Je kon het nazisme niet meer aanschouwen

(voor Maria Bard (1900 - 1944))

Jij bent geboren op 7 juli 1900 in Berlijn. Jouw vader was een pastoor in Schwerin, waar het sprookjesachtige, imposante Schweriner Schloss staat. Jij studeerde tot 1917 aan de Hochschule für Musik in Berlijn. Vanaf 1918 gaf jij pianolessen, zodat jij jouw opleiding tot actrice kon betalen. Op 10 april 1920 trouwde jij met Wilhelm Graaff, geboren op 30 juni 1872 in Stolberg. In 1923 heeft Wilhelm in Berlijn de filmmaatschappij Rimax-Film AG opgericht. Rimax maakte reclamefilms voor Minimax Spitztüten Feuerlöscher, een brandbeveiligingsbedrijf, wat in 1904 door Wilhelm is opgericht en wat puntzakken en brandblussers produceerde. Rimax-Film AG produceerde in 1924 de film 'Nju'. In 1924 debuteerde jij als filmactrice in de komedie 'Die Radio-Heirat' van Wilhelm Prager.

In 1924 speelde je ook in het romantische drama 'Nju - Eine unverstandene Frau', met de Joodse Elisabeth (Ella/Ettel) Bergner in de hoofdrol. Zij is in Drohobych (nu in Oekraïne) geboren en zij poseerde voor de beeldhouwer Wilhelm Lehmbruck, die verliefd op haar werd, maar zij niet op hem. Hij was getrouwd met Anita Kaufmann, met wie hij 3 zonen kreeg. Hij was ernstig depressief en op 25 maart 1919 pleegde hij zelfdoding in Berlijn. Hij werd 28 jaar en hij is in het Waldfriedhof Duisburg Wanheimerort begraven. Grete Lundt speelde ook in 'Nju' en zij pleegde op 31 december 1926 zelfdoding. In de trein van Frankfurt naar Berlijn nam zij een overdosis morfine, waarna zij in de trein overleed. Zij werd 34 jaar.

In 1930 zijn Wilhelm Graaff en jij gescheiden. Jij speelde samen met Werner Johannes Krauss in het komische toneelstuk 'Der Kaiser von Amerika' uit 1930 van George Bernard Shaw. Werner en jij kregen een liefdesrelatie met elkaar, terwijl hij nog met Paula Saenger getrouwd was, met wie hij in 1913 hun zoon Egon had gekregen. Paula is in 1908 met Werner getrouwd en toen Paula ontdekte dat jullie een liefdesrelatie hadden, heeft zij in 1930 zelfdoding gepleegd. Werner is geboren op 23 juni 1884 in de pastorie van Gestungshausen bei Sonnefeld, waar zijn opa dominee was. Werner was ook een groot filmacteur, die in 1916 als Conte Dapertutto in 'Tales of Hoffmann' van de Joodse Richard Oswald debuteerde, naast de actrice/zangeres Alice Scheel en de Joodse actrice Ressel Orla (Maria Therese Ochs), die na een lange ziekte overleed en 42 jaar werd. Rond 1923 is zij samen met Marlene Dietrich heel liefdevol gefotografeerd. Op 29 maart 1931 overleed Wilhelm Graaff in Gundelsheim.

In 1931 speelde jij als Cilly in het misdaaddrama 'Berlin-Alexanderplatz - Die Geschichte Franz Biberkopfs' en in 1932 als Grete Schulze in het drama 'Mensch ohne Namen', met Werner Krauss in de hoofdrol en met Hertha Thiele, die weigerde om met de propagandafilms van Goebbels mee te doen en tegen hem zei: 'Ik waai niet met de wind mee, wanneer die iedere keer van richting verandert!'. En met de Joodse Franz Friedrich Grünbaum, die op 14 januari 1941 in het concentratiekamp Dachau door tuberculose overleed en 60 jaar werd. Hij was ook een cabaretier/conferencier/regisseur en tegen een kampbewaarder, die hem een stuk zeep weigerde, zei hij: 'Wie geen geld voor zeep heeft, moet geen concentratiekamp houden!'. Franz is het de Wiener Zentralfriedhof begraven. Zijn derde vrouw was Lilly Herzl, een nicht van Theodor Herzl, die op 9 oktober 1942 in het vernietigingskamp Maly Trostinets werd vermoord. Zij werd 44 jaar. Haar zus Bertha werd in oktober 1942 in het concentratiekamp Treblinka vermoord. Zij werd 66 jaar.

In 1937 speelde jij in 2 films; als Lydia Loo in de komische thriller 'Das Geheimnis um Carmen Daviot' of 'Premiere', met Zarah Leander in de hoofdrol en met Attila Hörbiger, en in de komedie 'Kapriolen' speelde je Dorothy Hopkins, met Marianne Hoppe in de hoofdrol, die destijds met de regisseur van de film Gustaf Gründgens getrouwd was. In 1940 speelde jij als Lisette in 'Die gute Sieben', met Käthe Haack, Gertrud Pfiel, Karoline Minna Hühn en Alice Treff. In 1940 zijn Werner en jij gescheiden. Hij hertrouwde in 1940 met Liselotte Graf, met wie hij in 1945 hun zoon Gregor kreeg. De actrice Elisabeth Bergner noemde Werner 'de grootste acteur aller tijden' en 'een demonisch genie'. Hij was echter een volstrekte antisemiet, die de nazi-partij en zijn ideologie steunde. Hij had contact met Mussolini en Goebbels en hij was van 1933 tot 1935 de vicepresident van de theaterafdeling van de Reichskulturkammer. Goebbels en Hitler beschouwden hem als een cultureel ambassadeur van nazi-Duitsland. Hij speelde in 'Jud Süss' (1940) en hij stond op de 'Gottbegnadeten-Liste', net als het acteursechtpaar Paula Wessely en Attila Hörbiger, die samen 3 dochters kregen, de actrices Elisabeth Orth (1936), Christiane Hörbiger (1938) en Marese Hörbiger (1945).

In 1941 speelde jij in 2 films; als Madeleine LaRoche in het drama 'Über alles in der Welt', met Marina von Ditmar (1914 - 2014) en Hannes Stelzer. Vanaf 1940 tot jouw overlijden was jij met Hannes Stelzer getrouwd. In 'Kleine Mädchen - grosse Sorgen' speelde jij Fräulein Magnus. En in 1942 speelde jij tenslotte de Vorsitzerin der Frauenliga in de actiefilm 'G.P.U.', met Laura Solari in de hoofdrol. Op 8 april 1944 pleegde jij om privé- en politieke redenen zelfdoding in Berlijn. Jij werd 43 jaar en jij bent in het Neuer (Wald)Friedhof aan de Michendorfer Chaussee in Caputh, Schwielowsee, begraven. Hannes werd op 27 december 1944 tijdens een luchtgevecht neergeschoten, vermoord. Zijn oorlogsvliegtuig crashte aan het Oostelijk Front, nabij Komáron in Hongarije. Hij werd 34 jaar.

Maria Bard

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

5.0 met 1 stemmen 47