Pierre Boulez en Aleksandr Skrjabin — beiden componist van de week

Met een productie van de opera 'Uit een Dodenhuis' (1928) van de Tsjechische componist Leos Janacek (1854-1928) — naar het gelijknamige boek uit 1862-1865 door Fjodor Michajlovitsj Dostojevski (1821-1881) — gaat dinsdag 29 mei 's avonds om half acht het, inmiddels zestigste, Holland Festival van start. De uitzending via Radio 4 (tussen 19:30 uur en 22:45 uur) wordt gerealiseerd rechtstreeks vanuit het Muziektheater in Amsterdam. Dirigent is de Franse musicus Pierre Boulez (geb. 1925), die van maandag tot en met vrijdag op Radio 4 diverse keren aan bod komt. Hij is dan tevens Componist van de week in het gelijknamige Vara-radioprogramma van Thea Derks.

De gebruikelijke routine van dit radioprogramma, dat wekelijks op werkdagen wordt uitgezonden tussen 19:30 uur en 20:00 uur, wordt aanstaande donderdag opnieuw onderbroken, als we de amoursganse dag, van zeven uur in de ochtend tot middernacht, als we dat al zouden willen, kunnen worden getracteerd op teksten en muziek, welke in het kader van deze 'Dag van de liefde' de ether in worden geslingerd. Niet alleen kunnen we ons tegoed doen aan in notenmateriaal verpakte liefdesuitingen, er wordt ook gesproken door — nee, er is geen gerechtigheid — Bekende Nederlanders. Dus nu vooral achtentwintig schietgebedjes opzeggen dat men de raaskallende presentatrice van 'Tussen Kunst en Kitsch' niet ook nog laat opdraven, want dan is het gebazel helemaal niet meer te harden. En men moet immers al zo voorzichtig zijn, het is al zo moeilijk om in een programma over de liefde origineel te zijn en niet te verzanden in de Levensgrote Clichéfabriek van Omroepland. En of dat enig soelaas biedt: ook zogenoemde luisteraars kunnen aan het woord komen, maar verliezen daarmee, stante pede c.q. sedente postero, hun status als toehoorder. Ergo: Bezint eer gij begint!
"Radio 4 presenteert de verklankte liefde in de breedste zin van het woord," dreigt men ons reeds van tevoren. Die mensen van de Gooise matras, welke steeds opnieuw zo ver van ons eigen bed verwijderd blijkt, hebben ook maar zeer beperkte mogelijkheden in het verzinnen van een werve(le)nde tekst voor zulk een uitzending, kennelijk indachtig de diepgewortelde overtuiging dat alles in de liefde vanzelfsprekend — en tevens geoorloofd — is.

Pierre Boulez dus. De andere avonden worden er composities van hem, uit verschillende perioden van zijn muziek-scheppend leven voorgesteld, en afgaande op wat de programmagidsen daarover melden, lijkt het er in ieder geval op alsof men ons een aardig (klank)beeld van de kunst van de veelzijdige musicus Pierre Boulez voor onze gehoorgangen wenst te bieden.
De Britse zender Radio 3 heeft ook steeds opnieuw een Composer of the week, eveneens op maandag tot en met vrijdag, maar dan al tussen 13:00 uur en 14:00 uur (onze tijd). Dat betekent ten eerste dubbele lengte en daar komt nog eens bij dat deze zender de aflevering van de middag nog dezelfde dag herhaalt: tussen 21:45 uur en 22:45 uur. Deze week komt de uitzonderlijke Rus Aleksandr Skrjabin (1872-1915) daar vijf maal een uur aan de orde.

Meer over deze zeer opvallende figuur in de geschiedenis van de Russische muziek, maar eveneens in die van de rest van Europa, is te vinden in twee artikelen op het cultuurweblog 'All art is quite useless' van Rond1900.nl:
'Het mystieke klankencentrum van Aleksandr Skrjabin' werd gepubliceerd op donderdag 8 maart, en is te vinden onder http://rond1900.nl/?p=429
Het tweede artikel is van zondag 27 mei en heet 'Aleksandr Skrjabins <Prometheus — Le Poème du Feu>' en de link daarvoor is http://rond1900.nl/?p=658#more-658

Schrijver: Heinz Wallisch, 29 mei 2007