Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

De Andersen en Tolkien van Kroatië

(voor Ivana Brlic-Mazuranic (1874 - 1938))

Je bent geboren op 18 april 1874 in Ogulin, waar het kasteel Frankopan staat, gebouwd tussen 1493 en 1500. De operazangeres Ema Puksec is hier ook geboren. Jouw vader Vladimir Mazuranic was een schrijver, jurist en politicus. Van 1918 tot 1921 was jouw vader de president van de Joegoslavische Academie van Wetenschappen en Kunst. Jouw moeder was Henrietta Bernath. Jouw opa was de schrijver/dichter/politicus Ivan Mazuranic. Ivan's vrouw was Aleksandra Demeter, de zus van de beroemde dichter/toneelschrijver Dimitrija Demeter.

In 1878 verhuisden jullie naar Karlovac, waar de bevallige actrice Zrinka Cvitesic is geboren. Daarna verhuisden jullie naar Jastrebarsko, wat is afgeleid van het woord 'jastreb', wat 'valk' betekent. Er werd veel aan de valkerij gedaan. Deze stad is sterk beïnvloed door de adellijke familie Erdödy, die daar in een kasteel woonden, gebouwd door Matija Geréb. Jij bent grotendeels thuis opgeleid. Je bent hoog-opgeleid en je sprak o.a. Frans, Engels, Duits en Russisch. In 1882 verhuisden jullie naar Zagreb. In 1882 schreef jij jouw eerste gedichten 'Ma Croatie' en 'Le Bonheur'. In 1886 schreef jij jouw eerste gedicht in jouw moedertaal. Op 4 augustus 1890 overleed jouw opa Ivan.

In 1892 trouwde jij met Vatroslav Brlic, een politicus en advocaat in Slavonski Brod aan de Sava-rivier. Hier is de romantische dichter Branko Radisevic (1824 - 1853) geboren, die op zijn 29-ste in Wenen door tuberculose overleed. De prima ballerina Mia Slavenska is hier ook geboren, en de communistische revolutionair Duro Dakovic, die op zijn 42-ste door de aanhangers van de dictator/koning Alexander I van Joegoslavië werd vermoord. Deze Alexander werd op 9 oktober 1934 in Marseille door de Bulgaarse revolutionair Vlado Chernozemski vermoord. Vlado werd door een menigte in elkaar geslagen en door de politie beschoten. Hij overleed dezelfde dag. Alexander werd 45, Vlado 36.

In 1893 werd jullie dochter Nada geboren, in 1894 jullie zoon Ivo, in 1895 jullie zoon Vladimir, in 1899 jullie dochter Zdenka, in 1902 jullie zoon Nikola en in 1917 jullie dochter Nedjeljka.

Jij was de beste kinderverhalenschrijfster van Kroatië. Je had een rijke verbeeldingskracht en je kon jezelf geheel identificeren met de psyche van de kinderen en je kon hun spontane naïviteit begrijpen/aanvoelen. Je schreef ook gedichten, sprookjes en romans voor kinderen. Jouw voorbeelden waren jouw opa Ivan, de dichter/estheticus Franjo Markovic en Josip Juraj Strossmayer. Je woonde aan het grote marktplein in Slavonski Brod. Je brak door met de roman 'De dappere avonturen van Lapitch' uit 1913, over een arme, jonge wees, die bij een schoenmaker werkt en wegloopt. Je kreeg zeer lovende recensies, o.a. van de grote, modernistische schrijver Antun Gustav Matos. In jouw boek 'Kroatische verhalen van lang geleden' staan nieuwe sprookjes, gebaseerd op de Slavische mythologie. Hierdoor sta jij op één lijn met Hans Christian Andersen en John Ronald Reuel Tolkien.

Op 15 oktober 1919 overleed jouw moeder. Op 17 januari 1928 overleed jouw vader. In 1931, 1935, 1937 en 1938 ben jij door de Academy JAZU genomineerd voor de Nobelprijs voor de Literatuur. In 1937 werd jij het eerste, vrouwelijke lid van de Academy JAZU, een hoog-wetenschappelijk instituut, wat in 1848 is opgericht door de bisschop/politicus Josip Juraj Strossmayer, die tegen de pauselijke onfeilbaarheid was, waardoor andere bisschoppen hem als een verrader en een protestant beschouwden. In jouw tijd was Albert Bazala de president van JAZU.

Op 21 september 1938 pleegde jij in Zagreb zelfdoding. Na een lange, onvoorstelbaar loodzware strijd tegen jouw chronische depressie en niet om het acht keer mislopen van de Nobelprijs voor de Literatuur, al kan dat wel een extra domper geweest zijn. Je werd 64 jaar en je bent in het familiegraf in de begraafplaats van Mirogoj in Zagreb begraven.

De multimedia-artieste/filmregisseuse/filmproducer/ontwerpster Helena Bulaja (1971, Split) startte in 2000 een interactieve en vrolijke animatiebewerking van acht van jouw sprookjes.

Schrijver: Joanan Rutgers, 9 december 2019


Geplaatst in de categorie: idool

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 1.112



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)