Alle inzendingen van Jan

Vroeger stelden we ons de vraag wie van ons in staat was de gruweldaden te verrichten die de nazi’s de joden hadden aangedaan. Ik vermoed dat het in de tijd was dat Hannah Ahrendt haar beroemde boek schreef over de banaliteit van het kwaad, waarin ze concludeerde dat gewone mensen in staat waren om deze daden te plegen. Aangezien wij ons als gewone…

Toen Wubbo Ockels het heelal in werd geschoten, was het eerste dat hij zag de aarde. De aarde als een grote bol omwikkeld met een dun laagje gas. In dat dunne laagje gas wonen wij. In dat dunne laagje gas razen de stormen, dondert de bliksem, slaat de regen neer en drijven de wolken. Tornado’s blazen huizen omver of blazen grote golven het land op…

Een vriendin heeft wel eens dingen gezien voordat ze gebeurden. Het waren vaak vreselijke dingen, het ongeluk waar haar broer verongelukte, een meisje dat verkracht werd, en vermoord. Zoals gebruikelijk bij mensen met voorspellende gaven, voorspellen ze nooit wie er morgen om 14.43 uur een tom pouce eet of wie van drie offrerende bedrijven de opdracht…

Maar liefst 36,8% van de Nederlandse kiezer is opgekomen om te bepalen wie namens ons in het Europees parlement mag zitten. D66 viert het als een enorme overwinning, maar als er één partij is die het als nederlaag zou moeten opvatten, zou dat toch bij uitstek D66 moeten zijn. Maar nee, zelfs voor Democraten 66 blijkt dat niet de democratie, maar…

Het is een huis uit de jaren dertig en ik ben natuurlijk niet de eerste bewoner. Veel mensen voor mij hebben er gehuild, gelachen, gevreeën, ruzie gemaakt en verbouwd. Ik ga het nu verkopen. Het is dus mijn eigendom, want anders kan ik het niet verkopen. Maar ik zie het ook een beetje als een leen, iets waar ik een tijdje voor mocht zorgen. Het houtwerk…

Een van de meest ergerlijke dingen die een vrouw een man kan aandoen, althans mijn vrouw mij, is een vraag te stellen over iets wat ik niet alleen niet weet, maar ook niet kan weten en waarvan ik vind dat zij zou moeten weten dat ik het niet weet. Wat voor weer is het morgen? Wie gaat de Tour de France winnen? Wat voel je als er te veel CO2 in de…

Wat deed Ton van Kesteren in de Stille Tocht in Groningen. Mag ik mij wel aansluiten bij een tocht, waar deze man meeloopt? Die vragen speelden door mijn hoofd, toen ik op vier mei achteraan aansloot bij de meer dan honderd mensen die van het Joods Monument aan de Hereweg naar het oorlogsmonument bij de Martinikerk liepen. Ton van Kesteren is kort…

Tijdens de campagne voor mijn politieke partij luister ik soms gewoon naar wat mensen mij vertellen. Een mevrouw vertelde me over haar ervaring van de bevrijding. ‘Er werd buiten geschoten,’ zei ze, ‘en mijn vader zei dat het wel erg gevaarlijk werd, juist toen mijn moeder ineen zakte. Mijn vader zei dat we rustig moesten blijven. Ik was veertien jaar…

Hoe zou Jezus naar The Passion hebben gekeken? Natuurlijk weet ik dat niet, maar als we de bijbel mogen geloven, denk ik toch dat hij enkele bezwaren zou hebben. In de eerste plaats: wat zou hij met de kruisen in de winkels doen? In de hele stad plaatsen winkeliers kruisen in winkels om voorbijgangers eraan te herinneren dat er een grote show komt…

Stel u woont in een huis. Dat kan gebeuren, het schijnt meer voor te komen. En naast dat huis begint iemand een uitgaancentrum, waar elke avond een popconcert wordt gegeven. Hoewel u muziekliefhebber bent, wordt het u toch wat te veel om elke nacht in bed te liggen woelen. In de normale wereld gaat u naar de gemeente of de politie en zij zorgen er…

