SCHAAMTE
Tegenwoordig zijn er zoveel dingen waarvoor je je kunt schamen. Zowel voor jezelf, plaatsvervangend en zelfs als collectief. Populaire schaamtes die zich de laatste tijd hebben ontwikkeld zijn vliegschaamte, rookschaamte en vleesschaamte, milieuschaamte.
De schaamteballon dijt uit en het lijkt belachelijk waar we tegenwoordig allemaal soms al niet schaamte voor ontwikkelen. Helaas is het vaak wel terecht. Neem nou zoiets als rookschaamte. Iets wat volledig terecht is, dat dit zich ontwikkelt. In oude films en TV beelden wordt volop gelurkt aan sigaretten. Ik zag een poos geleden Koos Postema verslag doen van de Elfstedentocht van 1963 een sigaret in z’n hand. Onvoorstelbaar dat dat nu nog zou gebeuren. Ja, ik weet het, het waren andere tijden.
Maar nu is nu, en die enkele verstokte roker, die beweert dat z’n rechten om zelf daarover te beslissen wordt beperkt heeft ongelijk. Want laten we eerlijk zijn, het is toch belachelijk dat je nu in de openbare ruimte nog vrijuit zou kunnen roken. Die vieze rook die eerst in de longen van iemand anders heeft rondgehangen wordt de lucht in geblazen en jij wordt maar gedwongen om het in te ademen. Het is net zoiets als naast iemand zitten die stinkende windjes laat – dat accepteer je toch ook niet, daar zeg je toch ook iets van. Meestal schaamt zo’n persoon zich ook en zal zelf weggaan.
Ja maar als ik thuis in mijn eigen huis wil roken zal ik dat zelf weten. Klopt, maar dat moet je geen gasten willen ontvangen die niet roken, en als ik op bezoek wil komen van tevoren zeggen, dat je kamer blauw staat van de rook. Dan ben je eerlijk en kun je gezellig jezelf roken als paling in een rookton. Mijn moeder zaliger gaf in de jaren tachtig de verjaardagsvisite te kennen gegeven, dat ze niet meer in de kamer mochten roken. Er werden zoals eerder gebruikelijk was, ook geen sigaretten meer op tafel gezet.
Een oom is daarna nooit meer geweest. Hij is veel later helaas aan kanker overleden, maar overleefde mijn moeder met vele jaren – zij overleed aan een ziek hart.
Nu 40 jaar later ben je eigenlijk een beetje een outcast als je nog rookt. En terecht. Het is slecht voor jezelf – oké, dat moet je zelf weten, maar vooral slecht voor de volksgezondheid. Dus verbieden is terecht. Eigenlijk zou dat ook voor alcohol in de openbare ruimte moeten gelden. Thuis is dat een andere zaak, daar heeft een ander er meestal geen last van. Hooguit wordt er eens een partner of ander familielid in elkaar geslagen.
Nee, een schaamte ontwikkelen of scheppen is niet verkeerd. Je even realiseren waar je mee bezig bent. Ach, er zijn ook wel schaamtes die wat moeilijker liggen. Neem nou Zwarte Piet schaamte. Je kunt er twee kanten mee op. Je schamen voor het slavernijverleden of je plaatsvervangend schamen voor de anti zwarte piet demonstranten. Je zou zelfs in theorie last van beide kunnen hebben, lijkt me.
Moeilijker wordt zoiets als vliegschaamte. Een beetje voor de lol vliegen vind men eigenlijk not done. Maar het schijnt dat vliegvrachtverkeer veel minder schadelijk is dan we denken. Het fruit dat we ophalen uit hun natuurlijke omgeving is veel minder vervuilend dan het hier te kweken. Hier moeten veel bestrijdingsmiddelen worden gebruikt om het te kunnen kweken. Veel energie moet worden verbruikt en opgewekt om dezelfde groeiomstandigheden te creëren – dus levert dat weer milieuschaamte op. Dus met die winst mogen we af en toe op vliegvakantie en je schept in de ver weg landen banen, die ze daar hoog nodig hebben.
Indirecte ontwikkelingshulp zou je het kunnen noemen.
Het zal ook niet lang meer duren of ik hoef geen last meer te hebben van vleesschaamte, Ja. Ik ben een van de hufters die nog zo af en toe vlees eet. En om eerlijk te wezen ik zag de beelden van het afbeulen van die varkens in die slachterij – heb trouwens veel ergere beelden gezien. Van die boerenkinkels zonder enig respect voor wat leeft. Van die figuren, die het vroeger goed zouden hebben gedaan als kampbewaker of - beul.
Ja, ze zijn er nog dat type mensen. En ik ben een van die huichelaars die zo af en toe nog vlees eet. Echt niet veel meer, af en toe een haring. Ik neem veel Vegaproducten, plantaardig Gyros, Shoarma, gehakt, spekjes, Piri piri hamburgers enz. en het smaak best goed. Maar als je de berichtgeving leest, zit in vlees bepaalde stoffen die je wel degelijk nodig. Lobbypraatje van de vleesindustrie?
Laatst las ik dat de mensen hier niet aan de insectenburgers willen, in de Oosterse wereld worden insecten volop gegeten. Ze zijn volop te vangen en op te kweken – zie Kenia. Heb het nog nergens gezien, zou het zeker proberen. Maar wees gerust over 10 jaar liggen er volop kunstmatig gekweekte vleeshamburgers in de schappen; en die boerenkinkels in de WW.
Toch heb ik nog een hele grote schaamte en dat is de chocoladeschaamte. Ik kan er niet vanaf blijven. Maar ik bezorg er eigenlijk niemand last mee toch? En schep via via overal banen. Maar toch, toch zal ik me daar ook in moeten minderen. Ja ja, we leven in moeilijke tijden.
4 februari 2020
schaamte
126
Geef je reactie op deze inzending:
Je zegt o.a.: “Zwarte Piet schaamte. Je kunt er twee kanten mee op. Je schamen voor het slavernijverleden of je plaatsvervangend schamen voor de anti zwarte piet demonstranten. Je zou zelfs in theorie last van beide kunnen hebben, lijkt me.”
Nou ik kan er nog een derde kant mee op. Ik heb geen schaamte voor het slavernijverleden en geen schaamte voor anti zwarte piet demonstranten. Waarom zou ik in hemelsnaam.
Je hebt de belangrijkste schaamte nog vergeten denk ik. Dat is leefschaamte! Besef je wel hoeveel CO2 je direct en indirect uitstoot. Als de helft van de wereldbevolking invulling zou geven aan zijn leefschaamte door op een gepaste wijze te verkassen naar het hiernamaals dan zou de ander helft (waaronder ik natuurlijk) vrolijk verder kunnen leven zonder overvloed aan onzinnige regeltjes.