Het verdriet om jouw moeder dodelijk weg gerookt

(voor Anton Azbe (1862 - 1905))

Je bent geboren op 30 mei 1862 in een boerenfamilie in Dolencice, het Oostenrijkse Rijk en nu Slovenië. Jouw tweelingbroer was Alois. Jij was zeven jaar, toen jouw vader door tuberculose overleed. Hij werd 40 jaar. Jouw moeder werd zwaar depressief en zij pleegde zelfdoding. Daarna gingen Alois en jij naar de pleegzorg. Jij had ernstige gezondheidsproblemen, zwakke benen en een vervormde ruggengraat. Jouw voogd vond jou ongeschikt voor het landbouwwerk en hij stuurde jou naar Klagenfurt om een handelsstudie te volgen. Na vijf jaar studie en werk verkaste jij naar Ljubljana, met een 11-de eeuws kasteel. In de late jaren zeventig ontmoette jij de schilder Janez Wolf van de Nazarene beweging, die muurschilderingen in kerken maakte.

In 1880 hielp jij Janez met de fresco's in de kerk van Zagorje ob Savi. In 1882 hielp jij hem met de gevel van de Franciscaanse Kerk van de Annunciatie op het Preseren Plein in Ljubljana. Janez hielp jou in 1882 met de toelating tot de Akademie der Bildenden Künste Wien aan de Schillerplatz, opgericht in 1692. Je was ontevreden over de verouderde en ongeïnspireerde opleiding en in 1884 ging je naar de Akademie der Bildenden Künste München, in 1770 opgericht door keurvorst Maximiliaan III Jozef. Deze academie was liberaal en modern. Jouw leraren waren de historieschilder Gabriel von Hackl en de genre- en landschapsschilder Ludwig von Löfftz, die ook de leraar van Lovis Corinth en Albert Lorey Groll was. Franz von Stuck studeerde daar ook. Om rond te komen, maakte je samen met Ferdo Vesel kopieën van klassieke werken en kitsch-taferelen voor de groothandels.

De helft van jouw oeuvre heb je ten tijde van jouw studiejaren aan de academie van München gemaakt. De realistische schilder Janez Wolf (1825 - 12 december 1884) overleed in bittere armoede in Ljubljana. In 1851 schilderde hij 'Doop in de Jordaan' en hij schilderde ook het drieluik 'St Joseph met Jezus, St Joachim, St Anne'. Janez heeft zijn laatste wil aan jou verteld, waarbij hij jou als de opvolger van zijn kunst zag. Jij moest van hem een Sloveen gratis opleiden, die hem in genialiteit zou overtreffen. Die opleiding mocht acht jaar gaan duren. Janez werd 58 jaar en hij is vooral bekend van zijn fresco's in de parochiekerken in Vrhnika en Vipava. De schilders en broers Janez Subic en Jurij Subic waren ook leerlingen van Janez Wolf. Wolf vertelde jou het geheim van zijn schilderkunst, maar een groot, Sloveens schildergenie bleef uit. Alle studenten verlieten jouw school vroegtijdig, op de impressionist Matej Sternen na. Jij had een privé-schilderschool, waar hij tot jouw overlijden studeerde. Jij was zeer bescheiden en uiterst origineel.

Jouw schilderschool was eerst een korte tijd aan de Türkenstrasse en daarna op 16, Georgenstrasse in Schwabing. Jij sliep ook in jouw atelier, want jij had verder geen onderkomen. De Georgenstrasse is een statige, chique en stijlvolle straat. Matej Sternen studeerde in München ook bij de Sloveense schilders Rihard Jakopic en Matija Jama, die ook bij jou studeerden. Matija Jama was met de Nederlandse schilderes/jonkvrouw Luiza von Raders (1871, Jakarta - 1946, Den Haag) getrouwd. In 1904 werd hun dochter Madeleine geboren, in 1911 werd hun dochter Agnes geboren, die pianiste/componiste werd, en hun zoon Matija werd geboren. Van Matej Sternen noem ik graag 'De Rode Parasol' uit 1904, 'Dame in Blauw' en 'Vrouw op een Sofa' uit 1914, die in 1969 op een Joegoslavische postzegel stond. Wassily Kandinsky, Alexej von Jawlensky en Marianne von Werefkin studeerden ook bij jou. Wassily woonde van 1898 tot 1901 op 35, Georgenstrasse, waar later de anti-nazistische schrijver/journalist Konrad Heiden woonde, die al in 1932 zijn boek 'Geschiedenis van het Nationaal Socialisme' bij Rowohlt Verlag publiceerde.

Vanaf juni 1899 tot de lente van 1900 kreeg jij lesgevende assistentie van Igor Emmanuilovich Grabar, die door Ilya Repin en jou was opgeleid. Jij bent twee keer verloofd geweest en jij had een liefdesrelatie met Kathi Kobus (1854 - 7 augustus 1929, München), een schildersmodel en restauranthoudster. In 1902 opende zij haar pub-restaurant Simplicissimus, afgekort tot Simpl, op de Türkenstrasse 57. Daar kwamen veel kunstenaars en schrijvers en in haar restaurant verzamelde zij schilderijen en tekeningen. Enkele gasten waren: de schrijver/schilder/cabaretier Joachim Ringelnatz, de schrijver Julius Anton Beck en de dichters Ludwig Scharf en Erich Mühsam. Kathi was verloofd met Ludwig Scharf, maar hij trouwde met de Hongaarse gravin Ella Somsich, Ella, die schilderes en schrijfster was, schreef onder het pseudoniem Elohim Sorah. Ludwig woonde tot zijn overlijden in haar kasteel in Kaposvár. Ik noem jouw 'Half naakt' uit 1888, 'Het dorpskoor' uit 1900 en 'De harem' uit 1903. Jij was vaak in de nabijgelegen bierhallen te vinden en jij werd vaak dronken, waarna je in de bierhallen bleef slapen.

Na levenslang te hebben gerookt, kreeg jij in 1904 keelkanker. In het voorjaar van 1905 kon jij nog maar amper voedsel doorslikken. Je was zichtbaar het overlijden nabij. Na een operatie overleed je in de nacht van 5 naar 6 augustus 1905 in München. Je werd 43 jaar.