Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Een tedere ziel zo lief zo kwetsbaar

(voor Hedwig Lachmann (1865 - 1918))

Je bent geboren op 29 augustus 1865 in Stolp (Slupsk), Pommeren, waar een Heksenbastion uit 1411 staat, in de 17-de eeuw een gevangenis voor vermeende heksen. Daar werden 18 vrouwen op de brandstapel vermoord, ook de eerste hofdame van hertogin Anna van Pommeren. Jouw vader was de cantor Isaac Lachmann (1838 - 1900) en jouw moeder was Wilhelmine (Minna) Wohlgemuth (1841 - 1917). Jij was de oudste van zes kinderen. Na jouw kindertijd in Stolp woonde jij zeven jaar in Hürben, waar de St. Ulrich kerk staat en waar een Joodse gemeenschap was met een synagoge uit 1819 op de Synagogestrasse 10, die in 1938 werd verbrand.

Op jouw 15-de slaagde jij in Augsburg voor jouw examens als taallerares. Op jouw 17-de werkte je als pedagoge in Engeland. In 1885 ging jij in Dresden wonen. In 1887 werkte jij als taallerares/pedagoge in Boedapest. In 1889 ging jij naar Berlijn, waar jouw vertaalde, Hongaarse gedichten en de uitgekozen, vertaalde gedichten van Edgar Allan Poe werden gepubliceerd. Van 1887 tot 1917 had jij contact met de Pankow Dichterkreis en de Friedrichshagener Dichterkreis, met o.a. de door mij zeer geliefde en gewaardeerde Lou Andreas-Salomé, Rudolf Steiner, August Strindberg en jouw vriendin, de kinderboekenschrijfster Paula Oppenheimer, die met de dichter/schrijver Richard Dehmel getrouwd was, met wie zij drie kinderen kreeg. Richard werd in augustus 1892 verliefd op jou, maar Paula en jij weigerden een ménage à trois, wat Richard voorstelde. Later deed Paula het toch samen met de vrouwenactiviste Ida Coblenz, die op 29 januari 1942 zelfdoding pleegde.

In 1899 was jij bij een lezing in het huis van Richard, waar jij Gustav Landauer voor het eerst ontmoette. Gustav is geboren op 7 april 1870 in Karlsruhe. Hij was de zoon van de Joods-Duitse schoenenhandelaar Hermann Landauer en Rose. Hij studeerde Duits en filosofie aan de Ruprecht-Karls-Universiteit in Heidelberg uit 1386, de oudste universiteit van Duitsland, opgericht door Ruprecht I, Kurfürst von der Pfalz. De pacifist Gustav voelde zich sterk verbonden met de anarchistische theorieën van Mikhail Bakunin en Pjotr Alexeyevich Kropotkin. Hij zat 11 maanden in een gevangenis in Sorau wegens de 'oproep tot ongehoorzaamheid tegen de staatsmacht'. Belachelijk en achterlijk. In oktober 1894 trouwde hij met de naaister Margarethe Leuschner. Gustav schreef liefdesbrieven aan jou. Dat deed hij vanuit de gevangenis in Tegel, waar hij 6 maanden zat. Jij steunde hem. In 1900 zijn Paula en Richard gescheiden en in dat jaar overleed jouw vader. In september 1901 gingen Gustav en jij naar Engeland, waar Gustav een dikke vriend van Kropotkin werd. In 1901 verscheen jouw vertaling van Oscar Wilde's 'Salome', in het Schall und Rauch Theater aan Unter den Linden in Berlijn succesvol werd opgevoerd. Jouw vertaalde 'Salome' vormde de basis voor de opera 'Salome' van Richard Strauss, waarvan de première op 9 december 1905 in de Semperoper in Dresden was. Jullie dochter Gudula werd geboren en in 1902 gingen jullie naar Hermsdorf-Berlijn. In 1902 verscheen jouw bundel 'Im Bilde', met gedichten en vertalingen.

In maart 1903 scheidde Gustav van Margarethe en in mei 1903 trouwde hij met jou. In 1903 ben jij door Julie Wolfthorn geportretteerd, in een peinzende pose op een chaise-longue. In 1905 verscheen jouw monografie over Oscar Wilde. In 1906 werd jullie tweede dochter Brigitte geboren. In de zomer van 1908 werd Gustav verliefd op het vakbondslid en de vrouwenrechtenactiviste Margarethe Faas-Hardegger, die pleitte voor de vrije liefde. De pittige en heldere Margarethe was een bestuurslid van de Ordo Templi Orientis, met als basiselement seksuele magie. Gustav en Margarethe hebben in 1908 samen met de schrijver/pacifist Erich Mühsam en de godsdienstfilosoof Martin Buber de Sozialistische Bund opgericht. In 1909 vertaalde jij samen met Gustav 'The Picture of Dorian Gray' van Oscar Wilde. Jij vertaalde ook werken van Honoré de Balzac, de dichter Alexander Petrovics, Edgar Allan Poe, Rabindranath Tagore en Sir Thomas Malory. Van 1909 tot 1915 verscheen het tijdschrift 'Der Sozialist', met Gustaf en Margarethe als redactieleden en waarin jij gedichten publiceerde. In 1914 verbrak jij jouw vriendschap met Richard Dehmel, omdat hij voor de Eerste Wereldoorlog was en hij tot 1916 een vrijwillige soldaat was.

In 1916 was Gustav een sponsor van het Jüdische Volksheim in de Dragonerstrasse in Berlijn-Scheunenviertel, geleid door de geneeskundestudent Siegfried Lehmann. De eerste verloofde van Franz Kafka, Felice Bauer, werkte daar ook. Door de armoede en het voedselgebrek als gevolg van de Eerste Wereldoorlog verhuisden jullie naar Krumbach, waar het Schloss Niederraunau, het Hürbener Wasserschloss, Schloss Krumbach en het Joodse Landauer-Haus uit 1797 staan, vernoemd naar de paardenhandelaar Raphael Löw Landauer. In 1917 overleed jouw moeder in Krumbach.

Jij overleed op 21 februari 1918 in Krumbach door een longontsteking als gevolg van de Spaanse grieppandemie. Jij werd 52 jaar en jij bent in de Joodse begraafplaats in Hürben begraven, gebouwd in 1628 op de heuvel Schelmenlok tussen Hürben en Krumbad, een spa in Krumbach. Er staan een witgeschilderde Taharahaus en ommuring. Jouw grafsteen is van zandsteen uit Attenhausen.

In 1919 publiceerde Gustav jouw Verzamelde Gedichten bij uitgeverij Gustav Kiepenheuer. Gustav werd op 2 mei 1919 in de gevangenis van Stadelheim door leden van het Freikorps Epp (voorlopers van de nazi's) doodgeschoten, o.a. door Eugen Dingele. Hij werd 49 jaar. Zijn as is in de Nieuwe Israëlische begraafplaats in München begraven, bij de eveneens vermoorde Kurt Eisner. Richard overleed op 8 februari 1920 door een aderlijke ontsteking, ontstaan in de oorlog. Hij werd 56 jaar. De zoon van jouw dochter Brigitte was de veelgeprezen regisseur/acteur Mike Nichols van o.a. 'Silkwood' met Meryl Streep, 'The Birdcage' met Robin Williams en 'Closer' met Natalie Portman. Jouw achterkleinkinderen zijn Daisy, Max en Jenny.

Schrijver: Joanan Rutgers
22 december 2020


Geplaatst in de categorie: idool

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 49



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)