Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Helemaal hoteldebotel van een tedere slagersvrouw

(voor Kate Roberts (1891 - 1985))

Jij bent geboren op 13 februari 1891 in het dorp Rhosgadfan in het graafschap Gwynedd in Wales. Jij bent op de hellingen van de Moel Tryfan geboren, een berg van 429 meter hoog. Jouw vader was de steengroevewerker Owen Roberts en jouw moeder was Catrin Roberts. Jij was hun oudste kind en jij had drie jongere broers; Richard, Evan en David. Jouw ouders waren eerder getrouwd geweest en jouw halfzussen en halfbroers waren Mary, Jane, John Evan en Owen. Jij bent in het familiehuis Cae'r Gors geboren. Het leven in dit huis en in Rhosgadfan vormde later een belangrijke inspiratiebron voor jouw vroege schrijfwerk, zoals het autobiografische 'Y Lôn Wen' (De Witte Steeg) uit 1960. Van 1895 tot 1904 ging jij naar de raadsschool in Rhosgadfan. Van 1904 tot 1910 ging jij naar de Caernarfonshire School. Van 1910 tot 1913 studeerde jij Welsh aan het University College of North Wales in Bangor, opgericht op 18 oktober 1884 met een toespraak van Edward James Herbert, 3e graaf van Powis.

In jouw tijd was Lloyd Tyrell-Kenyon, 4e baron Kenyon, de voorzitter van UCNW en Sir Henry Rudolf Reichel de directeur. Jij kreeg les van de Welshe dichter/professor Sir John Morris-Jones, getrouwd met Mary Hughes uit Llanfairpwllgwyngyll, met wie hij vier dochters kreeg. Hij was oprichter en redacteur van het literaire tijdschrift 'Y Beirniad', wat van 1911 tot 1919 verscheen. Hij heeft Heinrich Heine en Omar Khayyam in het Welsh vertaald. Jij kreeg ook les van de historicus Sir Ifor Williams, de assistent-docent van Morris-Jones. Hij doceerde Welshe literatuur. Hij was gespecialiseerd in Old Welsh en Welsh Poetry. Hij schreef over de Welshe dichters Dafydd ap Gwilym, Iolo Goch, Llewarch Hen (534 - 608), Taliesin en Aneirin, over wie Ifor 'Canu Aneirin' publiceerde, over het middeleeuwse, Welshe gedicht 'Y Gododdin'. Ifor was getrouwd met Myfanwy Jones uit Cae-glas, Pontllyfni, met wie hij een dochter en een zoon kreeg.

Jij werd een lerares op diverse scholen in Wales; van 1913 tot 1914 op de Doldadarn Elementery School, van 1915 tot 1917 op de Ystalyfera County School en van 1917 tot 1928 op de County Girls' School in Aberdare, een centrum van Welshe uitgeverijen. In 1917 overleed jouw jongste broer David in de oorlogsellende, waardoor jij bent gaan schrijven, ook als therapeutisch middel. In Cwmaman, vlakbij Aberdare, is de dichter Alun Lewis geboren, die op 5 maart 1944 in Birma zelfdoding pleegde door zichzelf in zijn hoofd te schieten. Hij werd 28 jaar en hij is in de Taukkyan War Cemetery begraven. Hij was getrouwd met de lerares Gweno Meverid Ellis. In 1925 debuteerde jij met de korte verhalenbundel 'O gors y bryniau' (Van het Moeras van de Heuvels). Op de bijeenkomsten van de Welshe nationalistische partij Plaid Cymru ontmoette jij de drukker Morris T. Williams, met wie jij in 1928 trouwde. In 1929 verscheen de korte verhalenbundel 'Rhigolau Bywyd' (De Groeven van het Leven). Jullie kochten de drukkerij/uitgeverij Gwasg Gee in Denbigh, in 1808 opgericht door Thomas Gee, een non-conformistische predikant/journalist/uitgever. Samen met de Welsh-talige krant Yr Amserau vormde hij met zijn krant Baner Cymru in 1859 de Welsh-talige krant Baner ac Amserau Cymru, waar de schrijver Ellis Pierce ook voor schreef.

In 1935 verhuisden Morris en jij naar Denbigh, waar in 1282 Denbigh Castle werd gebouwd, in opdracht van koning Edward I van Engeland, getrouwd met Eleonora van Castilië. De meestermetselaar James of St George bouwde het kasteel. In 1844 werd in Denbigh het psychiatrische North Wales Hospital geopend, ontworpen door Thomas Fulljames en in 1995 gesloten. De schrijfster Rhoda Broughton is in Denbigh geboren. Zij schreef o.a. het homo-erotische 'Dear Faustina' en 'Lavinia', over een jongeman, die liever als vrouw geboren was. In 1936 verscheen jouw roman 'Traed Mewn Cyffion' (Voeten in Ketens), over het harde leven van een leisteengroevefamilie. Jullie publiceerden boeken, pamfletten en het Welsh-talige weekblad 'Y Faner', waar jij geregeld voor schreef. Op 6 januari 1946 overleed jouw man Morris, die 46 jaar werd. Daarna heb jij nog tien jaar de uitgeverij geleid. In 1965 kocht jij het oude familiehuis Cae'r Gors, al was er te weinig geld om het te herstellen, wat pas in 2005 gebeurde, toen het door de monumentenzorg Cadw werd overgenomen. Het is inmiddels een museum over jou. Jij schreef over de arme samenleving, waarin jij bent opgegroeid. Jij had een literaire relatie met de dichter/dramaturg/historicus Saunders Lewis, mede-oprichter van Plaid Cymru. Jullie correspondeerden 40 jaar met elkaar.

In 1956 verscheen de roman 'Y byw Sy'n Cysgu' (De Levenden die Slapen). In 1959 verscheen jouw korte verhalenbundel 'Te yn y Grug' (Thee in de Heide), over kinderen. In 1972 verscheen jouw zesde korte verhalenbundel 'Gobaith' (Hoop). Jij bewonderde Anton Tsjechov en Katherine Mansfield. Volgens jouw biograaf, de dichter Alan Llwyd, had jij lesbische neigingen. In zijn biografie 'Kate: y Cofiant' uit 2011 citeert hij brieffragmenten van jou, waaruit dit blijkt. In een brief beschreef jij het zoenen van een knappe slagersvrouw. Je schreef: 'Er was niets dat me meer plezier gaf!'. Je woonde destijds bij de slager en zijn vrouw in Pontardawe. Je schreef: 'De slagersvrouw waar ik verbleef, was één van de mooiste meisjes, waar mijn ogen ooit op vielen!'. Velen dachten dat jouw man Morris homofiel was. Vandaar dat hij jou zo goed begreep. Saunders wist ook dat jij lesbisch was. Of tenminste biseksueel. Vanwege de biografie over jou werd Alan op de Welshe tv-zender S4C door de presentatrice/schrijfster Ffion Llywelyn Jenkins geïnterviewd. Ffion is getrouwd met de politicus William Hague, die minister van Buitenlandse Zaken was. In Wales wordt jij 'brenhines ein llên' genoemd, koningin van onze literatuur.

Op 14 april 1985 ben jij in Denbigh overleden. Jij werd 94 jaar en jij bent in de Y strad Road Cemetery in Denbigh, bij Morris. Op het voetstuk van het graf staat in het Welsh 'Ik heb de goede strijd gestreden'.

Schrijver: Joanan Rutgers
27 juli 2021


Geplaatst in de categorie: idool

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 49



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)