Inloggen
voeg je column toe

Columns

Baas Rutte Ambtenaren

Vertrouwelijke notities of oprispingen in een vroege fase van het formatieproces op de scherpe uitvergrote plaat van de ANP fotograaf op Het Binnenhof. Pontificaal op alle voorpagina’s en opgewonden getoeter aan de talkshow tafels. Na een begrijpelijke menselijke onachtzaamheid van Kajsa Ollongren. Wat trouwens een beetje rijmt op ‘kreng’ als we deze bewindsvrouw horen over superhoge huren niet of te weinig aanpakken. Maar dit terzijde. Corona getest positief, bleek zij. Dus snel wegwezen van de verkennerstafel, ook al omdat de gezondheid van de vicepremier vermoedelijk niet top is na een langdurige ziekteperiode vorig jaar. Ofwel: een te verklaren menselijke fout. Niettemin vreselijk onhandig. Vooral voor een ex-secretaris generaal van het ministerie van Algemene Zaken. De thuisbasis van onze uiterst wendbare minister president. Bij elkaar opgeteld rijzen bij mij vermoedens over het ontstaan van de gewraakte notities.

Op Algemene Zaken - waar de verkenners opereren - werken loyale ambtenaren. Schrijvers, denkers, en goed in het analyseren van situaties, verwachtingen en prognoses. Over het algemeen werken daar dus heldere geesten, welke hun werk in principe kleurloos invullen. Maar hoe werkt dat in de praktijk? Zie ook de ambtenaren op Belastingen. De baas roept dat harde doelstellingen gehaald moeten worden. Want de wet schrijft dit voor. Bij protesten kijk je wel uit, want klokkenluiders eindigen in dit land nogal eens in de goot van armoede, weggepest zijn, of geraken verzeild in eindeloos gerekte processen tegen de bewuste werkgever. Wat levert dit voor een beeld op? Als de politieke top van Nederland stelt dat ambtenaren hun werk zonder kleur of politieke drijfveer mogen doen, dan klopt dat op papier. De werkelijkheid kan anders zijn. Immers, als de baas van een departement, of bewindspersoon dagelijks merkbaar en hoorbaar opvattingen verkondigt?

Ambtenaren gaan dan soms in de meer dan loyale modus. Dan schrijven zij niet slechts notulen of een verslag. Nee, dan geraken zij sluipend in processen van actief meedenken. Zo kan het gebeuren, dat bestuurders of verkenners speaking notes ontvangen. De ambtenaren willen hun bazen daarmee bij voorbaat van dienst zijn. Aldus schrijven zij over 'ingeschatte hobbels of aandachtspunten' in notities. Niet om Nederland te informeren natuurlijk. Maar vooral om hun baas te plezieren. Onderschat daarbij niet de waardering van de topbaas die je merkbaar waardeert om scherp meedenken in puntige notities. In het komende Tweede Kamer debat zullen ambtenaren wel afgeschermd worden. Toch valt niet uit te sluiten, dat zij de politieke topbaas of ex-collega (Ollongren) op Algemene Zaken proactief wilden ‘bedienen’. Als dat al zo is, dan is de discussie over de principes van Omtzigt nog scherper nodig. Omdat dan blijkt dat er door ‘kliekvorming’ van het organiseren van een ‘tegenmacht' in het landsbestuur nog steeds niets terecht komt. Ondanks luide beloften.

Schrijver: Freek Berglust
28 maart 2021


Geplaatst in de categorie: actualiteit

4.4 met 8 stemmen 541



Er zijn 4 reacties op deze inzending:

Naam:
Freek Berglust
Datum:
3 april 2021
De redenering van Bet Weter kan ik volgen. Maar toch. Door min of meer toeval blijkt deze 'storm in een glas water' een forse druppel in een overlopende emmer. De waardering voor tien jaar Rutte voor zijn volgens commentatoren 'regenteske' stijl is gaandeweg sterk gedaald. Nu ja, de 1,9 miljoen kiezers zagen- zo het lijkt- vooral de redder van de Coronacrisis en de bezwerende Rutte tijdens de persco's. Het debat was volgens mij mede treurig, omdat de premier zich liet gaan in wanhopige straattaal formuleringen. En daarbij zo vaak benadrukte dat hij niet 'loog', dat het eigenlijk onwerkelijk werd in 's lands vergaderzaal. Rutte onder meer: 'Ik vind het ruk. Ik baal. Stinkende best. Niemand belazerd.' Voor mij een veeg teken om als premier zo te spreken. Ik geloof wel dat Rutte pal staat voor zijn medewerkers. In die zin begrijp ik wel zijn hardnekkigheid om dat telefoontje via via te maskeren.
Naam:
Bet Weter
Datum:
2 april 2021
Misschien sla je slechts een beetje door Freek.
Ik vind het vooral onbegrijpelijk dat er, over in mijn ogen, een futiel voorval zolang geouwehoerd kan worden in de Tweede Kamer terwijl er belangrijkere dingen te bespreken zijn. De gesprekken behoren vertrouwelijk te zijn tussen de verkenners en de fractievoorzitters. Is het dan zo gek dat, al of niet als losse opmerking in een vertrouwelijke sfeer, er gezegd wordt dat een positie voor Omtzigt als minister wellicht een optie zou zijn? Per ongeluk lekt er iets uit en dan is het hek van de dam. Ook mark Rutte weet zeer goed dat hij dat niet voor het zeggen heeft. Omtzigt zelf is uitstekend in staat om zijn eigen weg te kiezen. Dat weet Mark Rutte, dat weet Pieter Omtzigt en dat weet de Tweede kamer. Maar de predatoren ruiken een kans en storten zich erbovenop.
Ik vind het een storm in een glas water. Een treurige vertoning, zoals je zegt, dat zeker.
Wel een goede column overigens.
Naam:
Freek Berglust
Datum:
2 april 2021
Het verbijsterende Tweede Kamerdebat raakte enkele punten in deze column. Zoals de rol van de ambtenaren, de 'kliek' Ollongren (voorheen topambtenaar op Algemene Zaken), de locatie van de verkenners op dat departement, en baas Rutte van Algemene Zaken in een circuitje). Een flinke kluwen 'ons kent ons'. Niet dat deze analyse mij vrolijk maakt. Integendeel. Een treurige vertoning al met al. Qua psychologie overigens verbazingwekkend, dat de premier na al dat gedoe en tien jaar van wegduiken bij forse problemen, dapper spreekt over 'stinkende best gaan doen'. Is dat niet niveau puberale schoolkrant? Of sla ik door?
Naam:
Karel Jong
Datum:
30 maart 2021
De laatste brief van de oude verkenners lost onder meer de strofe over Pieter Omtzigt niet op. Dus wellicht heb je gelijk dat het (over)ijverige ambtenaren van Algemene Zaken zijn geweest, die graag hun baas en/of ex-collega (Ollongren) van dienst wilden zijn met- zoals jij dat noemt- 'ingeschatte hobbels en prognoses'. Missen wij overigens niet een beetje discussie op deze site? Schrijven is toch ook slijpen aan vormgeving van je gedachten, meningen, of visies?

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)