Delirium tremens van een muzikaal genie

(voor Modest Moessorgski (1839 - 1881))

Jij bent geboren als Modest Petrovitsj Moessorgski op 21 maart 1839 in Karevo, Rusland. Jouw rijke, adellijke familie stamt af van de Varangiaanse hoofdman Rurik van de Kievan Rus'. Jouw moeder Julia Chirikova (1813 - 1865) was de dochter van een edelman. Jouw vader was Peter Mussorgsky (1798 - circa 1853). Jouw broer Filaret (Evgen) is geboren op 27 november 1836 in Karevo en hij overleed in 1889. Jouw oma Irina van vaderskant was een lijfeigene, die door jouw opa verkocht kon worden. Op jouw 6-de kreeg jij pianoles van jouw moeder, een volleerde pianiste. Op jouw 9-de speelde jij werken van Franz Liszt en een concert van de Ierse componist/pianist John Field, die in Sint-Petersburg en Moskou verbleef, waar hij les en concerten gaf. Hij overleed op 23 januari 1837 in Moskou door een longontsteking. Hij werd 54 jaar en hij is in de Vvedenskoye Begraafplaats in het district Lefortovo van Moskou begraven. De pianist/componist Pavel Pabst en de Joodse pianiste Mariya Veniaminovna Yudina zijn daar ook begraven. Op jouw 10-de ging jij met jouw broer Filaret naar de elitaire, Duitstalige Petrischule in Sint-Petersburg, in 1709 opgericht door de Noors-Nederlandse admiraal van de Russische Keizerlijke Zeevloot (vanaf 1721) Cornelis Kruys, een medewerker van tsaar Peter de Grote. Zijn vrouw was de Amsterdamse Catharina Voogt en hij is in de Oude Kerk in Amsterdam begraven.

De mij zeer geliefde Lou Andreas-Salomé ging ook naar de Petrischule. Jij studeerde er piano bij de hofpianist Anton Gerke, geboren op 21 augustus 1812 in Pulin, Oekraïne, en overleden op 17 augustus 1870 in Krelye. Op jouw 12-de publiceerde jij het pianostuk 'Porte-enseigne Polka', betaald door jouw vader. Op jouw 13-de ging jij naar de Kadettenschool van de Garde, onder leiding van de infanterie-generaal-majoor Alexander Nikolajevitsj Sutgof. Daar werd jij een alcoholist. Jij volgde pianolessen bij de dochter van Sutgof en jij speelde dansen en improvisaties voor de andere cadetten. In 1856 ben jij aan de Kadettenschool afgestudeerd. Jij hebt Duitse filosofie gestudeerd. Jij kreeg een functie bij het Preobrazjenski-regiment van de Russische Keizerlijke Garde. De dichter Gavrila Romanovitsj Derzjavin zat ook bij deze eenheid. In oktober 1856 ontmoette jij de 22-jarige Aleksandr Porfirjevitsj Borodin in een militair hospitaal in Sint-Petersburg. Jullie werden vrienden. Hij zei over jou: 'Zijn goede manieren en beleefdheid waren uitzonderlijk. De dames maakten ophef over hem. Hij zat aan de piano en terwijl hij zijn handen koket in de lucht gooide, speelde hij met uiterste zoetheid en gratie uittreksels uit 'Trovatore', 'Traviata' enzovoort, en om hem heen zoemde in koor: 'Charmant, délicieux!' en dergelijke.'. Borodin was componist, arts en chemicus. Met zijn vrouw Ekaterina Protopopova adopteerde hij diverse dochters. Hij richtte medische cursussen voor vrouwen op en hij overleed op 27 februari 1887 door hartfalen. Hij werd 53 jaar en hij is in de Tichvin-begraafplaats in Sint-Petersburg begraven.

In de winter van 1856 ontmoette jij de componist Aleksandr Sergejevitsj Dargomyzjski, geboren op 14 januari 1813 in Troitskoye. Jij werd een vaste waarde op de soirées van Dargomyzjski. Volgens de criticus Vladimir Stasov, bevriend met Leo Tolstoj, begon daar jouw ware, muzikale leven. Jij ontmoette V. Stasov, de componist César Cui en de componist/pianist Mily Alexeyevich Balakirev, die jou de vorm van composities uitlegde. Mily leefde als een kluizenaar in een huis vol honden, katten en religieuze iconen. Hij is nooit getrouwd en hij was extreem Russisch-orthodox en antisemitisch. In 1858 stopte jij met jouw muziekcarrière en leed jij aan een pijnlijke crisis over 'mystiek en cynische gedachten over de godheid'. Op jouw 20-ste assisteerde jij bij de opera 'Een leven voor de tsaar' van Michail Glinka, op het landgoed Glebovo van de ex-zangeres Vera Lyadova-Ivanova en haar rijke man, de choreograaf/balletdanser Lev Ivanov. Jij ontmoette Konstantin Ljadov, de vader van de componist/dirigent Anatoli Ljadov, die jij prees om zijn natuurlijke, muzikale talent. In 1861 verloor jouw familie vanwege het Emancipatiemanifest de helft van de bezittingen en verbleef jij veel in Karevo. Van 1863 tot 1866 werkte jij aan de opera 'Salammbô', die onvoltooid bleef, gebaseerd op de roman van Gustave Flaubert uit 1862, inclusief verzen van Russische dichters zoals Vasili Zhoekovski, Apollon Maykov en Aleksandr Polezjajev. Op 17 maart 1865 overleed jouw moeder in Sint-Petersburg.

