De even tragische Frida Kahlo van India

(voor Amrita Sher-Gil (1913 - 1941))

Jij bent geboren op 3 januari 1913 in Boedapest. Jouw vader was Umrao Singh Sher-Gil Majithia, een Indiase Punjabi Sikh, aristocraat en geleerde in het Sanskriet en Perzisch. Jouw Hongaars-Joodse moeder was de operazangeres Marie Antoinette Gottesmann. In 1912 ging jouw moeder als metgezellin met prinses Bamba Sofia Jindan Duleep Singh naar India, waar zij in Lahore jouw vader ontmoette. Prinses Bamba was op 29 september 1869 in Londen geboren en zij was de oudste dochter van Maharadja Sir Duleep Singh en Bamba Müller. Jouw jongere zus was Indira, geboren in maart 1914. Indira trouwde met de ambtenaar Kalyan Sundaram, met wie zij in 1943 de zoon Vivan kreeg, een kunstenaar, die met de kunsthistorica Geeta Kapur trouwde. Jij was de nicht van de schrijver/Indoloog Ervin Gottesmann, die jou stimuleerde om een kunstenares te worden. Ervin gaf jou een academische basisopleiding en hij leidde en bekritiseerde jou.

In jouw vroege jeugd woonde jij vooral in Boedapest, maar ook in Dunaharaszti. Op jouw 5-de begon jij met schilderen en op jouw 8-ste kreeg jij schilderles van majoor Whitmarsh en later van Beven Pateman. Als jong meisje liet jij de bedienden voor jou poseren, waardoor jij later naar India terugkeerde. In Hongarije had jouw familie geldgebrek en in 1921 verhuisden jullie naar Summer Hill in Shimla, op 2123 meter hoogte. Jullie hadden een pittoresk huis, genaamd 'The Holme', waar jij later 'The Hill Women' schilderde. Het huis ligt op de met pijnbomen en ceders begroeide hellingen. Jij begon piano en viool te spelen. Op jouw 9-de gaf jij samen met Indira concerten en speelde jij in toneelstukken in het Gaiety Theatre aan Mall Road in Shimla. In 1923 kreeg jouw moeder contact met een Italiaanse beeldhouwer, die in Shimla woonde, en die in 1924 naar Italië terugkeerde. Jouw moeder en jij gingen ook naar Italië en jij ging naar de kunstschool Santa Annunziata in Florence. Jij werd in Florence van een kloosterschool verbannen, omdat jij zei, dat jij een atheïste was. Jouw ouders hadden jou rooms gedoopt, maar jij moest niets van die roomse strengheid hebben. Jij ontdekte de Italiaanse meesters en jij ging in 1924 naar India terug.

In India studeerde jij nog een korte tijd bij jouw oom Ervin, maar toen hij zei, dat jij jouw modellen zo realistisch mogelijk moest afbeelden, haakte jij af. Op jouw 16-de zeilde jij met jouw moeder naar Frankrijk om in Parijs aan de Académie de la Grande Chaumière te gaan studeren. Pierre Vaillent en Lucien Joseph Simon waren jouw leermeesters en jij ontmoette daar jouw medestudent en geliefde Boris Taslitzky, die jij in 1930 portretteerde. Van 1930 tot 1934 studeerde jij aan de École des Beaux arts. Jij werd door Lucien Simon beïnvloed. Lucien was met de schilderes Jeanne Dauchez getrouwd en zij kregen 4 kinderen; de beeldhouwer Paul, de schilderes Charlotte, Lucienne en Pauline. Jij werd geïnspireerd door Paul Cézanne, Paul Gauguin en Amedeo Modigliani. In 1931 was jij een korte tijd met de flierefluiter Yusuf Ali Khan verloofd, wat jouw ouders hadden geregeld. En jij had een affaire met jouw neef Viktor Egan. Yusuf was jou ontrouw en hij heeft jou met syfilis besmet. Jij werd ook zwanger. Viktor behandelde jou en hij pleegde een abortus bij jou. Jij had ook lesbische affaires. Jij had met name een lesbische relatie met de schilderes Marie-Louise Chassany, een medestudente van de École des Beaux Arts, die jij in 1932 samen met jou portretteerde op 'Twee Vrouwen'.

