Een Duitse verzetsheldin omarmd

(voor Ursula Goetze (1916 - 1943))

Je bent geboren op 29 maart 1916 in Berlijn. Jouw vader Otto Goetze was de directeur van een behangfabriek. Jouw moeder was Margarete Goetze en jij was hun derde kind. Van 1922 tot 1933 ging jij in de wijken Wilmersdorf en Neukölln naar school. Als 15-jarige volgde jij de politieke ontwikkelingen nauwkeurig. Met behulp van jouw oudere broer Eberhard en enkele congeniale schoolvrienden ontmoette jij in Neukölnn de jonge communisten van de Duitse Communistische Jeugd Unie (KJVD). In 1932 deed jij mee aan de acties tegen de nazi's. Rond de machtsovername van de nazi's was jij al twee keer door de politie gearresteerd en kort gevangen gezet, omdat jij politieke folders verspreidde. Daarna werd jij voorzichtiger met jouw politieke acties.

Vanaf 1933 tot maart 1935 ging jij naar de Handelsschule in Neukölnn. In deze periode had je contact met anti-fascistische groeperingen, waarbij je vervolgde, Joodse mensen en de families van de tegenstanders van het nazi-regime, die in de gevangenis zaten, bijstand verleende. Je ging op vakantie naar Tsjecho-Slowakije, Frankrijk, Oostenrijk en Italië om op de terugweg in Duitsland anti-fascistische lectuur te verspreiden. Vanaf 1935 werkte je als steno-typiste. In 1937 bezocht je de Wereldtentoonstelling in Parijs en ging je met een Joodse vriend naar Engeland, waar je leden van de Labor Party ontmoette. Je had daar kunnen blijven, maar je besloot om naar Duitsland terug te gaan en daar het nazisme te bestrijden. In 1938 ging je naar de medische avondschool in Schöneberg, want je wilde een lerares worden om als zodanig het nazisme te bestrijden. Op deze school ontmoette jij Eva Knipper, die een verzetsgroep organiseerde, met Fritz Thiel, Friedrich Rechmer, Otto Golln, Liana Berkowitz, jij en andere klasgenoten. Jullie bespraken de verboden literatuur, jullie luisterden naar de buitenlandse radiozenders en jullie analyseerden de landelijke gebeurtenissen.

Eva trouwde in 1939 met de neuroloog/psycho-analyticus John Rittmeister, die nauw betrokken was met Harro Schulze-Boysen en de Rote Kapelle verzetsbeweging. Harro was een Luftwaffe-officier, een linkse publicist en een Sovjet-agent. Hij trouwde in Schloss Liebenberg met de verzetsstrijdster Libertas Viktoria Haas-Heye. De man die de bruid weggaf, was Hermann Göring. Via John Rittmeister was jullie schoolgroep met het ondergrondse verzet verbonden. Bij jou thuis op de Hornstrasse 3 in Berlijn-Kreuzberg werden er bijeenkomsten gehouden, o.a. met Franse dwangarbeiders. Jij was inmiddels lid van de Rote Kapelle. In april 1940 werden jouw ouders de eigenaars van het hotel 'Thüringer Hof' aan de Hedemannstrasse in Berlijn. In april 1940 behaalde jij jouw eindexamen en daarna promoveerde jij in de Engelse en Franse filologie aan de internationale faculteit van de Universiteit van Berlijn. Op de universiteit ontmoette jij Harro, een leider van de Rote Kapelle. Met Harro en de Joodse schrijver/hoogleraar Werner Krauss probeerde je verzetsgroepen onder de Franse dwangarbeiders te regelen.

In de nacht van 17 mei 1942 heb jij samen met Werner Krauss en Fritz Thiel zo'n 50 posters opgehangen, die tegen de nazi-propaganda expositie 'The Soviet Paradise' waren. Harro had de leiding en de verzetsstrijder Friedrich Rehmer beschermde jullie. Wegens jouw deelname aan deze actie ben jij door de Gestapo gearresteerd. Op 22 december 1942 zijn Harro en Libertas in de Plötzensee gevangenis door ophanging vermoord. Harro werd 33 jaar en Libertas werd 29 jaar. Op 18 januari 1943 ben jij door het Keizerlijk Militair Tribunaal ter dood veroordeeld. In de gevangenis werd jij bruut en hardhandig ondervraagd, waardoor jij de namen van Werner Krauss en Fritz Thiel hebt losgelaten. Hier voelde jij jezelf heel erg schuldig over, maar de nazi's hadden jou extreem bang gemaakt. Fritz heeft Werner en jou ook genoemd. Door een nieuwe verklaring nam jij alle verantwoordelijkheid op jou, waardoor jij het leven van Werner hebt gered. Zijn doodstraf werd omgezet in vijf jaar gevangenisstraf. Op 13 mei 1943 werd John Rittmeister via onthoofding in de Plötzensee gevangenis vermoord. Hij werd 44 jaar. Friedrich Rehmer werd daar diezelfde dag ook vermoord. Hij werd 21 jaar.

Jij bent op 5 augustus 1943 in de Berlijnse Plötzensee gevangenis via onthoofding door de guillotine vermoord. Je werd samen met vijftien andere mensen vermoord, zoals Liane Berkowitz, die 19 jaar werd. Je werd 27 jaar en de nazi's hebben jou gecremeerd.

Fritz Thiele werd op 4 september 1944 door ophanging in de Plötzensee gevangenis vermoord.
Werner kreeg op 14 september 1944 vijf jaar gevangenisstraf. Hij overleefde de oorlog en hij overleed op 26 augustus 1976 in Berlijn. Eva Rittmeister kreeg drie jaar gevangenisstraf en zij werd in april 1945 bevrijd.

Ursula Goetze Thiele Schulze-Boysen Libertas Haas-Heye

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.0 met 2 stemmen 52