Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Noodgedwongen de vroegtijdige, laatste noot vaarwel gekust

(voor Mon Schjelderup (1870 - 1934))

Jij bent geboren als Maria Gustava (Mon) Schjelderup op 16 juni 1870 in Fredrikshald, Noorwegen. De St. Peter katolske kirke in Fredrikshald uit 1877 is door de Nederlandse architect Pierre Cuypers ontworpen. In het Busterudpark van circa 1870 is een muziekpaviljoen met een gedenkteken voor de componisten F.A. Reisiger en Oscar Borg. Jouw vader was kapitein Christian Bernhard Koren Schjelderup (1819 - 1889) en jouw moeder was de amateurpianiste Anne Sofie Preus Berg (1831 - 1898). Jouw moeder kreeg les van de componist Halfdan Kjerulf (1815 - 1868), een leerling van o.a. de Deense componist/violist/dirigent Niels Wilhelm Gade. Halfdan heeft enkele teksten van Bjornstjerne Bjornson op muziek gezet. Hij werkte samen met de componist Johann Gottfried Conradi. Jij bent een nicht van de componist/muziekpedagoog/cellist/schrijver Gerhard Rosenkrone Schjelderup, geboren op 17 november 1859 in Kristiansand. Op 11 mei 1896 trouwde hij met de zangeres Elsa Schwartz, met wie hij minstens 3 kinderen kreeg. Zijn vader was de amateurzanger Georg Elias en zijn moeder was de pianiste Henriette van Kervel, de achterachterkleindochter van een Nederlandse kapitein-luitenant.

Jij was ook de nicht van Leis Schjelderup. Georgia Elise (Leis) Schjelderup is geboren op 12 april 1856 in Kristiansand. Zij was een kunstschilderes, die o.a. Edvard Grieg, Amalie Skram, Johan Bogh, Olav Lofthus, graaf Hans Schack en zichzelf portretteerde. Op jouw 14-de schreef jij jouw eerste compositie 'Berceuse' voor viool en piano. Jij studeerde piano bij de pianiste/componiste Agathe Ursula Backer Grondahl, geboren op 1 december 1847 in Holmestrand, waar zij op 4 juni 1907 overleed. Agathe woonde vanaf 1857 in Christiania. Zij kreeg pianoles van Halfdan Kjerulf en Otto Winter-Hjelm, ook een leerling van Halfdan en van Theodor Kullak, waar Agathe ook les van kreeg, net als van Hans von Bülow en Franz Liszt. Agathe's man was de dirigent/componist Olaus Andreas Olam Grondahl, met wie zij 3 zonen kreeg; Nils, Anders en Fridtjof. Vanwege geldgebrek gaf Agathe dagelijks pianolessen. Vanaf haar 30-ste verergerde haar doofheid en in 1885 kreeg kreeg zij de medaille 'Pro liberis et artibus' van koning Oscar II Frederik van Bernadotte van Zweden. Na een grote operatie in 1897 werd zij meerdere keren in een psychiatrisch ziekenhuis behandeld.

Jij studeerde verder aan de Königliches Musik-Institut Berlin, waar jij ontdekte, dat jij het liefste componeerde. In Parijs kreeg jij les van Jules Emile Frédéric Massenet, die op 13 augustus 1912 overleed. Hij werd 70 jaar en hij is in de Cimetiere d'Egreville begraven. Hij was een leerling van Ambroise Thomas, Charles Gounod en François Bazin. Zijn vrouw was de pianiste Louise Constance de Gressy. Hij doceerde compositie aan het Conservatoire de Paris. In Parijs maakte jij jouw eerste orkestwerken, zoals de muziek voor het toneelstuk 'Vildanden' van Henrik Ibsen, wat in 1893 in het Christiania Theater is uitgevoerd. Jij gaf concerten in en om Christiania en jouw kamermuziek werd in Christiania uitgevoerd. In Parijs werd jouw Sonate voor viool en piano met veel succes uitgevoerd. Net als de andere, vrouwelijke componisten/pianisten kreeg jij weinig belangstelling. Met veel moeite kon jij jouw studie bekostigen. De Norwegian State Artists' Scholarship, met aanbevelingen van Agathe en Jules, werd jou diverse keren geweigerd. Agathe en Jules wisten jouw financiën op voldoende niveau te krijgen. Op 17 november 1894 speelde jij o.a. 'Au printemps en Souvenir triste' in het Christiania Theater. Met medewerking van het orkest van Per Carl Winge en de violiste Elly Fuchs. Winge's moeder was een nicht van Halfdan Kjerulf. Vanaf 1895 was jij lerares aan het Conservatorium van Oslo, wat extra geld opbracht.

In 1897 dirigeerde Winge een werk van de Engelse componist Frederick Delius. Frederick was o.a. bevriend met Paul Verlaine, Guy de Maupassant, Émile Zola, Edvard Grieg, August Strindberg en Paul Gauguin. Zijn vrouw was de Duitse schilderes Hélène Sophie Emilie Rosen, die bevriend was met o.a. Ida Gerhardi, Camille Claudel, Auguste Rodin, Henri Rousseau en Edvard Munch. Frederick had het Noorse volkslied 'Ja, vi elsker dette landet' van Bjornstjerne Bjornson op muziek gezet en dat beviel de kunstenaar Albert Tonnesen niet. Albert probeerde Winge tijdens een concert dood te schieten, maar hij miste en hij belandde in de gevangenis. Op 26 oktober 1901 begeleidde jij de zanger Ogman Gronn.

Jij bent vooral door de dichter/schrijver/journalist Vilhelm Andreas Wexels Krag geïnspireerd, geboren op 24 december 1971 in Kristiansand. Zijn oudere broers waren de schrijver/mysticus Thomas Peter Krag en de zakenman/uitvinder Nils Aall Krag. Grieg zette zijn gedichten ook op muziek. In 1891 verscheen zijn eerste dichtbundel 'Digte'. In 1892 verscheen 'Nat. Digte i prosa', in 1893 'Sange fra syden. Reiseindtryk og stemninger', in 1898 'Vestlandsviser' en in 1903 'Norge. Digt'. In 1900 woonde Vilhelm met zijn vrouw Beate Kielland (1876, Stavanger) en hun dochters Kirsten (1898, Kopenhagen) en Else (27 december 1899, Stavanger) op Oscarsgate 12 in Kristiania. Beate was de dochter van de schrijver Alexander Kielland en Beate Ramsland. In 1903 woonden zij enkele maanden op Ostre Strandgate 17 in Kristiansand. In 1904 gingen zij naar Kristiania terug en vanaf 1917 woonden zij in het pand 'Havbugta' in Helgoya op Ny-Hellesund. Vilhelm en Beate kregen 4 kinderen en hun jongste zoon was Preben. Vilhelm en Beate zijn in 1920 gescheiden.

Jij leed aan een psychische stoornis, waardoor jij in 1904 de muziek vaarwel moest zeggen. Jij was toen 34 jaar. Agathe Grondahl overleed op 4 juni 1907 op Ormoya, in Oslo. Zij werd 59 jaar. Leis Schjelderup overleed op 10 juli 1933 in Roskilde. Op diezelfde dag overleed Vilhelm Krag in Sogne. Gerhard Rosenkrone Schjelderup overleed op 29 juli 1933. Jij overleed op 21 november 1934 in het Dikemark Hospital op Villaveien 22 in Asker, Viken. Jij werd 64 jaar.

Schrijver: Sir Joanan Rutgers
2 juli 2023


Geplaatst in de categorie: idool

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 38



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)