Er is een ambtenaar vakkundig weggepest. Mijnheer Gotlieb. Hij is dood. Hij is tot op het bot afgebroken en kon onmogelijk verder leven. Hij heeft een aanklacht van zeshonderd pagina’s geschreven, een bewijslast. Maar nu de manager. De man, of vrouw, die niet luisterde. Die niet wilde luisteren. Die niet geïnteresseerd was en mijnheer Gotlieb opzadelde…

ROTTERDAM, dinsdag 14 mei 1940, kwart over één ‘s middags.... Een zonnige dag een levendige grootse havenplaats een warm kloppend mooi stadshart dan... plotseling… vliegtuigen in lagen bommen die vallen grenzen vervagen een bombardement op Rotterdam huizen in brand scholen in brand winkels in brand kinderen verbrand vrouwen…

In het begin was er de ongewone mens. Hij deed weliswaar gewoon zijn werk, kreeg kinderen en voedde ze ook gewoon op, maar zelf was hij ongewoon. Beide moet. De ongewone mens moet zich vrij normaal hebben gedragen, omdat hij anders geen nakomelingen zou hebben kunnen grootbrengen die zich uiteindelijk…

In 2002 schreef ik een intern stuk voor de PvdA Groningen. Er spreekt een licht alarmerende toon uit. De titel alleen al, we moeten ons laten kennen, zegt het al. Bij de conclusie roep ik op tot verandering, want de Rode Burcht is niet meer zo warm als we lang gedacht hebben. Het tocht door de kieren, schrijf ik en daarin had ik groot gelijk. De Rode…

Als ik gastlessen aan MBO-scholen geef, blijken leerlingen vaak groot voorstander van de doodstraf. Dat is lekker makkelijk. Ja, zeggen ze, want bij levenslang sta je na vijftien of twintig jaar weer gewoon op straat. Hoewel ze zelf nog nauwelijks twintig zijn, hebben ze geen idee, wat het inhoudt, twintig jaar gevangenisstraf, maar ik moet ze op…

Waar heeft de PvdA zijn grandioze nederlaag aan te wijten? In de eerste plaats niet aan haar bestuurders, niet aan haar raadsleden. Dat kan niet, want het is niet denkbaar dat deze mensen die vier jaar geleden door de kiezer nog wel goed genoeg bevonden werden, nu, allemaal en dan ook allemaal (op een enkeling uit Eijsden-Margraten, Mook en Middelaar…

Ellen van den Roofd heet ze. Ze is nu 48 jaar. Ruim tien jaar woont ze nu op zichzelf, nog steeds in hetzelfde flatje in de binnenstad van Almelo. Na het overlijden van moeder was het ouderlijk huis aan de Groot Hertoginnelaan verkocht. Met veel pijn en met hulp van haar getrouwde zussen Jolanda en Martine had ze de gedwongen overstap gemaakt.…

Het is een ongewenste waarheid. Maar het wordt steeds duidelijker. Gas is niet goed. Aardgas wordt voor Groningers een steeds vervelender grondstof en mijn lieve partij durft niet door te pakken uit angst voor de grote bedrijven Shell, Esso (NAM), Gasterra en de Gasunie. We moeten van het gas af en wel om drie redenen. In de eerste plaats beeft…

In de NRC raadt de ene hoogleraar aan om niet op de twee regeringspartijen te stemmen en de andere hoogleraar om niet op splinterpartijen te stemmen. Ik heb een ander advies. In de eerste plaats: ga stemmen. U gaat natuurlijk stemmen als u nu nog gelooft in politieke partijen en vertrouwen heeft in uw volksvertegenwoordiger, maar ga ook stemmen als…

Putin is een heel gewone man. Net als bij veel mensen gaat ook bij hem het gezegde op: zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten. Om na te gaan hoe hij om zal gaan met de crisis in de Oekraïne, moet je kijken hoe hij zich bij vroegere conflicten heeft gedragen. Als je dat doet, blijkt er volop reden tot zorg. Toen Georgië aangaf dat het wel lid…

