Black Lives Matter

Een reactie op de column 'Blonde haren' van Jan Lønsing.

De strijd tegen racisme. Het lijkt ingewikkeld. Net als het feminisme. Maar het is vrij simpel als je eenmaal doorhebt waar het om gaat. En waar het niet om gaat. Het eerste is geen beweging tegen witte / blanke mensen. Het tweede is geen beweging tegen mannen.

Beide bewegingen proberen iets recht te trekken dat in de loop van de geschiedenis scheef is gegroeid. Daarom richt de beweging tegen racisme zich op de gelijkberechtiging van de donkergekleurde mens. En gaat dat gepaard met een leus dat hun levens er toe doen. OOK er toe doen. Want te veel en te vaak deden en doen hun levens er niet genoeg toe. En het feminisme richt zich op de herwaardering van vrouwen en vrouwelijke waarden. Omdat in de loop van de geschiedenis vrouwen zijn ondergesneeuwd en daarmee ook alle vrouwelijke waarden die in onze hedendaagse wereld zo hard nodig zijn.

Zwarte mensen en vrouwen zijn eeuwenlang als tweederangs burgers behandeld. Door blanke mensen. Die alle privileges hadden. Door mannen. Die alle privileges hadden. We leven nu in een periode dat we de balans opmaken en de weegschaal weer in evenwicht willen brengen. Iedereen gelijke rechten en gelijke kansen.

Het heeft niet zoveel zin in die reparatie van ongelijkheid te gaan roepen dat blanke levens er toe doen en dat mannen er toe doen. Dat wisten we al. Dat is al eeuwenlang in de geschiedenis zo. Maar dat zwarte mensen er toe doen, en dat vrouwen er toe doen, dat is nieuw. Dat is wat gehoord moet worden. Dat is wat hersteld moet worden. Zo simpel is het. Niet meer en niet minder.

Het was voor mij als feministe een verademing toen ik vorig jaar zomer Patrick Cammaert in Buitenhof hoorde spreken. Generaal-Majoor buiten dienst, veelgevraagd adviseur voor militaire missies in conflictgebieden. De wijze waarop hij sprak over seksueel oorlogsgeweld, en dat hij erop wees dat vrouwelijke militairen nodig waren in die conflictgebieden om met de slachtoffers te praten. Nee, niet omdat de slachtoffers meestal vrouwen zijn. Maar omdat de daders altijd mannen zijn. "Wij zijn de daders", zei hij.

Ik slaakte een zucht van verlichting. Eindelijk een man die het snapt. Eindelijk een man die niet eindeloos gaat zitten verdedigen en uitleggen dat hij echt geen verkrachter is. Iemand die de cijfers kent en weet dat achter iedere verkrachting, ook van jongens, ook van mannen, een man als dader zit. Het zijn gewoon de feiten. En daarna weet je als slachtoffer dus even niet meer welke man wel of niet veilig is. Dus praat je liever met een vrouw. Want die enkele keer dat een vrouw de dader is, is procentueel nihil. Patrick weet dat. Patrick snapt het. Patrick is geen verkrachter. Patrick is een man die het snapt.

Ik ben geen racist. Maar ik snap dat ik in de ogen van donkergekleurde mensen tot de blanke / witte bevolkingsgroep hoor die hun eeuwenlang onderdrukt heeft. Wij, blanke mensen, die onszelf eeuwenlang superieur hebben gevoeld ten opzicht van niet-blanke mensen, wij zijn de daders. Wij zijn de slavenhandelaren. Wij zijn degenen die de banen krijgen. Wij zijn degenen die een eerlijke rechtsgang krijgen. Wij zijn degenen die eeuwenlang alle privileges hadden. Er is nog een lange weg te gaan voordat die onrechtvaardigheid in de geschiedenis is rechtgetrokken.

En hetzelfde geldt voor discriminatie van en geweld tegen vrouwen. Mannen hebben al eeuwenlang de privileges. Ook die onrechtvaardigheid is nog lang niet rechtgetrokken.

Als er geen racisme meer bestaat. Als er geen seksisme meer bestaat. Als er geen discriminatie van en geweld tegen donkergekleurde mensen en vrouwen meer bestaat. Dan mag je weer roepen dat levens van blanken en van mannen er toe doen. Dat alle levens er toe doen. Want natuurlijk is dat uiteindelijk wel zo. Maar zolang de vrouwenopvanghuizen nog vol zitten met mishandelde vrouwen, en zolang de overheid mensenlevens verwoest, en zelfs vermoord, door etnisch te profileren, zolang geeft dat nog even geen pas.