Op en top een surrealistische grand-duchesse

(voor Meret Oppenheim (1913 - 1985))

Je bent geboren op 6 oktober 1913 in Berlijn. Jouw vader was de Duitse arts Erich Alfons Oppenheim en jouw moeder was de Zwitserse Eva Wenger. Je was hun eerste kind. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verbleef je met jouw moeder in Delémont in het Jura-gebergte. Daar woonde jouw oma Lisa Wenger, die schrijfster en schilderes was. Van 1918 tot 1932 woonden jullie in Steinen, waar in mei 2015 ter ere van jou een fonteinmonument is onthuld.

In jouw jeugd kwamen er vaak kunstenaars op bezoek, zoals de achrijver Hermann Hesse, die een tijd met jouw tante Ruth Wenger getrouwd was. Je bezocht een Bauhaus-expositie in de Kunsthalle Basel, waar je de abstracte kunst van Paul Klee bewonderde. In 1931 begon jij te schilderen. Samen met enkele kunstenaars in Basel vormde je de kunstenaarsgroep Gruppe 33. Je was ook een sieraadontwerpster en reconstructies van jouw sieraden zijn in het Stedelijk Museum 's-Hertogenbosch te zien. In 1932 ging je met een bevriende kunstenares naar Parijs, waar je aan de Académie de la Grande Chaumière studeerde.

Je ontmoette Alberto Giacometti, een leerling van Emile-Antoine Bourdelle, en Jean Arp, die beiden onder de indruk van jouw werk waren. Door hen exposeerde je in 1933 met de surrealisten in de Salon des Indépendants. Daarna vertoefde je in de kring rond André Breton, Marcel Duchamp en Max Ernst. De surrealisten noemden jou 'la Muse'. Man Ray maakte een beroemde fotoserie van jou. Je had lef en je was origineel, waarmee je jouw reputatie in de surrealistische beweging wist te bevestigen.

In 1936 maakte je jouw bekendste werk 'Le Déjeuner en fourrure', waarbij je een kop-en-schotel met een lepeltje in bont had verpakt. Het idee kwam van Pablo Picasso en Dora Maar. In 1936 deed je meer aan de objectkunst en had je in Basel jouw eerste solo-expositie. In 1937 ging je naar Basel terug, ook al had je in Parijs veel succes.

Man Ray had jou tot de sterrenstatus verheven, maar je ervoer jouw roem als een harnas en je leed aan depressies en twijfels. In Basel probeerde je nieuwe inspiratie te vinden en jouw artistieke faalangst te doorbreken. In Zwitserland heerste een totale afwijzing jegens de moderne kunst. Je ging naar de Kunstgewerbeschule in Basel, waar je technische vaardigheden bestudeerde. In 1939 stopte je met deze opleiding. Je ontmoette geregeld de leden van Gruppe 33, die absoluut anti-fascistisch waren.

In 1948 trouwde je met Wolfgang La Roche en je verhuisde naar Bern. Jouw kunstenaarscrisis duurde tot ongeveer 1954. In die dalperiode lukte er weinig en als er één beeld per jaar ontstond, dan was dat al veel.

In 1954 maakte je jouw atelier weer startklaar, want je voelde dat het weer wat beter begon te gaan met jezelf en met jouw kunstwerken. In 1959 exposeerde je bij Cordier in Parijs tijdens de expositie 'Eros' van de surrealisten. Je toonde de schilderijen 'Ma Gouvernante', 'Das Eichhörnchen', 'Miss Gardenia' en 'Kannibalenfestmal'. Het was jouw laatste expositie met de surrealisten.

Van 1972 tot 1985 leefde je afwisselend in Parijs en Bern. In 1975 kreeg je de kunstprijs van de stad Basel en in 1982 kreeg je de grote prijs van de stad Berlijn. In 1982 deed je mee aan de zevende documenta in Kassel, wat door de schilder/pedagoog Arnold Bode in 1955 is opgericht. In 1982 was de kunsthistoricus Rudi Fuchs de hoofdcurator. In 1983 voltooide je de Oppenheimbrunnen voor de Waisenhausplatz in Bern. Dit kunstwerk was zeer omstreden en het leidde tot felle discussies.

In 1985 maakte je eenzelfde soort werk voor de Jardins de l'ancienne école Polytechnique in Parijs, getiteld 'Die Spirale'. Je was lid van de Akademie der Künste in Berlijn, in 1696 opgericht door de keurvorst Frederik I van Pruisen. Op 15 november 1985 overleed je in Basel. Je werd 72 jaar.

Meret Oppenheim Wolf Wolfgang La Roche Man Ray

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.0 met 2 stemmen 47