Juultje ontdekte vorig jaar dat het heel goed mogelijk was dat ik dyslectisch ben. Ik sluit dat niet helemaal uit, maar heel erg is het ook weer niet. Vandaag zag ik op televisie dat Richard Branson ook dyslectisch is en dat zijn maatschappelijk succes daar mee te maken heeft. Hij kan namelijk niet voor een baas werken, zegt zijn zus. Dyslectici kunnen…

Soms is een weledelzeergeleerde heer verantwoordelijk voor de meest bijzondere schrifturen. We kennen natuurlijk allemaal Diederik Stapel, maar er zijn ook broodonderzoekers. Zij zetten hun naam onder rapporten waar ze ofwel niet aan hebben meegewerkt, wat natuurlijk niet fraai is, ofwel als ze wel hebben meegewerkt, een dermate uitmuntende proeve van…

Want zijn de Olympische Spelen wel iets anders dan een nationalistische show? Ik verwijt Sven Kramer niets. Althans, bijna niets. Sven is monomaan bezig de snelste van de wereld te zijn, een hele prestatie, maar een tamelijk waardeloze prestatie. Het maken van televisies levert nog iets op, maar de snelste ter wereld ben je maar op één afstand in één…

Gisteren had ik een droom. Een vriend van me had een feest georganiseerd en was aan het opruimen. Ik had afgesproken dat ik hem zou helpen en een derde persoon die verder niet erg duidelijk was, hielp ook mee. Hij was wat op afstand. ‘Ik maak me zorgen om mijn moeder,’ zei mijn vriend onder het werken. ‘Ze is de laatste tijd zo somber.’ Hoe precies…

Ik stond in gedachten, diep in gedachten bij het graf, toen plotseling een vrouwenstem zei: "Meneer mag ik er even bij". Ik draaide me om en door de schrik van herkenning antwoordde ik: "Natuurlijk Majesteit". "Neen meneer ik ben geen koningin meer,ik ben hier als moeder om even bij mijn overleden zoon Friso te zijn." Friso, die naam sprak…

Op de Canadese televisie vroeg mevrouw Lang een de neoliberaal Kevin O’Leary wat hij er van vond het fantastisch dat de rijkdom van de 85 rijkste mensen gelijk was aan de rijkdom van de 3,5 miljard armste mensen. Dat de rijke zo rijk zijn, betekent dat iedereen gaat proberen ook zo rijk te worden. Een geweldig voorbeeld! Afgezien van de kans dat…

Voor wie overweegt om de politiek in wil gaan is er het boekje Buigen van Jan Tromp. Hij beschrijft kernachtig het grote probleem tussen geweten en macht. Er zijn helden die ondanks alles zich overeind houden en slachtoffers die ten onder gaan doordat ze door hun eigen partij worden buitengesloten. Het maakt overigens niet uit, voor welke partij je…

Is het een droom? Ik geef wel vaker een gastles over Europa op een MBO-school. Het is altijd een hele ervaring. Leerlingen die per definitie niets willen weten van politiek en al helemaal niets van de Europese politiek, ook al weten ze dat Europa wel over hun gaat. Maar het zijn pubers. Ze luisteren naar de grootste schreeuwer en op dit moment is de…

Kort geleden sloeg Nederland zich op de borst voor het inzamelen van een record bedrag voor het Rode Kruis. Meer dan twaalf miljoen hebben we zonder blikken en blozen en via allerlei rare handelingen bij elkaar gezameld om waterputten in Afrika te slaan. Ik wil daar niets aan af doen: het is een heel goede zaak. Maar een paar dagen geleden schoten…

Ik ken een school waar de inspectie is geweest. Er bleken op verschillende terreinen grote tekortkomingen te zijn en die moeten het komende jaar gerepareerd. En anders… Ja, wat anders? Gaat de school anders sluiten? En zonder school, waar gaan de leerlingen dan heen? En wat moet er dan met de docenten? Een van de problemen was dat de docenten soms…