Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Een republikein met een zwak voor koningen

(voor Bjornstjerne Bjornson (1832 - 1910))

Je bent geboren als Bjornstjerne Martinus Bjornson op 8 december 1832 in de Bjorgan pastorie in het afgelegen bergdorp Kvikne in Noorwegen. Hier woonde je tot 1838. Jouw vader Peder Elias Bjornson (1798 - 1871, Kristiania) was de parochiepriester van Kvikne. De pastorie is nu een museum. Jouw moeder was Inger Elise Nordraak (1808 - 1897). In 1834 werd jouw zus Mathilde Cathinka geboren. Op 11 april 1838 verhuisden jullie naar de pastorie in Nesset, waar jouw vader van 1838 tot 1852 pastoor was. Op 25 april 1838 werd jouw broer Petter Elias geboren. In Nesset is de hoge waterval Mardalsfossen. In 1841 werd jouw zus Karoline Emilie geboren. Vanaf jouw 11-de begon jij gedichten te schrijven. In 1844 werd jouw broer Carl F. geboren en ging jij naar Molde om naar de middelbare school te gaan.

Op jouw 17-de ging jij naar de Heltbergs Studentfabrikk in Kristiania om je op de universiteit voor te bereiden. Van 18 september 1852 tot 1869 was jouw vader pastoor in Sogne. In 1852 begon jij aan Det Kongelige Frederiks Universitet te studeren. Daarnaast begon je een carrière als journalist/dramacriticus. In 1857 verschenen jouw drama 'Mellem Slagene' (Tussen de Veldslagen) en jouw eerste boerenroman 'Synnove Solbakken'. In 1858 verscheen 'Arne', opgedragen aan de virtuoze violist/componist Ole Bull. Minstens zeven componisten hebben muziek bij 'Arne' gemaakt, zoals de componiste Henriëtte Stadfeldt, die met haar zangleraar Friedrich Wieneke trouwde. Hun dochter overleed als zuigeling. Ze werden aanhangers van de Deense pastor/filosoof/schrijver Nikolaj F.S. Grundtvig, een vernieuwer van het nationalisme en een strenge lutheraan.

Op 11 september 1858 trouwde jij met Johanne Elisabet Caroline Reimers. Van 1860 tot 1863 reisde je door Europa. In 1860 verscheen 'En glad Gut' (Een blijde jongen) en in 1862 verscheen de toneeltrilogie 'Sigurd Slembe' (Sigurd de Slechte), gebaseerd op de Noorse troonpretendent Sigurd Magnusson Slambe, die zie dat hij een onwettige zoon van koning Magnus Olafsson was en dat koning Harald Gille zijn halfbroer was. Sigurd liet Harald vermoorden en hij verblindde en verminkte koning Magnus IV van Noorwegen, met wie hij tegen de aanhangers van koningin Inge I van Noorwegen vocht, waarbij Magnus werd vermoord en Sigurd na een zware marteling gruwelijk werd vermoord. Jij was twee jaar theaterdirecteur in Bergen, waarna je naar Kristiania terugkeerde. In 1865 werd je theaterdirecteur in Kristiania, waar je jouw komedie 'De Nygifte' (De pasgetrouwde) en jouw tragedie 'Mary Stuart' vertoonde. In 1868 verscheen 'Fiskerjentene' (Vissersmeisjes). In 1870 verscheen de poëtische cyclus 'Arnljot Gelline', met de geweldige ode 'Bergliot'. Jouw zus Karoline Emilie trouwde met pastoor Kristian Kristensen en hun zoon William Brede Kristensen was een godsdiensthistoricus/hoogleraar, die in 1914 eredoctor aan de Rijksuniversiteit van Groningen werd en in 1909 Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Je was beïnvloed door jouw studie van de dichter/librettist Jens Immanuel Baggesen en de dichter/toneelschrijver Adam Gottlob Oehlenschläger.

Van 1864 tot 1874 produceerde je weinig en was je vooral politiek actief en als theatermanager. Je gaf in heel Scandinavië lezingen. Van 1874 tot 1876 was je buiten Noorwegen en schreef je sociale, modernistische en realistische drama's. Vanaf 1875 tot jouw overlijden woonde je in jouw boerderij 'Aulestad' in Gausdal. In jouw toneelstuk 'Kongen' (De koning) verwoordde jij jouw republikeinse gevoelens en overtuigingen. In 1879 verscheen het sociale drama 'Over aevne' (Voorbij menselijke kracht). Je was een gedreven woordvoerder van de linkse beweging en een bewonderaar van de socialistische schrijver Henrik Wergeland en de filoloog/toneelschrijver Ivar Andreas Aasen. Vanwege jouw politieke opvattingen zat jij een tijd in Duitsland en ging jij in 1882 naar Noorwegen terug. In 1884 verscheen 'Det flager i Byen og paa Havnen' (Vlaggen vliegen in de stad en de haven), over erfelijkheid en onderwijs. In 1889 verscheen 'Paa Guds veje' (Op God's pad) over hetzelfde onderwerp. Verder schreef je enkele politieke tragedies en een historisch drama over de kruisvaarder en koning Sigurd I Magnusson (1089 - 29 maart 1130), van 1116 tot 1120 getrouwd met koningin Malmfred van Kiev, met wie hij dochter Kristin Sigurdsdatter kreeg. Sigurd I is in de Hallvardskatedralen begraven. Malmfred hertrouwde met koning Eric II van Denemarken, die door de edelman Sorte Plov werd vermoord.

In 1903 ontving jij de Nobelprijs voor de Literatuur. Jij overleed op 26 april 1910 in Parijs, waar jij de laatste jaren de winters doorbracht. Jij werd 77 jaar en je bent in de Var Freisers gravlund (Begraafplaats van Onze Verlosser) in Oslo begraven, net als jouw vader en o.a. Edvard Munch, Henrik Ibsen en Henrik Wergeland.

Schrijver: Joanan Rutgers
19 januari 2021


Geplaatst in de categorie: idool

5.0 met 1 stemmen 52



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)