Een vrije ziel met Spaanse temperamenten

(voor Rie Cramer (1887 - 1977))

Je bent geboren als Marie Cramer op 10 oktober 1887 in Sukabumi op Java. Jouw vader Hendrik Cramer was een varende kapitein en jouw moeder was Elisabeth Frederica Schenk. Je was de jongste van vier dochters. In Indië woonde je in een groot huis met veel bediendes. Jouw moeder was kil en afstandelijk en jouw vader was altijd weg. Jouw twee oudste zussen Etty en Tootje waren al in Nederland. Jij speelde met jouw oudere zus Erry. In 1896 verhuisde je met jouw moeder en jouw zus Erry naar Nederland, Arnhem. Het was een losbandig gezin. Tootje studeerde muziek en Erry toneel. Op jouw zeventiende verscheen jouw boekje met kinderpoëzie en tekeningen 'Van meisjes en jongetjes' bij de uitgever W. de Haan in Utrecht. 'Van jongetjes en meisjes' volgde al snel.

In 1904 kwam jouw vader ook naar Nederland en gingen jullie in Den Haag wonen, waar jij naar de kunstacademie ging. Je bent geïnspireerd door een Engels kinderboekje, waar jij veel van hield. Mogelijk van Kate Greenaway, Mabel Lucie Attwell of Jessie King. Je bent ook door de Art Nouveau en door Aubrey Beardsley beïnvloed, die de tekeningen voor 'Salomé' van Oscar Wilde maakte. Jouw grootste voorbeelden waren Arthur Rackham en Edmund Dulac. Arthur was getrouwd met zijn buurvrouw, de Ierse portretschilderes/beeldhouwster Edyth Starkie. In januari 1908 is hun dochter Barbara geboren. Haar nicht is de meesterlijke biografe Enid Mary Starkie. Edmund woonde na twee huwelijken tot zijn overlijden samen met de schrijfster Helen Beauclerk (1892 - 1969), die hij vaak als model gebruikte en die door George W. Lambert schitterend is geportretteerd.

In 1910 verscheen 'Het diamanten prinsesje' en rond 1912 maakte je de mooiste etsen en litho's. Het Rijksmuseum heeft er tien en velen zijn bij particulieren beland. Je maakte geweldige etsen van Jetje, de dochter van jouw zus Etty. Op 3 juli 1912 trouwde jij met Peter Otten, die bij de Amsterdamse rechtbank werkte en die gedichten in 'De Gids' publiceerde. Op 5 november 1914 zijn jullie gescheiden. Hij hertrouwde in 1920 met zijn nicht, de pianiste Johanna Hendrika van Warmelo, ook een nicht van Frederik van Eeden.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog woonden Erry en jij in twee flatjes schuin boven elkaar. Samen met de beeldhouwster Fransje Carbasius, die aapjes had, huurde je 'De Hut' in Blaricum, waar je veel met vrienden hebt gefeest. Jouw witte hond heette Pluisje. De kunstcriticus Albert Plasschaert bepaalde tevens jouw roem en visie. Fransje maakte een mooie buste van jou. Je vond 'Het Bloemenhuis' en 'Mijn eigen tuintje' jouw beste prentenboeken. Jan Veldheer leerde jou grafische technieken. Je illustreerde o.a. de boeken van Nienke van Hichtum, die met Pieter Jelles Troelstra getrouwd was.

In 1922 trouwde jij met de acteur/regisseur Eduard Rutger Verkade. Jij was zijn derde vrouw. Zijn vorige vrouw was de actrice Enny Vrede, die twee maanden na hun scheiding overleed. Zij was pas hertrouwd, toen zij op 15 maart 1919 met de door een mijn ontplofte SS De Amstel is verdronken. Ze werd 35 jaar. Jij ontwierp ook kostuums en decors voor toneelstukken en Majolica-tegels. Je was bevriend met de toneelspelers Bets en Dick Verbeek, met wie je in Laren samenwoonde. Je woonde met Eduard in Amsterdam. Je aanbad de vrijheid en je had een hekel aan het verstikkende, saaie gezinsleven. Je kocht huizen en een auto, waarmee je samen met Fransje naar het buitenland reisde. Je tekende en schreef overal, terwijl je volop genoot. Met Eduard was je diep ongelukkig en in 1932 ben je van hem gescheiden.

Je hebt in Den Haag een droomhuis laten bouwen, waar je samen met Fransje aardewerkkunst maakte. Na enkele jaren verhuisde je naar de Celebesstraat. Je schreef ook meisjesromans. Vlak voor de Tweede Wereldoorlog verkocht je jouw huis en trok je bij de Verbeek's in. Na de oorlog woonde je acht jaar in 'De Egelantier' in Laren, waar de Verbeek's later ook bij jou woonden. Na het overlijden van Dick woonde je met Bets in het huis 'Portals Nous' in C'an Lucena op Mallorca. Later kwam Fransje erbij wonen. Bets overleed op Mallorca en in 1971 gingen Fransje en jij naar het huis 'La Planaz' van Eefje van Stolk in Blaricum. Tenslotte ging jij nog naar de Stichtse Hof in Laren. Jij overleed op 16 september 1977 in Laren en je werd 89 jaar.