zijn door het Woord geworden en zonder dit is geen ding geworden dat geworden is. In het Woord was leven..." Het was alsof ik de echo van deze…

Zonder dat je luistert en gehoor geeft aan de logica van je hart, kan het leven zo ogenschijnlijk heel gesmeerd verlopen. Alleen is het dan als leven in een woning, waar de warmte en gezelligheid ontbreken die het samenleven de moeite waard maken. Men zegt ook wel dat het hart dingen kan bevatten waar het verstand niet bij kan. En wie zijn hart dan…

Vaak probeert men de ander te paaien met mooie beloften of lieve woordjes. Om zodoende de ander voor zich te winnen en voor het karretje te kunnen spannen. Dan zijn er ook nog degenen die in schril contrast hiermee de ander willen overdonderen met dwang en intimidatie waarmee zij de indruk willen wekken dat de ander dan geen andere keuze meer heeft…

Er zijn geen gemiste kansen, alleen kansen die men nog niet heeft aangegrepen. Kansen zullen zich altijd voordoen in ons leven, het is dan ook veeleer als iemand die de trein heeft gemist en beseft dat er altijd een volgende trein komt. En zo bezien komt men er altijd, ook al is het wat later dan verwacht. Bovendien heeft ieder mensenleven zijn…

Een transcendent, collectief bewustzijn van de mensheid, is dat niet een al te stoutmoedige veronderstelling? Daarmee eindigde de vorige bijdrage. Een terechte vraag, want wat we om ons heen zien gebeuren, stemt niet altijd tot vreugde en optimistische verwachtingen. Desalniettemin zijn er ontwikkelingen en verschijnselen die even zoveel redenen vormen…

In de vorige aflevering van dit artikelreeksje was sprake van de ononderbroken samenhang waarin het aardse leven zich uitstrekt in ruimte en tijd. Daar valt nog iets meer over te zeggen. Het leven wordt wel vergeleken met een boom: de wortels, de stam, de takken, de twijgen, de bladeren, de vruchten en zaden, het is één integraal leven. Dat is de…

Het voorgaande artikel beschreef het geloof in een persoonlijk voortbestaan na de dood als een vorm van wensdenken waaraan een redelijk beredeneerbare grond ontbreekt. Menigeen zal zich afvragen: gaat het niet ten koste van het verantwoordelijkheidsgevoel van mensen als ze na dit leven niét persoonlijk ter verantwoording worden geroepen en niét persoonlijk…

De wens is de vader van de gedachte, zegt het spreekwoord. En als er ergens sprake is geweest van wensdenken, dan wel met betrekking tot het leven na de dood. Iedere godsdienst had of heeft er een mening over. Alleen al het gebrek aan eenstemmigheid zou te denken moeten geven over de vraag wat al die meningen waard zijn van Azteken, Egyptenaren, Grieken…

Ziehier nog een korte toegift op de vier beschouwingen over holisme (beschouwingen Filosofie nrs. 64-67). Ze heeft betrekking op centrale en perifere functies en vormt m.i. een zinnige aanvulling op de verklaring die het holisme geeft van de gerichtheid van de natuur op synergie (vorming van gehelen die meer zijn dan de som van de delen). De gegevens…

Iets nieuws komt voort uit de kennis van traditie.…

Als de ontplooiing van het leven op aarde, sinds het ontstaan ervan, heeft gehoorzaamd aan holistische wetmatigheden (zie voorgaande artikelen over dit onderwerp), wat mogen we dan verwachten van de invloed daarvan op de toekomstige ontwikkeling van dat leven? De wereld is door de snelle ontwikkelingen van wetenschap en technologie voor ons gevoel…

In een vorig artikel werd holisme omschreven als "neiging in de natuur tot vorming van gehelen die meer zijn dan de som van hun delen". Hoe manifesteert deze "neiging" zich in organismen? Om de samenwerking tussen de delen (de holons) een synergisch (d.w.z. elkaar versterkend) effect te geven, moet ze aan ten minste twee voorwaarden voldoen: -…

Het voorgaande artikel had betrekking op het fysieke holon en het dualistische karakter ervan. Het gaf al aan dat de holontheorie ook moet opgaan voor sociale verbanden waarin de mens deel is van een gemeenschap. - Hoe ziet zo’n sociaal holon er uit? - Zijn we onderdeel van één of van meer sociale holons? - Geldt ook voor mensen (als subholons…

Niet wie bevéélt, maar wie díént helpt de mensheid op hoger niveau. Ieder mens is een individu. Een individuele steun voor anderen, wel te verstaan!…

