De meest geleerde vrouw van Zweden uit een piratenfamilie

(voor Vendela Skytte af Duderhof (1608 - 1629))

Jij bent geboren op 8 december 1608 in Dorpat, Estonia. Jouw ouders waren Johan Skytte en Maria Nääf. Jouw vader was de zoon van de burgemeester Bengt Nilsson Skräddareen en Anna Andersdotter uit Nyköping. Hij maakte carrière in de academische wereld en het onderwijs. Hij was de leraar van de jonge prins Gustavus Adolphus, die van 1611 tot 1632 de koning van Zweden was. In 1607-1611 liet jouw vader voor eigen gebruik het landhuis Grönsö op het eiland Grönsö bouwen. Dat landgoed werd later door jouw broer Bengt overgenomen en daarna door Bengt's dochter Maria. Jouw vader werd later kanselier van de Universiteit van Uppsala, lid van het Concilie van Zweden, gouverneur van Vestmannia en hoofd van de Zweedse belastingdienst en staatsrechten. Zijn huis in Uppsala heet het Skytteanum. In 1624 werd hij een baron en de opperrechter van Finland. In 1629 werd hij gouverneur-generaal van het Zweeds Lijfland, Ingria en Karelië. Jouw jongere broer was Jacob Skytte af Duderhof (1616 - 1654), getrouwd met Anna Bielkenstjerna (1616 - 1654), en hun zoon was de edelman Gustav Adolf, die een piraat werd en de schepen in de Oostzee plunderde.

In 1657 huurde Gustav Adolf met wat vrienden een Nederlands schip en op zee vermoordden zij de kapitein en de edellieden, waarna het schip hun piratenschip werd. Gustav's zus, barones Christina Anna Skytte (1643 - 1677), en haar man Gustaf Drake waren ook piraten. In 1662 vielen ze een Nederlands koopvaardijschip aan en vermoordden ze de bemanning. Ze lieten het schip zinken, maar dat spoelde later aan, waardoor ze ontmaskerd werden. Christina en Gustaf vluchtten naar Denemarken, maar Gustav werd gearresteerd en op 21 april 1663 in Jonköping vermoord. In 1668 gingen Christina en Gustaf naar Zweden terug. Christina werd niet vervolgd en Gustaf kreeg gratie. Christina overleed op 21 januari 1677 in het landhuis Edeby gard in Ripsa, Nyköping. Zij werd 33 jaar. Jij was ook de tante van barones/gravin Maria Skytte af Duderhof, de dochter van jouw broer Bengt en Christina Sparre (circa 1637 - 1703). Maria was de vurige minnares van graaf Gustaf Adam Banér, getrouwd met Katarina Lillie (1643 - 1667). Gustaf en Maria leefden openlijk met elkaar samen, wat een nationale schande veroorzaakte en wat als een misdaad werd beschouwd. Ze werden berecht en Maria werd ook nog beschuldigd van het zichzelf vermommen als man, wat men ook een misdaad vond. Gustaf moest onder ede verklaren, dat hij geen seks met Maria had gehad en hij werd verbannen. Één van de vele Monica Lewinsky voorlopers. Na Katarina's overlijden trouwden Maria en Gustaf met elkaar, maar dat werd ongeldig verklaard en Gustaf werd 6 jaar extra verbannen. Toch lukte het Maria en Gustaf om officieel getrouwd te zijn.

Jij en jouw zus Anna kregen dezelfde opleiding als jullie broers en jullie werden om jullie geleerdheid gerespecteerd. In jullie milieu werd er gedweept met humanisten als Thomas More, Erasmus van Gouda en Juan Luis Vives. Jij studeerde theologie, ethiek, geschiedenis, filologie en geologie. Jij kende Frans, Duits, Grieks en Latijn. Jij was een bekende dichteres en jij was beroemd vanwege jouw jouw academische geleerdheid, wat in jouw tijd nog zeldzaam was voor een vrouw. Jouw opleidingsniveau was dan ook aanzienlijk hoger dan destijds gangbaar was voor adellijke vrouwen. Bovendien wist jij jouw vrouwelijkheid te bewaren. Jij was de meest geleerde vrouw van Zweden, geleerder dan Christina, koningin van Zweden, en dat wil heel wat zeggen. Als salonnière debatteerde jij met intellectuele wetenschappers en kunstenaars. Men bewonderde jou niet alleen om jouw kennis, maar ook om jouw weergaloze schoonheid en geniale humor. Jij correspondeerde in het Latijn met de geleerde Catharina Burea, een leerlinge van Olof Laurelius en professor Jonas Columbus. Haar man was Johan Henriksson Axehielm, met wie zij 3 kinderen kreeg; Margareta, Henrik en Catharina. Zij vertaalde Matthias Hafenreffer in het Zweeds.

De dichter/taalkundige Georg Stiernhielm noemde jou 'Sexus et saeculi miraculum' (Het wonder van jouw geslacht en tijd), vanwege jouw schoonheid en intellect. In 1626 trouwde jij met kolonel Hans Claesson Kyle, geboren op 25 september 1605 in Frötuna. Hij was van adel en hij werd later gouverneur van Österbotten. In de Dertigjarige Oorlog (1618 - 1648) was hij in dienst bij het leger van koning Gustavus Adolphus. Soms ging jij met hem mee naar Duitsland, waar hij diende. Jij hield een religieus debat met de roomse geleerden van het Jezuïetencollege in Braunsberg. Jij wist met een superieure vaardigheid de meest heilige idealen van de roomse religie in twijfel te trekken en jij won dit debat in een perfect gesproken Latijn. Op 14 maart 1627 is in Stockholm jullie dochter Maria Hansdotter Kyle geboren. Op 30 november 1628 is jullie dochter Hillevi Kyle geboren, die ook zeer geleerd was. In 1929 is de pest in het garnizoen in Stralsund uitgebroken. Jij bezocht daar jouw man Hans en jij was hoogzwanger. Op 18 augustus 1629 ben jij in Stralsund bevallen van jouw derde dochter Hedvig Margareta Kyle, die overleed. Kort na de bevalling ben jij door de pest overleden. Jij werd 20 jaar en jouw ontzielde lichaam is naar Zweden gebracht. Jij bent in de kathedraal van Uppsala begraven.

Hillevi overleed op 20 november 1641 en zij werd 12 jaar. Hans hertrouwde eerst met Elisabet Catharina von der Lühe en daarna met Maria Svensdotter Ribbing. Hij overleed op 2 februari 1659 in Rasbo en hij werd 53 jaar. Maria Hansdotter overleed op 14 mei 1697 in Ravnas en zij werd 70 jaar. Haar eerste man was luitenant-kolonel Ture Svensson Ribbing en haar tweede man was graaf Axel Stalarm. Zij kreeg 7 kinderen.

Vendela Skytte af Duderhof

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.5 met 2 stemmen 68