Alle inzendingen over Tadeusz N

Op je 21-ste trouwde je met jouw neef Tadeusz Natanson, een Poolse emigrant, politicus en journalist. Vanaf 1889 was hij de hoofdredacteur van het tijdschrift 'La Revue Blanche', waarin nieuw talent en het werk van de post-impressionisten gepubliceerd werd. Jij was de muze en het symbool van dit tijdschrift. Met Tadeusz woonde je aan de Rue St.…

In september 1939 zijn Zofia Maria en Tadeusz gescheiden. Tadeusz werd op 4 juli 1941 op de Wuleckie-heuvels in Lviv door het Einsatzkommando zur besonderen Verwendung vermoord, onder bevel van de SS-Brigadeführer Eberhard Schöngarth. Hij werd samen met 39 andere professoren vermoord. Tadeusz werd 66 jaar.…

Jouw poëzie is het gevolg van de culturele schok van een jongeman, die in een traditionele, landelijke cultuur werd beïnvloed door de principes van de avant-garde-lyriek van Tadeusz Peiper en Julian Przybos. Je studeerde Poolse studies aan de Jagiellonian Universiteit in Krakau.…

Zuster N was een non, en niet zomaar een non, nee zuster N was in haar habijt geboren, eerlijk waar. Zuster N, liep niet, holde niet, nee ze schreed, wat er ook voorviel, ze zette geen stap harder, dat liet ze aan het lagere personeel over. Tja, dat was zo in die tijd.…

(voor Tadeusz Borowski (1922 - 1951)) Je bent geboren op 12 november 1922 in Zjytomyr, Sovjet-Unie. Je vader was de eigenaar van een boekhandel. Je ouders werden in 1926 naar Karelië verbannen. Je vader werd naar een werkkamp in de Goelag gestuurd, omdat hij in de Eerste Wereldoorlog lid was van een Poolse, militaire organisatie.…

Emmanuele viel geheid voor je sensuele gestalte en gezien je strubbelingen met Tadeusz gaf je jezelf helemaal over aan zijn pittige seksverlangens. Je werd een veelgevraagde portretschilderes voor de allerrijksten en de aristocratische narcisten, volgevreten hertogen en wanhopig geplamuurde hertoginnen.…

Warme melk met honing deed vroeger wonderen, gewillig drinkt hij de beker leeg, ik druk een kus op z'n wang en aai door z'n wilde haar. 'Morgen praten we verder lieverd slaap lekker' ik ga pas slapen als het licht uit gaat bij Walter en sta even stil bij zijn verdriet...…

Vlinders fladderen nog vrolijk rond, de bramen zitten alweer aan de struiken, bladeren zitten nog aan de bomen en nieuwe knoppen doemen al op. Een enkele keer zie je zelfs mensen op een terras zitten, hoewel, dat kunnen bij nader inzien ook ietwat kleumende rokers zijn. Hoe dan ook, we genieten van het geweldige milde klimaat. Dat in Zwitserland de…

Op z'n plaats Ik heb de winter zien komen en me afgevraagd hoe we aan die nieuwe eeuwig terugkerende tijd moesten beginnen ik heb een lied gedraaid dat tussen ons in gevallen was en kapot ging door er hard over te kibbelen de zon stond er weer en de buren dampten boven de muziek uit genoeg wind om een leven schoon te blazen ik heb de…

Geloofsopvattingen komen voort uit het denken van mensen over hun oorsprong en bestemming en over de zin van hun bestaan. Achter de zintuiglijk waarneembare schepping werd een niet zintuiglijk waarneembare schepper geprojecteerd. Meningsverschillen ontstonden bij de invulling van het begrip Schepper, God. Wat moest men zich daarbij voorstellen? Iemand…

"Heeft bidden zin?" Het is vele jaren geleden, dat ik me dit begon af te vragen. Gebedsverhoring zou logischerwijze betekenen, dat daardoor iets zou veranderen in de natuurlijke gang van zaken. Immers, als datgene waarom gebeden werd, tóch gebeurd zou zijn, dan was het niet nodig geweest erom te bidden. Maar als een gebed iets zou veranderen in de…

In de godsdienstfilosofie is wel onderscheid gemaakt tussen natuurlijk en moreel kwaad. Het natuurlijke kwaad (bij voorbeeld in de vorm van een natuurramp) zou dan samenhangen met de natuurlijke orde, met het proces van de wereld in wording. Het morele kwaad zou door de mens worden aangericht. Is dat een zuiver onderscheid? Met betrekking tot het…

Naar analogie van deze ontwikkelingsgang valt aan te nemen dat zo'n proces ook noodzakelijk is voor de doorbraak in de gezamenlijke menselijke bewustzijns van een collectief menselijk zélfbewustzijn (supra-personalisatie). En het ziet ernaar uit dat dit proces ook inderdaad gaande is.…

Weinig mensen hebben er moeite mee, te aanvaarden dat alles wat in het verleden is gebeurd, oorzaken heeft gehad. Maar het verleden is, vóór het verleden werd, toekomst geweest, zoals ook dat wat nu nog toekomst is, straks verleden zal zijn. Ergo: ook gebeurtenissen in de toekomst zullen hun oorzaken hebben. Met andere woorden: in het verleden ligt…

