Hij wilde jou alleen voor zichzelf

(voor Dagny Jael Przybyszewska (1867 - 1901))

Jij bent geboren op 8 juni 1867 in Kongsvinger, waar jouw ouders in de herfst van 1875 de villa 'Rolighed' kochten, nu het Kvinnemuseet (Vrouwenmuseum), met een tentoonstelling over jou. Jouw ouders waren dokter Hans Lemmich Juell en Mindy Blehr. Jij was hun tweede dochter. In 1866 is Gudrun geboren, in 1868 Hans Lemmich, die als kind overleed, in 1869 Astrid en in 1871 Ragnhild. Jij bent in Kongsvinger opgegroeid. In de herfst van 1882 deed jij jouw geloofdbelijdenis en enkele dagen daarna ging jij naar een internaatschool in Erfurt. In Erfurt is de dichteres Sidonia Hedwig Käunemann geboren. Na twee jaar ging jij naar Noorwegen terug. Begin zomer van 1888 werd jij in Forde gouvernante van de kinderen van jouw oom Otto Albert Blehr en zijn vrouw Randi Marie Nilsen. Otto werd 3 keer premier van Noorwegen.

In de winter van 1888 ontmoette jij de student en latere schrijver Hjalmar Christensen in zijn ouderlijke huis in Forde. Hij was jouw eerste jeugdliefde en de relatie duurde tot het voorjaar van 1891. In 1889 verscheen zijn debuutroman 'De Liberaal'. In de herfst van 1889 studeerde jij piano in Kristiania. Via Hjalmar raakte jij bevriend met o.a. Edvard Munch, de dichter/schrijver Nils Collett Vogt en de dichter/schrijver Vilhelm Krag. Jij bleef tot 1892 in Kristiania en Kongsvinger. In 1892 ging jij korte tijd in Berlijn muziek studeren en in februari 1893 hervatte jij die studie. Jij bezocht geregeld de herberg 'Zum Schwarzen Ferkel' van Gustav Türke, net als Edvard Munch en Stanislaw Przybyszewski. Andere bezoekers waren o.a. Richard Dehmel, Adolf Paul, Bengt Lidforss, Holger Drachmann, Carl Ludwig Schleich, een vriend van Stanislaw, en de arts Max Asch.

In maart 1893 had jij een korte, stormachtige relatie met August Strindberg, waarbij jouw familie moest ingrijpen en jij enkele weken naar Kongsvinger terugging. Op 18 augustus 1893 trouwde jij met de schrijver/dichter Stanislaw Feliks Przybyszewski, die met Marta Foerder 3 kinderen kreeg; in 1892 Boleslaw en Mieczyslawa en in februari 1895 Janina. Stanislaw behield zijn relatie met Marta. Stanislaw en jij woonden tot 1897 afwisselend in Berlijn en Kongsvinger. In 1894 hebben jullie in Noorwegen Henrik Ibsen, Adolf Gustav Thorsen, Theodor Kittelsen en Kmut Hamsun ontmoet. Op 28 september 1895 werd in Kongsvinger jullie zoon Zenon geboren, terwijl Stanislaw in Berlijn was. Zenon trouwde later met barones Anna De Geer. In de winter van 1894-1895 waren jullie in Berlijn. Eind 1895 waren Stanislaw en jij in Stockholm en Kopenhagen. Begin voorjaar 1896 ging Stanislaw naar Berlijn en jij naar 'Rolighed'. Eind mei 1896 was Stanislaw ook in Kongsvinger en daar ontvingen jullie het bericht van de zelfdoding van Marta. Op 9 juni 1896 pleegde Marta zelfdoding door koolmonoxidevergiftiging. Zij was zwanger van een vierde kind met Stanislaw.

Stanislaw werd in Berlijn gearresteerd, omdat men hem verdacht van een bijdrage aan Marta's overlijden. Na twee weken in de gevangenis werd hij dankzij jou en zijn familie vrijgelaten. Jullie kregen nieuwe vrienden; de dichteres Ida Coblenz, de vertaalster Hedwig Lachmann, de schilderes Julie Wolfthorn, de componist Conrad Ansorge en zijn vrouw, de pianiste Margarethe Ansorge, een beste vriendin van jou. Op 3 oktober 1897 werd in Kongsvinger jullie dochter Ivi (Iwi) geboren. Jij liet de kinderen bij jouw ouders achter en jij ging met Stanislaw naar Playa de la Mera, naar de filosoof Wincenty Lutoslawski, die tegen alcohol was, waardoor jullie na enkele weken naar Parijs gingen. Stanislaw was een alcoholist. In Parijs verbleven jullie in de kring rond de dichter Zenon Przesmycki. Jij deed verleidelijke, hypnotiserende solo-dansvoorstellingen. In de zomer van 1898 gingen jullie naar Kongsvinger terug. In de herfst van 1898 verhuisden jullie met jullie kinderen naar Krakau, waar Stanislaw de redactie van het tijdschrift 'Zycie' vormde.

In juni 1899 ging Stanislaw naar Lviv, waar hij bij de dichter Jan Kasprowicz en zijn vrouw Jadwiga Gasowski logeerde. Jan en Jadwiga kregen Anna en Janina. Stanislaw had een affaire met Jadwiga en een relatie met de schilderes Aniela Pajakówna, met wie hij op 1 oktober 1901 in Krakau de dochter Stanislawa kreeg, die schrijfster werd. Begin 1900 verliet jij Stanislaw en reisde jij een jaar door Europa. Op 23 april 1901 pleegde de op jou verliefde dichter Stanislaw Korab-Brzozowski in Warschau zelfdoding door vergiftiging. Hij werd 24 of 25 jaar. Zijn broer was de dichter Wincenty Korab-Brzozowski. Hoogstwaarschijnlijk was er een ménage à trois tussen Stanislaw K-B, Wladyslaw Emeryk en jou. Volgens de dichter/schrijver Tadeusz Boy-Zelenski was de liefde van Stanislaw K-B voor jou de reden van zijn zelfdoding. Volgens de literatuurhistoricus Artur Hutnikiewicz kon hij niet uit de driehoeksverhouding wegkomen. In het voorjaar van 1901 gingen jouw man Stanislaw en jij van Warschau naar Tiflis, hierbij uitgenodigd door jouw rijke minnaar en bewonderaar Wladyslaw Emeryk, een jonge student uit Krakau.

Jij vertrok met Wladyslaw en jouw zoon Zenon naar Tiflis (Tbilisi) en Stanislaw en Ivi zouden later komen, al was Stanislaw niet van plan om te gaan. Op 5 juni 1901 heeft Emeryk jou in een kamer in het Grand Hotel in Tiflis met een pistool vermoord. Hij schoot jou in jouw hoofd toen jij sliep en daarna pleegde hij zelfdoding. Zenon heeft gezien hoe jij werd vermoord. Jij werd 33 jaar en op 8 juni 1901 ben jij in de Kukiya-begraafplaats in Tiflis begraven.

dagny juel

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 9