Jij was een lage ambtenaar in Sint-Petersburg en jij woonde met vijf anderen samen. Door het lezen van o.a. Nikolaj Tsjernysjevski ging jij het artistiek realisme omarmen en verbond jij jezelf met de lagere lagen van de samenleving. Nikolaj T. was ook een socialistische filosoof en met name in zijn roman 'Wat moet er gebeuren' uit 1863. Na het overlijden van jouw moeder werd jij een zware alcoholist en moest jij de 6-koppige commune verlaten. Jij ging bij jouw broer wonen. In 1866 componeerde jij 'Hopak' en 'Darling Savishna' en in 1867 'Nacht op de Kale Berg', wat Balakirev weigerde uit te voeren. In 1886 publiceerde Nikolaj Rimski-Korsakov er een bewerking van. Als ambtenaar kreeg jij promotie, maar in 1867 werkte jij onbetaald. Jij raakte vooral bevriend met de componist Aleksandr Dargomyzjski, die vanaf 1866 aan zijn opera 'De Stenen Gast' werkte. In 1868 zette jij de eerste 11 scènes van het toneelstuk 'Huwelijk' van Nikolaj Gogol op muziek. Het bleef onvoltooid. Jij begon aan de opera 'Boris Godoenov' te werken, wat jij in mei 1873 voltooide. Boris was van 1598 tot 1605 tsaar van Rusland. In 1872 woonde jij samen met Rimski-Korsakov op kamers. De dichter Arseni Golenisjtsjev-Koetoezov, verre familie van jou, was ook een kamergenoot van jou. Hij schreef de liederencycli 'Zonloos' en 'Liederen en dansen van de dood' voor jou. Hij verhuisde om te trouwen. In 1873 werden er 3 fragmenten van jouw meesterwerk 'Boris Godoenov' in het Mariinsky Theater uitgevoerd. Van 1872 tot 1880 schreef jij de opera 'Khovanshchina'.

Jij was verbitterd over het uiteenvallen van de Balakirev-vriendenkring en jij kreeg 'aanvallen van waanzin', vergroot door jouw alcoholisme. Op 4 augustus 1873 was jouw vriend, de kunstschilder/architect Viktor Hartmann, overleden door een aneurysma. Hij werd 39 jaar. In de Keizerlijke Academie voor Beeldende Kunsten in Sint-Petersburg werden ruim 400 schilderijen van Viktor tentoongesteld. Jij maakte daar de pianosuite 'Schilderijen op een tentoonstelling' over. Jouw nieuwe privé-arts was George Leon Carrick, geboren op 14 oktober 1840 in Kronstadt en een neef van de zanger/komiek Sir Henry Lauder. Jij verbleef dag en nacht in de taverne 'Maly Yaroslavets' in Sint-Petersburg. Van 1874 tot 1880 werkte jij aan de onvoltooide, komische opera 'De kermis in Sorochyntsi'. Jouw alcoholisme verergerde en als ambtenaar werd jij naar het Office of Government Control overgeplaatst. In 1879 was jij drie maanden de begeleider van een zanger en toerde jij met hem door 12 steden. In 1880 werd jij voorgoed uit de overheidsdienst ontslagen. Jouw vrienden verzamelden geld voor jou, opdat jij 'Khovanshchina' en 'De kermis in Sorochyntsi' kon voltooien, wat mislukte. Begin 1881 zei jij tegen een vriend, dat er niets anders overbleef dan te bedelen. Jij was wanhopig en jij kreeg vier epileptische aanvallen kort achter elkaar. Jij leed aan een delirium tremens. Jij verbleef in een goed ziekenhuis, waar jij zelfs enkele weken leek te herstellen, maar desalniettemin was jouw toestand hopeloos. Van 2 tot 5 maart 1881 heeft Ilya Repin jou geportretteerd. Jij bent op 28 maart 1881 overleden. Jij werd 42 jaar en jij bent in de Tichvin-begraafplaats bij het Alexander Nevski-klooster aan de Nevski Prospekt in Sint-Petersburg begraven.

Modest Petrovitsj Moessorgski

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.5 met 2 stemmen 88