Of zou zo'n wereld zich juist aan ons voordoen als een waanzinnige nachtmerrie van onsamenhangendheid, onberekenbaarheid en willekeur die ons met het diepste afgrijzen zou vervullen? Laten we proberen het ons voor te stellen.…

"Mens, erger je niet!", zou een passend motto zijn voor een essay over strikte causaliteit, waarin de "vrije wil" wordt ontkent, aangezien ook hersenprocessen verlopen volgens de wetten van oorzaak en gevolg. Maar ook al is er geen speld tussen te krijgen, de theorie van het determinisme is en blijft in strijd met onze eigen beleving. We voelen…

"Holisme" is afgeleid van het Griekse woord "holos", dat "heel" betekent. Eén van de definities luidt: "holisme is een wetenschaps-theoretisch standpunt in de biologie, volgens hetwelk de delen moeten worden verklaard of begrepen uit het geheel." Een andere begripsomschrijving is: "holisme is een (oorspronkelijk voor de biologie opgestelde…

Maar is zo'n antropomorf beeld van God in onze tijd nog redelijk aanvaardbaar? Typisch voor deze godsvoorstelling en de daarmee samenhangende opvattingen over het godsbestuur zijn immers de evidente innerlijke tegenstrijdigheden.…

Zulke verschijnselen tonen aan (of maken het op z'n minst waarschijnlijk) dat gebeurtenissen samenhang vertonen, patronen vormen. Maar is dat wel zoveel buitengewoner dan wat we kunnen waarnemen bij allerlei "natuurlijke" processen die wij "gewoon" vinden?…

Als we ervan uitgaan dat alle ontwikkelingen op onze planeet zich in oorzakelijk verband voltrekken, dan dringt de voor de hand liggende vraag zich op, waarop die ontwikkelingen op den duur zullen uitlopen. Ik realiseer mij dat het een hachelijke en bijna per definitie speculatieve onderneming is te trachten op die vraag een antwoord te vinden. Ten…

Godsbeelden die gestalte proberen te geven aan een persoonlijke God die op een menselijke manier denkt en handelt, stellen ieder nadenkend mens voor onoplosbare raadselen. We hebben dan immers óf te doen met een God die het lijden wel kán, maar niet wíl verhinderen óf met een God die het lijden wel wíl, maar niet kán verhinderen. Is het een wonder dat…

Mijn microwereld is echt niet zo'n flipperkast als ze vanuit uw macrowereld lijkt te zijn.…

Het eerste hoofdstuk van het nieuw-testamentische bijbelboek Johannes duidt "God" aan als "het Woord": "In den beginne was het Woord en het Woord was bij God en het Woord wás God. Dit was in den beginne bij God. Alle dingen zijn door het Woord geworden en zonder dit is geen ding geworden dat geworden is. In het Woord was leven..." Dit even…

Merkwaardig is in dit verband, dat juist op religieus terrein door de eeuwen heen conservatisme steeds zo'n grote en kwalijke rol heeft kunnen spelen.…

Volgens astronomen bestaat het ons bekende heelal zo'n 18 miljard, dus achttienduizend miljoen jaar. Om meer vat op te krijgen op zo’n onvoorstelbaar tijdsbestek, zetten we die periode uit op een schaal van één jaar.…

Wat is de geheimzinnige “kracht” achter de evolutie naar hogere vormen van leven en bewustzijn? Dat is, denk ik, de door het holisme veronderstelde "neiging in de natuur tot vorming van gehelen die meer zijn dan de som van hun samenstellende delen". De evolutie is een geschiedenis van try and error; het gaat alle kanten op, maar de hoofdstroom heeft…

Als er ergens sprake is geweest van wensdenken, dan wel met betrekking tot het al dan niet voortbestaan van de mens na de dood. Iedere godsdienst heeft er een mening over en alleen al het gebrek aan eenstemmigheid zou te denken moeten geven over het realiteitsgehalte van elk van die meningen van Azteken, Egyptenaren, Grieken, Romeinen, Germanen, Hindoes…

De wens is de vader van de gedachte, zegt het spreekwoord. Daaruit zal wel te verklaren zijn dat er altijd en overal mensen zijn geweest die de meenden dat zij ook ná de dood op een of andere manier individueel zouden voortbestaan. Ook de door de christenheid beleden "wederopstanding des vleses" wordt doorgaans uitgelegd als een individuele terugkeer…

Het individualistische denken heeft niet genoeg aan het geloof in een eeuwig leven zonder meer. Nee, er is een individuéél voortbestaan na de dood. Hoe belangrijk (en troostrijk!) dit geloof voor veel mensen is, laat zich aflezen in overlijdensadvertenties in dagbladen met een kerkelijk georiënteerde lezerskring. Kunnen we ons iets voorstellen bij…

Maar zo'n uitspraak gaat uit van de veronderstelling dat een mens vrij zou zijn om te kiezen wel of niet voort te bestaan. Dat lijkt op z'n minst twijfelachtig. Als een mens geen wezenlijk vrije wil heeft, kan hij ook niet in vrijheid tot zijn zelfvernietiging besluiten.…