Uit de artistieke schaduw van jouw ouders

(voor Anne-Marie Telmányi (1893 - 1983))

Jij bent geboren als Anne Marie Frederikke Nielsen op 4 maart 1893 in Kopenhagen, in het beursappartement van jouw vader aan de oevers van het Frederiksholmkanaal. Jouw moeder was de beeldhouwster Anne Marie Brodersen, geboren op 21 juni 1863 in de boerderij 'Thygesminde' in Sonder Stenderup. Die boerderij was van jouw opa Julius Brodersen en jouw oma Frederikke Johanne Kirstine Gylling. Jouw vader was de componist/dirigent Carl August Nielsen, geboren op 9 juni 1865 in een landarbeiderswoning in Sortelung op Funen. Jouw opa Niels Jorgensen was een schilder en dorpsmuzikant. Jouw ouders trouwden op 10 mei 1890 in de Church of England in Florence. Op 9 december 1891 was jouw zus Irmelin Johanne geboren en op 5 september 1895 jouw broer Hans Borge, die na meningitis gehandicapt en achterlijk was. Jouw vader had op 8 januari 1888 met het dienstmeisje Karen Marie Hansen de zoon Carl August Hansen gekregen.

Jij ging eerst naar de Tekenschool voor Vrouwen de H.C. Andersens Boulevard 10 in Kopenhagen, die in 1892 door Julie Marie Augusta Meldahl en Carolone Charlotte Sode in het Odd Fellow Palace in Bredgade werd opgericht. Op het pand aan de Andersens Boulevard staat nog steeds 'Tegneskolen for kvinder'. Jij kreeg les van Meldahl en Sode. Het was een voorbereiding voor de Academie voor Schone Kunsten en het werd na het overlijden van Sode op 5 december 1931 gesloten. Enkele andere leerlingen waren: Gerda Gottlieb-Wegener, Julie Marstrand, Augusta Thejll, Kamma Salto, Harriet Mundt en de schrijfster Karen Blixen voor een jaar. Op jouw 16-de ging jij aan de Koninklijke Deense Academie van Kunsten studeren, maar een jaar later werd jij naar een appartementenschool in Engeland gestuurd. Op jouw 19-de ging jij naar Kopenhagen terug om jouw kunststudies te voltooien, wat in 1916 gebeurde. In 1916 kreeg jij de gouden medaille van de Academie voor een piëta. Op 7 februari 1918 trouwde jij met de Hongaarse vioolvirtuoos Emil Telmányi, geboren op 22 juni 1892 in Arad, Koninkrijk Hongarije. Emil was bevriend met de Joodse pianist/componist Ignaz Friedman. Emil vertegenwoordigde de vioolwerken van jouw vader, met wie hij goed bevriend was en met wie hij op de Europese podia speelde.

In 1925-1926 ging jij naar Parijs, waar jij aan de Académie Moderne studeerde. Jij kreeg les van Fernand Léger en de Franse, fauvistische schilder Emile-Othon Friesz, levenslang bevriend met Raoul Dufy. Ik noem 'Dufy in de Studio' uit 1900 van Friesz. Marthe Rakine was iets later een leerlinge van Friesz. Jouw vader overleed op 3 oktober 1931 in Kopenhagen door hartaanvallen. Hij werd 66 jaar en hij is in de Vestre Kirkegard begraven. Jij ging met Emil mee op zijn concertreizen door Europa, waarbij jij de diverse landschappen schilderde. In 1933 versierde jij de trap van de Royal Music Academy met vier portretten, die niet meer te zien zijn. In 1936 ben jij van Emil gescheiden en woonde jij tot haar overlijden op 21 februari 1945 bij jouw moeder. Jouw moeder werd 81 jaar en zij is naast jouw vader begraven. Jouw moeder maakte o.a. een ruiterstandbeeld van koning Christian IX, een beeld van koningin Margaretha I te paard, een zeemeerminbeeld op Christenen Brygge en fabelachtig mooi beeld van koningin Dagmar in Ribe. Jij was levenslang bevriend met Else Vogel-Sorensen, met wie jij geregeld exposeerde.

