Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Als geniale ziel laf opgejaagd, verraden en vermoord

(voor Zuzanna Ginczanka (1917 - 1945))

Je bent geboren op 9 maart 1917 in Kiev, als Zuzanna Polina Ginzburg. Je had Joodse ouders. In 1922 verhuisde je naar Rowne. Je vader Simon Ginzburg was een advocaat en je moeder Tsetsiliya Sandberg was een huisvrouw.
Op je vierde begon je al Poolse gedichtjes te schrijven en op je achtste schreef je een ballade. Op je veertiende publiceerde je het gedicht 'Een Vakantie Feest' in de schoolkrant. Je schreef ook songteksten.

Op je zestiende publiceerde je 'Rijpheid van Augustus' in een Pools dagblad. Je kroop in de huid van een volwassen vrouw, die weemoedig op haar jeugd terugkeek.
Op je zeventiende kreeg je een eervolle vermelding van het literaire tijdschrift Wiadomosci Literackie (Literair Nieuws) voor je gedicht 'De Spraakkunst'.
Je ouders waren gescheiden en je vader vertrok naar Berlijn. Je moeder hertrouwde en vertrok naar Spanje. Jij woonde bij je oma Klara Sandberg, die een apotheek had.

Je zat op het Panstwowe Gymnasium en op je achttiende ging je naar Warschau, waar je aan de universiteit pedagogie studeerde, maar kort, vanwege antisemitische toestanden.
Je werd gestimuleerd door de dichter Julian Tuwim en je bleef in het weekblad Literair Nieuws publiceren.
Vanaf 1936 schreef je voor het satirische tijdschrift Studs, opgericht door de journalist/satiricus Zbigniew Mitzner. Je woonde in Klein Ziemianska, een ontmoetingsplek voor schrijvers. Je was o.a. bevriend met de romancier Witold Gombrowics. Je hield jezelf afzijdig van de literaire groepen, vooral Skamander, een groep experimentele dichters. Je kwam geregeld in het Mala Ziemianska café, waar veel kunstenaars kwamen. Je schreef er het gedicht 'Geprezen door Snobs', dat in het satirische tijdschrift Szpilki verscheen. De hieraan verbonden kunstenaar Eryk Lipinski heeft na de Tweede Wereldoorlog je manuscripten veilig gesteld.

Je was beroemd en anderen schreven satirische gedichten over jou. Je stond op één lijn met de schrijver/dichter Andrzej Nowicki en de schrijver Janusz Minkiewicz. Vele schrijvers roemden je innerlijke en uiterlijke schoonheid. Ryszard Matuszewski noemde jou 'de schoonheid van een Byzantijnse icoon' en Kazimierz Brandys noemde jou 'een heilige verschijning met de ogen van een hertje'.
De bekende kunstschilder Aleksander Rafalowski maakte een portret van jou. Je had vele aanbidders, die je op enkelen na afstootte.
Je had een relatie met Zbigniew Mitzner en met de dichter Andrzej Nowicki. Je vertelde je vriendin Maria Zenowicz dat je niet blij was met al die mannelijke aandacht. Je rookte niet en je dronk slechts af en toe wat alcohol. Je was deugdzaam en bescheiden. Door teveel aan aandacht ging je blozen en stamelen.

Józef Lobodowski schreef diverse gedichten voor jou en was verliefd op jou. Je woning was de belangrijkste, literaire salon van Polen. Je poëzie werd aanbeden door de dichter Tadeusz Bochenski, die het 'poëzie van een hogere stamboom' noemde. De dichter Yevhen Malanyuk was ook helemaal idolaat.

Op 1 september 1939 kwamen de nazi's Polen veroveren. De Russen namen de apotheek van je oma in beslag en jij ging met haar naar Lvov, waar je tot 1942 woonde. Je werkte als redactrice.

Op je tweeëntwintigste trouwde je met de kunsthistoricus Michal Weinzieher. Daarbij had je een liefdesrelatie met de jonge grafisch ontwerper Janusz Wosniakowski. Veel gedichten uit die tijd zijn verdwenen.

Je oma werd door de nazi's opgepakt en ze overleed door een hartaanval.
De congiërge Zofja Chomin verried jou en de nazi's arresteerden jou, maar je wist te ontkomen en je belandde in Krakau. Je dook onder en je bleef een jaar binnen. Een buurvrouw heeft je verraden en de Gestapo gooide je in de gevangenis. Je werd gemarteld en op 17 januari 1945 werd je in de achtertuin van de gevangenis vermoord.

Je werd zevenentwintig jaar.
Je vriend Blumka Fradis werd met jou doodgeschoten. In april 1944 was je man Michal door de nazi's vermoord.

Schrijver: Joanan Rutgers, 17 mei 2015


Geplaatst in de categorie: idool

3.3 met 3 stemmen 41



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)