Seksuele voorlichting in het basisonderwijs

Opwinding over lesmateriaal, dat leerlingen in het basisonderwijs mogelijk te direct en te onheus voorgeschoteld krijgen in de Week van de Lentekriebels. Aanraken van geslachtsdelen zou als ‘fijn’ worden betiteld in de lessen seksuele voorlichting aan kinderen. Nog ‘erger’, zo wil de berichtgeving her en der, dat blote volwassenen op een foto aan kindjes worden getoond. Ook zou er te vroeg en te grof op de prettige kant van de seksuele beleving worden gehint. Kinderzielen in de verdrukking, boze en begrijpelijk verontruste ouders, en politici in alle staten tijdens het Vragenuurtje in de Tweede Kamer deze week. Dit alles met de wetenschap, dat deze voorlichting in het basisonderwijs tot de kerndoelen behoort.

Wat nu? Is het voorlichtingsmateriaal van de Rutger Stichting te heftig voor de kindjes van deze tijd? Zo langzamerhand blijkt dat de werkelijkheid meer nuances kent. Hoofddoel van de lessen is inspelen op wat kinderen in een bepaalde fase zelf al zien en ontdekken en dat bespreekbaar maken. Ik ken de details van de lesstof niet. Wel kan ik mij herinneren hoe lang geleden onze tere kinderzieltjes werden gespaard voor dit item. Ofwel wij hoorden en zagen niets en ook thuis waren de liefhebbende ouders niet of nauwelijks bereid om over seksualiteit open te spreken vanwege de toen geldende preutse normen. Hoogstens bespraken verlichte ouders de kwestie van zaadjes en voortplanting.

Maar zelfs dat was al linke soep. Was dat dan prettig in de sfeer van ‘wat niet weet wat niet deert’. Nee, zeker niet. Ik herinner mij, dat mijn achterneefje van tien ergens een De Lach had opgeduikeld. Met in dat blad zwartwit plaatjes van dames in redelijk grote badpakken. Gevolg, een drama in het gezin over afglijdende normen, weg met die ‘viezigheid’ en mijn achterneefje achterlatend met het gevoel een soort ingrijpende misdaad te hebben begaan. Ook de kerk legde in die jaren vijftig nog dikke gestikte dekens van normen en waarschuwingen over het item seksualiteit. Gevolg: in brede lagen van de bevolking onkunde en gruwelijke misverstanden over erotiek, beleving van seksualiteit en de groei van porno.

Gelukkig was mijn oudere buurjongen een baken in een zee van onwetendheid met schuine moppen die ik totaal niet begreep, maar welke hij gedetailleerd voor mij verklaarde. Al met al een soort begin naar een meer ontspannen houding ten opzichte van dat onderwerp. Achteraf betreur ik het dat in die muffe jaren het onderwerp, ook voor kinderen, niet veel meer bespreekbaar werd gemaakt. Want ook toen waren de kindjes net zo nieuwsgierig als nu. En ondanks gegiechel en onbeholpenheid voelen en zien de kinderen uiteraard ruim voldoende wat er in lichaam en geest gebeurt bij het ontdekken van je eigen lichaam en de vragen die daarbij horen.

Schrijver: Richard Bahl
24 maart 2023

Geplaatst in de categorie: actualiteit