De kracht van minder denken

Op mijn 19e kreeg ik van mijn beste vriendin mijn eerste zelfhulpboek voor mijn verjaardag, Niet morgen maar nu van Wayne Dyer. Dit had ik zelf gevraagd. Haar moeder had gezegd: "Zou je dat nou wel doen? Ze denkt al zoveel na." Hoe kan zij dat weten, dacht ik.

Ik was vaak bij hen, at mee, sliep er na het stappen. Ik voelde me zowel gekend als betrapt. Teveel nadenken? Misschien. Maar als het er écht op aankwam, dacht ik juist te weinig na: sleutels kwijt, tas in de trein laten liggen, lenzen verliezen (ik lag regelmatig op mijn knieën, wanhopig de vloer aftastend).

Ik was met mijn hoofd bezig: denken, lezen, denken, lezen. Het klinkt misschien intelligent, maar dat is niet per se zo. Lezen kan een manier zijn om het dagelijks leven te ontvluchten, en denken is vaak denken in cirkels. Het heeft me wel iets gebracht, maar minder dan ik had gedacht.

Er is niets mis met nadenken over wat je gaat doen; soms komen de beste ideeën tijdens het wandelen of onder de douche. Maar piekeren maakt alles groter en onoverkomelijker. Dit noemen ze rumineren. Je eigen gedachten kunnen je grootste vijand worden. Niemand maakt het je zo moeilijk als jijzelf. Hersenen willen altijd iets te doen hebben en zoeken naar oplossingen, en voor je het weet, blijf je malen over hetzelfde probleem.

Ken je dat gevoel dat je niet goed genoeg bent, dat je faalt of dat je leven geen zin heeft? Het goede nieuws: er is niets mis met je. Misschien doe je gewoon iets verkeerd. Als je probeert jezelf hieruit te trekken door eindeloos te blijven nadenken, blijf je vaak vastzitten in je lijden.

Dit is iets wat Mindfulness en bevrijding van depressie van Mark Williams duidelijk maakt: het denken is de ziekte. Je gedachten hoeven niet waar te zijn, en je bent niet je gedachten.

Niet denken, maar doen. Impulsief handelen is niet altijd de beste keuze, maar ‘doen’ is een goed medicijn tegen destructief denken. Opruimen, klusjes doen, in beweging komen — als je merkt dat je te veel denkt, sta op en doe iets. Gedachten vervangen door betere is soms moeilijker dan gewoon in beweging komen. Zo verandert je perspectief, én je gedachten.

Als je jezelf naar buiten trekt voor een wandeling, merk je vaak dat je gedachten lichter worden. Mensen die te veel denken, leven vaak te veel in hun hoofd. Maar je hebt ook een lichaam. Je bent je lichaam. Minder denken en meer voelen: via je lichaam ervaar je dingen. Wanneer je je daarop focust, laat je je gedachten voor wat ze zijn en ben je in het nu. Dit is waar mindfulness om draait, en het is ook de basis van haptonomie.

Haptonomie gaat over voelen: hoe de dingen voor je zijn in je lichaam. Hoe voelt het als iemand een hand op je schouder legt? Kun je dat toelaten of schrik je ervan? Het helpt je jezelf en je grenzen beter te leren kennen, zonder al te veel te praten of te denken. Haptonomie staat juist met beide benen op de grond.

Wayne Dyer zegt dat we vaak denken dat externe omstandigheden onze emoties bepalen, maar dat we zelf bepalen hoe we reageren op situaties. Je emoties zijn niet afhankelijk van anderen of van het verleden; jij hebt de controle over hoe je je voelt in het huidige moment. Hij zegt ook: gedachten beïnvloeden ons gevoel. Door onze gedachten te veranderen, kunnen we onze emoties veranderen.

Wat deze benaderingen gemeen hebben, is dat ze laten zien dat je niet hoeft vast te blijven zitten in je gedachten, maar dat je je juist meer mag richten op het huidige moment — door actief te handelen en door bewust te voelen.

rumineren voelen

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

3.3 met 6 stemmen 221