Een trieste zwanenzang in Mexico-Stad

(voor Alice Rühle-Gerstel (1894 - 1943))

Jij bent geboren op 24 maart 1894 in Praag, in een art nouveau-huis in de Havlicková 13. Jouw moeder was de Tsjechische Kornelia Gerstel-Strakos (1874 - 1924) en jouw vader was de meubelfabrikant Emil Gerstel (1870 - 1919). Volgens andere gegevens werd jouw moeder Kornelie (Nelly) Strakosch genoemd, geboren als Strakosová. Jij was de oudste van 3 broers en 10 zussen. Het was een Joods gezin. Als kind sprak jij Duits, Tsjechisch, Engels en Frans. In jouw jeugd had jij o.a. contact met de schrijvers Willy Haas, Egon Erwin Kisch, Johannes Urzidil en Franz Viktor Werfel. De laatste twee waren ook bevriend met Franz Kafka en Max Brod.

Jij ging van 1900 tot 1910 naar het Duitse meisjeslyceum in Praag en daarna naar een meisjesinternaat in Dresden, waar jij moderne talen en muziek studeerde. In december 1912 ging jij naar Praag terug en begon jij daar de Duitstalige lerarenopleiding. In 1914 ben jij voor het staatsexamen voor muziek aan het lerarenseminarie geslaagd. In de Eerste Wereldoorlog was jij een verpleegster. Van 1917 tot 1921 studeerde jij literatuur en filosofie in Praag en München.

In 1921 promoveerde jij op de dichter/filosoof/literair criticus/filoloog/indoloog Karl Wilhelm Friedrich von Schlegel en Sébastien-Roch Nicolas Chamfort. Von Schlegel was getrouwd met de schrijfster/vertaalster Brendel Mendelssohn. Met Brendel's eerste man, de bankier/koopman Simon Veit, kreeg zij de kunstschilders Johannes en Philipp Veit en twee andere kinderen, die in de kindertijd overleden. Von Schlegel werkte samen met Novalis, Johann Ludwig Tieck, Johann Gottlieb Fichte en de intellectueel Caroline Michaelis, bevriend met de schrijfster Marie Therese Heyne.

In 1921 trouwde jij met Karl Heinrich Otto Rühle, geboren op 23 oktober 1874 in Grossvoigtsberg/Siebenlehn. Zijn vader was spoorwegbeambte. Otto was lid van de Deutscher Freidenkerbund, in 1881 opgericht door Ludwig Büchner en Wilhelm Liebknecht. In 1895 werd Otto privéleraar van gravin von Bühren. Hij was leraar in Oederan en als marxist schrijver/redacteur van sociaaldemocratische kranten. Hij sloot zich aan bij o.a. Karl Liebknecht, Rosa Luxemburg en Franz Mehring van het internationale socialisme. Hij was lid van de Spartakusbund. In 1928 verscheen 'Karl Marx: Sein Leben und Werk' van Otto. In 1939 schreef hij: 'Rusland was het voorbeeld voor het fascisme. De staatsorde en -heerschappij in Rusland zijn niet te onderscheiden van die in Italië en Duitsland. In wezen lijken ze op elkaar. Men kan spreken van een rode, zwarte of bruine 'Sovjetstaat', maar ook van rood, zwart en bruin fascisme.'.

Otto was een links-communistische student van Alfred Adler, die arts/psychotherapeut werd. Alfred was de stichter van de school voor individuele psychologie. Als psychologe was jij zijn leerlinge, net als o.a. Sophie Munk, Alfred's dochter Alexandra, de schrijfster Phyllis Bottome, Hertha Orgler, die over Alfred schreef, en de romanschrijfster Linda Page. Alfred is geboren op 7 februari 1870 op de Mariahilfer Strasse 208 in Rudolfsheim, Wenen. Zijn ouders waren Pauline Beer en de graanhandelaar Leopold Adler. Met zijn vrouw, de vrouwenrechtenactiviste Raissa Timofeyewna Epstein, kreeg hij 4 kinderen; de psychiater/schrijfster/neurologe Alexandra, de psychiater Kurt, de schrijfster/activiste Valentine, die op 6 juli 1942 in een Goelagkamp overleed en 44 werd, en Cornelia.

Met de psychologe Grete Fantl (1892 - 1965) heb jij de marxistische individu-psychologische studievereniging van Dresden opgericht. In 1924 heb jij de uitgeverij 'Am andern Ufer - Dresden-Buchholz-Friedewald' opgericht. Jij publiceerde de 'Monatsblätter für sozialistische Erziehung'. In 1924 verscheen 'Freud und Adler. Elementare Einführung in Psychoanalyse und Individualpsychologie'. In 1927 verscheen 'Der Weg zum Wir. Versuch einer Verbindung von Marxismus und Individualpsychologie'. In 1932 verscheen 'Das Frauenproblem der Gegenward - Eine psychologische Bilanz'. In 1998 verscheen 'Verlassenes Ende: Gedichte' bij Löwenzahn Verlag.


Du fremder Mensch in der Seele

Du fremder Mensch in der Seele,
Sag an! Nenn' deine Station!
Gib Auskunft! Erzähle! Erzähle!
Wie ich an den Drähten mich quäle.
Ganz fern schon verraucht mir der Ton.

Du hast mir den Himmel gesungen,
Dann war der Empfang gestört.
Vielleicht ist die Leitung zersprungen.
Vielleicht ist das Wort schon erklungen,
Und ich hab's nur nicht gehört?

Die Stimme! Nun schwindet sie wieder,
Erstickt vom Gepfeif und Gebraus!
Die reinen, verschollenen Lieder,
Ich zwinge sie nimmer hernieder,
Ich glaube, ich schalte aus.

Jij was bevriend met de schrijfster/journaliste/vertaalster Milena Jesenská, die op 17 mei 1944 in het concentratiekamp Ravensbrück door nierfalen overleed, na een transfusie met besmet bloed. Zij werd 47 jaar. In 1932 ging jij naar Praag terug en vanaf 1933 was jij medewerkster van de kinderbijlage van het Prages Tagblatt. In jouw autobiografische roman 'Der Umbruch oder Hanna und die Freiheit' beschrijf jij de zoektocht in Praag naar jouw identiteit. In 1936 ging jij naar Mexico. Jij volgde jouw man Otto, die daar familie had. In Mexico was jij vertaalster in een overheidskantoor en handelsjournaliste. Jij was bevriend met Frida Kahlo, Diego Rivera en Leo Trotski, die op 21 augustus 1940 door de Sovjetagent Ramón Mercador met een ijsbijl werd vermoord.

Jij voelde jezelf nooit thuis in Mexico. Otto overleed op 24 juni 1943 in Mexico-Stad door hartfalen. Hij werd 68 jaar. Jij hebt kort daarna en op dezelfde dag zelfdoding gepleegd door jezelf uit een raam te gooien. Jij werd 49 jaar.

Alice Rühle-Gerstel

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 8