Voor 'Jonge meisjes' uit 1932 won jij o.a. een gouden medaille. In 1932 schilderde jij ook 'Sleep', een naakte, slapende vrouw. Jij herontdekte de tradities van de Indiase kunst. Jij werd beïnvloed door de Mughal en de Pahari schilderkunst en de grotschilderingen in de Ajanta-kloosters, met veel Boeddha's. Jij was nogal geobsedeerd door seks, maar wat wil je ook in het land van de Kama Soetra en met al die erotische tempelbeelden van vrouwen, meestal haarscherp afgebeeld in allerlei standjes. In 1934 maakte jij 'Zelfportret als Tahitiaan', met jouw blote, sappige, volmaakte borsten en zwarte haren tot op jouw heupen. Jouw bruine, stijve, parmantige tepels wippen vrolijk en lustig op en neer en spatten haast van het doek in de monden van de kijkers. Jij staat met de handen gekruist voor jouw kruis en jouw schaduw lijkt op een dreigende man. Die schaduw zou ook de geest van een man kunnen zijn. Jij staat voor een Japans of Chinees schildertafereel, wat het mysterie extra groot maakt, alsof jij een eerdere incarnatie van jou hebt geschilderd. Het is werkelijk verbluffend mooi gedaan. Driewerf chapeau! Er is nog plek aan mijn muur in de rechterkasteeltoren. Jij had een passie voor het leven van Indiase mensen en voor kleur, zoals de meeste mensen in India.

In 1937 reisde jij door Zuid-India. Jij maakte de trilogie 'Bride's Toilet, Brahmacharis en South Indian Villagers Going To Market'. Je zei: 'Ik kan alleen in India schilderen. Europa is van Picasso, Matisse, Braque... India is alleen van mij!'. In 1937 won jij voor 'Three Girls' de gouden medaille bij de expositie van de Bombay Art Society. Op jouw 25-ste trouwde jij met jouw Hongaarse neef Dr. Viktor Egan, geboren op 5 oktober 1910 in Dunaharaszti. Jouw ouders waren tegen dit huwelijk. Viktor had voor jullie huwelijk minstens twee abortussen bij jou gepleegd. Jullie woonden in Saraya, Chauri Chaura in India. Jij werd beïnvloed door de schilderijen van Rabindranath en Abanindranath Tagore. Jij schiderde de ontspannen ritmes van het plattelandsleven. Ondanks dat jouw werk volop werd geprezen, wist jij jouw schilderijen moeilijk te verkopen. In 1937 bezocht de schrijver Jawaharlal Nehru jouw expositie in New Delhi. Hij vond jouw werk prachtig, maar zoals velen, vooral jou. Jij correspondeerde een tijd met Jawaharlal. Toen jij in Boedapest met Viktor trouwde, hebben jouw ouders de brieven van Jawaharlal aan jou verbrand.

In september 1941 verhuisden Viktor en jij naar Lahore. Jullie woonden op 23 Ganga Ram Mansions, The Mall, en jouw atelier was op de bovenste verdieping van het herenhuis. Jij schilderde veel naakte minnaressen van jou. Enkele dagen voor de opening van jouw grote solo-expositie in Lahore werd jij ernstig ziek en viel jij in een coma. Op 5 december 1941, rond middernacht, ben jij overleden. Jij werd 28 jaar en jij bent in Lahore gecremeerd. Jouw moeder dacht dat Viktor jou had vermoord en anderen dachten, dat jij door een tweede, mislukte abortus was overleden, door perionitis, bloedverlies en watergebrek. Weer anderen dachten, dat jij door Viktor bent vergiftigd, omdat hij als arts toegang had tot diverse soorten vergif. In dat geval zou hij jaloers geweest zijn op jouw vele affaires en was het een passiemoord. Toch klinken de dodelijke gevolgen van een mislukte abortus het meest plausibel, waar Viktor natuurlijk ook bewust de hand in kan hebben gehad, maar ja, zo kunnen we nog even. Jouw laatste, onvoltooide kunstwerk was een melkboer met zijn buffels, die jij vanuit jouw atelier hebt gezien. Op 31 juli 1949 pleegde jouw moeder zelfdoding en zij werd 67 of 68 jaar. Kort daarna overleed jouw vader. In 1997 overleed Viktor en hij werd 86 of 87 jaar.

Amrita Sher-Gil

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

5.0 met 1 stemmen 51