De weerslag van de Holocaust in jou

(voor Ilarie Voronca (1903 - 1946))

Je bent geboren op 31 december 1903 in Braila, Oost-Roemenië. Je was van Joodse afkomst en in jouw vroege jaren was je verbonden aan de literaire Sburatorul groep van Eugen Lovinescu. Eugen was een modernistische, literaire historicus, literair criticus en romancier, geboren op 31 oktober 1881 in Falticeni en overleden op 16 juli 1943 in Boekarest. Zijn dochter was de schrijfster Monica Lovinescu. Hij studeerde klassieke talen aan de Universiteit van Boekarest. In 1922 verschenen jouw eerste gedichten in het tijdschrift 'Sburatorul literar'. Dat waren symbolistische gedichten, geïnspireerd door de werken van George Bacovia (1881 - 1957) en Camil Baltazar. In die tijd schreef jij sombere en sferisch passieve gedichten. Bacovia was een symbolistische dichter, geboren als Gheorghe Vasiliu in Bacau. Zijn gedicht 'Purple Twilight' ontstond, doordat hij een nacht in de toren van de Precista kerk zat opgesloten. De koster had hem per ongeluk opgesloten. Zijn vrouw was de dichteres Agatha Grigorescu, die ook zijn secretaresse en verpleegster was. Baltazar (Leopold Goldstein) was een Roemeens-Joodse dichter.

In 1923 veranderde jouw schrijfstijl in modernistisch, zoals een pamflet in het avant-garde literaire tijdschrift 'Contimporanul' dat omschreef: 'Weg met de Kunst, want het heeft zichzelf geprostitueerd! We willen het wonder van het nieuwe en zelfredzame woord; de strikte en snelle welsprekende expressie van telegrafie.'. Jij publiceerde ook in 'Contimporanul', net als Tristan Tzara, Ion Minulescu, Mircea Eliade, Dan Botta en de dichter Benjamin Fondane, die op 2 oktober 1944 op zijn 45-ste in Auschwitz-Birkenau werd vergast. Je publiceerde ook in de tijdschriften 'Punct' en 'Integral'. Het maandblad 'Punct' was opgericht door de dichter/journalist/hoofdredacteur Scarlat Callimachi. In 1925 fuseerde 'Punct' met 'Contimporanul'. De kunstenares/beeldhouwster Milita Petrascu (Melania Nicolaevici) illustreerde voor 'Punct' en 'Contimporanul'. Zij was een leerlinge van Kandinsky, Von Jawlensky en de beeldhouwer Sergej Konenkov, de Russische Rodin. Sergej's vrouw Margarita Konenkova had een liefdesrelatie met Albert Einstein. Milita was getrouwd met Emil Petrascu, een professor in de elektrotechniek aan de Universiteit van Boekarest.

Samen met de dichter/redacteur/filmcriticus Stephan Roll en Victor Brauner publiceerde je in oktober 1924 het enigste nummer van het tijdschrift '75 HP'. In 1925 werkte je met Victor Brauner samen aan een picto-poèsie voor een kubistisch zelfportret. Victor was een Joodse, surrealistische kunstschilder en bevriend met Benjamin Fondane. Zijn vrouw was Jacqueline Abraham. Beiden zijn in de Cimetière de Montmartre begraven. Stephan Roll was getrouwd met de Joodse schilderes Margarete Wechsler (1909 - 2016). In 1927 verscheen jouw dichtbundel 'Colomba' in Parijs, vernoemd naar jouw vrouw Colomba Voronca. Het bevat ook twee portretten van jou, gemaakt door de kunstenaar Robert Delaunay (1885 - 1941), die contact met André Breton en Tristan Tzara had. Zijn vrouw was de kunstenares Sonia Delaunay (Sarah Ilinitchna Stern). Haar eerste man was de homoseksuele, Joodse kunstverzamelaar/galeriehouder Wilhelm Uhde. 'Colomba' maakte duidelijk, dat je een surrealist was geworden.

In 1938 verscheen 'L'Apprenti fantôme', in 1940 'Beauté de ce monde' en in 1942 'Arbre'. Diverse gedichten zijn geïllustreerd met tekeningen van Marc Chagall, van Victor Brauner en van de schilder/beeldhouwer/fotograaf Constantin Brâncusi, die o.a. de vriend van Amedeo Modigliani, Guillaume Apollinaire, Ezra Pound, Man Ray, Louise Bourgeois en Pablo Picasso was. Samen met de Nieuw-Zeelandse concertpianiste Vera Moore kreeg Constantin een zoon, John, die hij nooit wilde erkennen. De mezzosopraan Sophie Koch (1969, Versailles) is een leerlinge van Vera. In 1938 werd je een Frans staatsburger en je zat in het verzet. Je vocht mee om de stad Rodez te bevrijden. In januari 1946 ging je naar Roemenië terug en werd je geprezen om jouw poëzie en antifascistische acties. Jouw laatste dichtbundel 'Manuel du parfait bonheur' bleef onvoltooid.

Op 8 april 1946 pleegde jij zelfdoding in Parijs. Je werd 42 jaar en je bent in de Cimetière parisien de Pantin begraven.

Ilarie Voronca Colomba Stephan Roll

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 40