Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Jouw aardse blik was volop verduisterd

(voor Ivana Brlic-Mazuranic (1874 - 1938))

Jij bent geboren op 18 april 1874 in Ogulin, Kroatië, waar het kasteel van Bernardin Frankopan, de stichter van Ogulin, staat en waar ook een mooie buste van jou staat. Jouw vader was de schrijver/historicus/advocaat Vladimir Muzaranic, lid van de Broeders van de Kroatische Draak, een Ridderorde. Jouw opa Ivan Mazuranic was een dichter/politicus/taalkundige/advocaat en jouw oma Aleksandra Demeter was de zus van de dichter/toneelschrijver Dimitrija Demeter. Jij ging kort naar een meisjesschool in Zagreb en verder kreeg jij een voortreffelijk privé-onderwijs. Jouw eerste schrijfsels schreef je soms in het Frans. Jij verhuisde met jouw familie naar Karlovac en daarna naar Jastrebarsko, waar je als kind woonde en waar het kasteel Erdödy staat. In 1886 publiceerde jij jouw eerste gedicht in 'Zwijezdi moje domovine' (Ster van mijn Thuisland).

Op 15 augustus 1891 ben jij met de advocaat/politicus Vatroslav Brlic verloofd. Op 18 april 1892 ben jij met Vatroslav in de 14-de eeuwse Sint-Pieterskerk Marka in Zagreb getrouwd. In die kerk bevindt zich de bronzen Kroatische Madonna van de beeldhouwer Ivan Mestrovic. Na het huwelijksfeest verhuisden jullie naar Brod na Sava, wat nu Slavonski Brod heet. Daar woonde jij het grootste deel van jouw leven. Naast poëzie schreef jij essays, dagboeken, romans en sprookjes voor kinderen, die jij ten eerste voor jouw eigen kinderen schreef. Jullie kregen samen zeven kinderen; Nada (1893 - 1964), Ivo (1894 - 1977), Vladimir (1895 - 1896), Zora (1897 - 1971), Zdenka (1899 - 1984), Nikola (1902 - 1902) en Nedjeljka (1917 - 1973).

In 1902 debuteerde jij met 'Geldig en Ongeldig - verhalen en gedichten voor jongens'. In 1905 verscheen 'School en Vakantie: kleine verhalen en gedichten uit het leven van kinderen'. Door jouw eigen kinderen leerde jij veel over de psyche van het kind, over de zuiverheid en naïviteit van het kind. In 1912 verscheen de dichtbundel 'Schilderijen' en in 1913 de beroemde kinderroman 'De vreemde gebeurtenissen van leerling Hlapica', over de arme schoenmakersleerling Hlapica, die bij zijn strenge baas Mrkonje wegloopt, en over zijn metgezellin Gita. In 1916 verscheen jouw meesterwerk 'Verhalen uit de oudheid', met zes verhalende sprookjes, gebaseerd op de Slavische mythologie en folklore en de christelijke filosofie. Het is uitgegeven bij Matica Hrvatska, opgericht in 1842 door graaf Janko Draskovic. Tot 1874 heette het Matica Illyrian. De eerste druk bevat illustraties van Petar Orlic. Met de verhalen: 'Hoe Potjeh de waarheid zocht', 'Visser Palunko en zijn vrouw', 'Regoc', 'Het bos van Stribor', 'Bratac Jaglenac en zuster Rutvica' en 'Sunce Djever en Neva Nevicica'. In de derde druk kwamen de verhalen 'Lutonjica Toporko en negen parochiepriesters' en 'Jagor' erbij.

Jij werd de Kroatische Andersen genoemd en men zei, dat de verhalen het ethische genie van de Kroaten uitdrukken en dat ze zowel kinderen als ouderen zullen betoveren. Jij werd ook de Kroatische Tolkien genoemd, vanwege jouw fantastische, mythologische scheppingen. Op 6 augustus 1923 overleed jouw man Vatroslav. Hij werd 61 jaar. Op 17 januari 1928 overleed jouw vader in Zagreb. In 1931, 1935, 1937 en 1938 werd jij voor de Nobelprijs voor de Literatuur genomineerd. Jij werd voorgedragen door de filosoof Albert Bazala en de historicus dr. Gavro Manojlovic. In 1937 werd jij het eerste, vrouwelijke lid van de Joegoslavische Academie van Wetenschappen en Kunsten, in 1861 opgericht door de invloedrijke bisschop/politicus/schrijver Josip Juraj Strossmayer. Albert Bazala was toen de voorzitter. Jij werd o.a. geprezen door de dichter Antun Branko Simic, die op 2 mei 1925 door longtuberculose in Zagreb overleed en 27 jaar werd, door de dichter/jurist Dragutin Domjanic en door de literatuurhistoricus Antun Barac.

Op 18 april 1934 ontving jij van koning Aleksandar Karadordevic de Orde van Sint-Sava onderscheiding, net als o.a. de Nederlandse schilder/cartoonist Louis Raemaekers, koningin Marie van Roemenië, koningin Kapi'olani van Hawaï, de schrijver Alois Jirásek, de verpleegster Violetta Thurstan en jawel, Vladimir Poetin. Jij was beïnvloed door jouw opa Ivan Mazuranic, de dichter Franjo Markovic, Josip Juraj Strossmayer, maar vooral door kinderen. Na een zeer lange worsteling met jouw zware depressie pleegde jij op 21 september 1938 zelfdoding in een ziekenhuis in Srebrnjak, Zagreb. Jouw gedachten moeten zeker ook bij jouw zonen Vladimir en Nikola en bij Vatroslav zijn geweest. Jij werd 64 jaar en jij bent in het familiegraf op de Mirogoj Begraafplaats in Zagreb begraven. In Slavonski Brod is een schitterend standbeeld (zitbeeld) van jou op een centraal plein geplaatst, met bloemen op jouw schoot.

Schrijver: Joanan Rutgers
11 juni 2021


Geplaatst in de categorie: idool

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 48



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)