Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Domweg gestigmatiseerd, maar literair teruggevochten

(voor Jean Rhys (1890 - 1979))

Je bent geboren als Ella Rees Williams op 24 augustus 1890 in de havenstad Roseau, de hoofdstad van de Caraïbische eilandstaat Dominica. Roseau exporteert o.a. limoenen, etherische oliën, tropische vruchten en specerijen. Je was de dochter van een moeder van creools-Schotse afkomst en een arts uit Wales. Je groeide op in Dominica. In 1906 werd je door jouw ouders naar een tante in Cambridge gestuurd, waar je in een kloosterschool terecht kwam.

In 1909 studeerde je korte tijd aan de Royal Academy of Dramatic Art in Bloomsbury, Londen, in 1904 door Herbert Beerbohm Tree opgericht, bekend om zijn spectaculaire Shakespeare-producties. Bekende leerlingen van die academie zijn o.a. Victoria Principal, Vivien Leigh, Roger Moore, Diana Rigg en Brian Epstein, die op zijn 32-ste zelfdoding pleegde door een overdosis slaaptabletten. Brian was vanaf 24 januari 1962 de manager van The Beatles en homoseksueel. Hij was verliefd op John Lennon en zwaar getormenteerd door zijn homoseksuele geaardheid en de negatieve mening over dat feit in zijn tijd.

Toen jouw vader overleed, moest je door geldgebrek jouw studie aan de Royal Academy of Dramatic Art opgeven. Daarna was je een tijd variété-artieste onder de pseudoniemen Vivienne, Emma en Ella Gray. In 1913 poseerde je als naaktmodel en ook vermoedelijk voor de Ierse kunstschilder Sir William Newenham Montague Orpen (1878 - 1931). In de Eerste Wereldoorlog deed je vrijwilligerswerk. In 1919 trouwde je met de Nederlandse journalist en avonturier Willem Johan Marie Lenglet. Samen met hem kreeg je een dochter en een jonggestorven zoon. Samen met hem leidde je een weergaloos bohemienbestaan, o.a. in Londen, Wenen en Boedapest. Willem raakte in de schulden en in 1922 ontvluchtte je samen met hem Hongarije.

Eind 1924 werd Willem in Parijs gearresteerd en tot acht maanden gevangenisstraf veroordeeld. Na zijn vrijlating en zijn verbanning uit Frankrijk heb je dit wrange feit in jouw roman 'Postures' uit 1928 verwerkt. Je werd ondersteund door de schrijver Ford Madox Ford (1873 - 1939), de kleinzoon van de prerafaëlitische schilder met dezelfde naam, die samenwerkte met de schrijver Joseph Conrad en die in Parijs een seksuele relatie met jou had, wat hem inspireerde tot het schrijven van zijn roman 'When the Wicked Man' uit 1931. In 1934 trouwde je met de uitgever Leslie Tilden-Smith, met wie je tot 1945 in Devon woonde.

In 1935 beschreef Willem zijn huwelijk met jou in zijn roman 'In de strik', onder zijn pseudoniem Édouard de Nève. De vierde echtgenote van Willem was de humoristische schrijfster Henriëtte van Eyk. Op 16 maart 1946 zijn zij gescheiden en tot in de jaren vijftig had Henriëtte een liefdesrelatie met Simon Vestdijk. Ze schreven samen de briefroman 'Avontuur met Titia'. Henriëtte schreef ook kinderboeken en ze werkte samen met Wim Sonneveld. In 1947 trouwde je met de advocaat Max Hamer, een neef van Leslie. Max zat het grootste deel van dit huwelijk in de gevangenis en hij overleed in 1966. In oktober 1966 verscheen jouw ultieme succesroman 'Wide Sargasso Sea', toen je al 76 jaar was. Het is een bloeiend, feministisch antwoord op de roman 'Jane Eyre' van Charlotte Brontë, die overigens net zo baanbrekend en vrouwbevrijdend als jou was. Je herhaalde Charlotte's bevrijdingsliteratuur, niets meer en niets minder.

In 1967 won je de WH Smith Literary Award. In Londen werd je geminacht en volgens jouw biografe Lilian Pizzichini was je een zware borderline-patiënte. Je dronk een fles whisky per dag en opnamen in psychiatrische inrichtingen hielpen niet. Je dronk vooral veel alcohol om de negatieve stemmen in jouw hoofd te bedwingen, wat tevens lukte door volop te schrijven. Je werd geregeld opgepakt voor openbare dronkenschap, burengerucht en geweldpleging. Toch was het jouw geniale talent om jouw menselijke wanhoop tot literaire grootsheid om te buigen.
Je bent op 14 mei 1979 in Exeter, Engeland, overleden. Je werd 88 jaar.

Schrijver: Joanan Rutgers, 21 maart 2018


Geplaatst in de categorie: idool

4.0 met 2 stemmen 33



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)