"Holisme" is afgeleid van het Griekse woord "holos", dat "heel" betekent. Door heel de geschiedenis heen is de mensheid gefascineerd geweest door het lokkend perspectief van het heil, de staat van heiligheid, de heilstaat. De godsdienst voorzag in die behoefte door aan de gelovigen na dit leven een hemel en/of een paradijselijke nieuwe aarde in…

Laat je niet bang maken door de huidige politici, alsof 2012 een rampjaar zou worden, laat je niet onderdrukken door onzalige voorspellingen en financiële keeldichtknijpingen, want ieder mens heeft recht op evenveel compassie en positieve levensomstandigheden, virtuele dwazen die denken dat er nog ruimte is voor elitevormingen nekken zichzelf met hun…

Waardoor is de uitbundige veelvormigheid van leven op aarde ontstaan? Wat is de geheimzinnige, stuwende “kracht” achter de evolutie? Hoe kan uit een veelheid van eenheden een complexere, hoger georganiseerde eenheid ontstaan? In zijn boek “De wortels van het toeval” schreef Arthur Koestler ooit, in dit verband: “Ook onder biologen herleeft de belangstelling…

Wat is de geheimzinnige “kracht” achter de evolutie van eenvoudige naar complexere vormen van leven en bewustzijn? Dat is, denk ik, de holistische neiging in de natuur tot vorming van gehelen die meer zijn dan de som van hun samenstellende delen. De evolutie is een geschiedenis van vallen en opstaan, maar de hoofdstroom heeft een duidelijke richting…

De blindheid van een mens zit niet per definitie in zijn ogen.…

En weer was een dag voorbij. Talloze keren had hij nagedacht over de vraag waartoe wij hier op aarde zijn. Eindeloos had hij in gepeins verzonken de maandag over zien gaan in de dinsdag, steeds het glas binnen handbereik. Soms droomde hij dat hij zwevend boven de aarde de mensheid bezag. Een nijvere mierenhoop, de 1 gaat van A naar B, dan weer…

Als “ik” nadenk over “mijn” hersenen, wie of wat is dan dat “ik” dat “zijn hersenen” kan inschakelen om over diezelfde hersenen na te denken. Voor de neurowetenschapper Dick Swaab is dat geen vraag: wij ZIJN ons brein! Anderen zijn het daarmee geheel of ten dele oneens: wij zijn méér dan ons brein! Ziehier een kleine bijdrage aan de gedachtewisseling…

Toen ik 7 jaar oud was vond men het nodig om mijn amandelen te knippen. In die tijd was dat heel gewoon, het was een routine-ingreep waarvoor je een dag in het ziekenhuis moest worden opgenomen. Na uren wachten werd ik door een verpleegster naar een kamertje gebracht waarin een soort tandartsstoel stond. Twee mannen in witte jassen gebaarden me dat…

Elke ochtend stap ik in de auto om naar mijn werk te rijden. Het hoort bij de doordeweekse rituelen die volgen na het wassen, tandenpoetsen, aankleden en ontbijten. Sinds een maand of drie is daar een nieuw ritueel bijgekomen. Een bijna dagelijkse ontmoeting met mijn spiegelspin. Gemakshalve heb ik hem maar Kareltje genoemd. Zodra ik de sleutel in…

Het schimmige gebied van het paranormale is een uitgezocht werkterrein voor bedriegers en charlatans. Maar dat is nog geen reden om vooralsnog onverklaarbare verschijnselen meteen maar als bedrog of zinsbegoocheling te bestempelen. Maar ook een “medium” dat te goeder trouw is, kan zich natuurlijk wel vergissen in de hérkomst van door hem of haar opgevangen…

Reïncarnatie, de persoonlijke terugkeer van een overledene door hergeboorte, is dat denkbaar? In de beschouwing “Over reïncarnatie” in deze reeks, heb ik daar de nodige vraagtekens bij geplaatst. Maar, zal menigeen gedacht hebben, hoe verklaar je dan rapportages over "herinneringen aan een vorig bestaan", waarvan allerlei details (gebeurtenissen,…

Als je de diagnose niet wilt stellen kan je de patiënt niet genezen...…

“Kleine oorzaken hebben vaak grote gevolgen!” zegt een volkse wijsheid. Een bekend voorbeeld ervan is het zgn. vlindereffect, een term die is ontleend aan een metafoor die in 1961 werd gebruikt door Edward Lorenz om aan te geven dat de vleugelslag van een vlinder in Brazilië maanden later een tornado in Texas zou kunnen veroorzaken. Het vlindereffect…

wie achteruit door een tunnel loopt ziet het licht alleen maar minder worden maar wie vóóruit loopt ziet het licht alleen maar meer worden…