De onverbiddelijke wurggreep van tuberculose

(voor Fanny Churberg (1845 - 1892))

Je bent geboren als Fanny Maria Churberg op 12 december 1845 in Vaasa, Finland. Je was de oudste dochter van een arts, Matias Churberg, uit een boerenfamilie. Jouw moeder Maria Perander was de dochter van dominee Nils Johan Perander uit Liperi. Je was het derde kind van zeven kinderen. Vier broers en zussen overleden jong. Je groeide op met jouw oudere broers Waldemar en Torsten.

Jij was erg trots op de Finse regio Ostrobothmia, waar men overwegend Zweeds spreekt. De roman 'Katrina' uit 1936 van de Finse schrijfster Sally Alina Ingeborg Salminen gaat over een Ostrobothische vrouw, die met haar man Johan naar Aland verhuist, waar ze met armoede en gemene mensen in aanraking komt. Johan had gelogen over zijn welvarende leven daar. Je was samen met jouw broers van plan om jullie achternaam te veranderen in Kuurila, de naam van het oude landgoed van de familie. Dit plan is nooit uitgevoerd.

Op jouw twaalfde jaar overleed jouw moeder en werd jij de bestuurlijke huisvrouw met een grote verantwoordelijkheid. Later werd je naar een meisjesschool in de middeleeuwse stad Porvoo gestuurd. De dichter Johan Ludvig Runeberg, die het Finse volkslied schreef, woonde in Porvoo en is er overleden. De dichteres/schrijfster Solveig Margareta von Schoultz en de beeldhouwer Ville Vallgren zijn er geboren. Vallgren's beroemde beeld 'Havis Amanda' staat in Helsinki. Het is een rondborstige zeemeermin met permanent stijve tepels van brons, waar de Parijse, 19-jarige Marcelle Delquini model voor stond.

Op jouw zeventiende ging jij naar Vaasa terug en op jouw twintigste overleed jouw vader. Tijdens de laatste maanden van zijn leven verzorgde jij hem dag en nacht. Daarna verhuisde je met jouw broers naar een tante in Helsinki. In 1865 startte je met privélessen van Alexandra Frosterus-Saltin (1837 - 1916), Emma Gyldén (1835 - 1874) en Berndt Adolf Lindholm (1841 - 1914), een leerling van Robert Wilhelm Ekman, een leerling van Gustaf Wilhelm Finnberg en Johan Gustaf Sandberg. Voorts studeerde je in Düsseldorf, maar 's zomers schilderde je steevast in Finland.

Je was één van de eerste, Finse schilders, die in Parijs studeerde. Daar ontmoette je Gustave Courbet, die jou beïnvloedde. Jij had een voorliefde voor het platteland, wat jij kleurrijk en met een snelle penseeltechniek afbeeldde. Jouw werk heeft een geladen kwaliteit en het barst van de dramatische scenes, zoals de gespannen atmosfeer voor een onweersbui of het verscholen, moerassige midden van een bos. In 1877 trouwde jouw broer Waldemar, met wie je altijd nauw hebt opgetrokken. In 1879 richtte je de Friends of Finnish Handicrafts op, waarmee je ook de Finse textielpraktijk wilde aanwakkeren.

In 1880 kwam er onverwachts een einde aan jouw carrière. Jouw gezondheid ging fors achteruit en je zorgde voor jouw broer Torsten, die tuberculose had. In 1882 overleed Torsten en was jij ondraaglijk eenzaam, waardoor je levensmoe en futloos was. Al was jouw carrière dan gestrand, je bezocht nog wel sommige kunstkringen. Je hebt ruim 300 schilderijen gemaakt. Je overleed door tuberculose op 10 mei 1892 in Helsinki. Je werd 46 jaar en je bent in de Hietaniemi Begraafplaats begraven.