Jij portretteerde o.a. de schilderes/beeldhouwster Olivia Holm-Moller, de actrice Bodil Ipsen, de operazangeres Else Brems en de archeoloog Peter Glob. Jij maakte ook zelfportretten. In 1961 werd jij lid van de Aurora-kunstenaarsgroep op het schitterende eiland Mon met zijn imponerende krijtrotsen. De edelman Antoine de Bosc de la Calmette liet door Andreas Kirkerup in Somarkegard op Mon een romantisch landhuis bouwen. Dat deed hij voor zijn geliefde vrouw Anna Catharina Elisabeth (Lisa), barones Iselin. Somarkegard heet nu Liselund, vernoemd naar de weledelgeboren barones Lisa Iselin. Antoine en Anna zijn in een grafkelder op de begraafplaats van de Damsholte Kirke uit 1743 begraven. De schrijfster Elsa Judith Elisa Gress is daar ook op dat kerkhof begraven. Elsa zat tijdens de Tweede Wereldoorlog bij het verzet. Als gevolg van de oorlogsgruwelen pleegden haar vriend en haar broer Palle zelfdoding. Zij debuteerde in 1945 met de essaybundel 'Strejftog' (Rooftocht) en in 1947 met de roman 'Mellemspil' (Interlude). Met de literatuurcriticus Richard W.B. Lewis kreeg zij in 1953 de zoon David, die een historicus is. Met de Fins-Amerikaanse, biseksuele schilder Charles Clifford Wright kreeg zij Barbara en Jonathan, die een architect is. Elsa Gress overleed op 18 juli 1988 in de boswachterswoning op het landgoed Marienborg op Mon. Clifford Wright overleed op 30 september 1999 in Damsholte.

De schrijfster Barbara Gress is geboren op 3 september 1957 in Kopenhagen. Haar memoires 'Demons and Angels' (1996) en 'The House and the Castle' (1999) gaan over haar leven in de internationale kunstenaarsgemeenschap Decenter van haar ouders, die eerst in een oud schoolgebouw in Glumso zetelde. En zij beschrijft haar leven in het boswachtershuis nabij het landhuis Marienborg, wat van een familievriend was, graaf Peter Moltke. Daar werd toen vrij en anarchistische geleefd en er kwamen veel artiesten op bezoek. Het hele park kon voor theater en muziek gebruikt worden. In 1999 verscheen Barbara's biografie 'When the World was Ours', over de filmregisseuse Astrid Henning-Jensen. In 2000 verscheen haar humoristische kinderboek met eigen illustraties 'The Boastful Tenor'. Het gaat over een opgeblazen operazangeres en een sierlijke, maar ietwat ongelukkig gebouwde danspop. Een eerder verschenen kinderboek van haar was 'Tarzan's Christmas'. Barbara genoot intens van haar werk als poppenbouwer en decorontwerpster in het kinderpoppentheater van de actrice Jytte Abildstrom (1934, Kopenhagen) op de Allégade in Frederiksberg. Barbara leed aan ernstige depressies en op 4 november 2001 heeft zij zelfdoding gepleegd. Zij werd 44 jaar en zij is in de Garnisons Kirkegard op de Dag Hammarskjolds Alle 10 in Kopenhagen begraven. Barbara liet één zoon na.

Jouw broer Hans Borge overleed in 1956 en hij werd 60 of 61 jaar. Op 4 januari 1963 overleed jouw halfbroer Carl August, die 74 werd. In 1965 verscheen jouw boek 'My Childhood Home: memories of Anne Marie en Carl Nielsen written by their daughter' bij Thaning & Appel. Jouw zus Irmelin Johanne overleed op 9 september 1974 en zij werd 82 jaar. In 1979 verscheen jouw biografie 'Anne Marie Carl-Nielsen' bij Gyldendal. Jij overleed op 17 april 1983 in Horsholm, Sjaelland. Jij werd 90 jaar en jij bent nabij jouw ouders in de Vestre Kirkegard begraven. Emil overleed op 13 juni 1988 in Holte, Rudersdal. Hij werd 95 jaar.

Anne-Marie Nielsen-Telmányi

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 66