Een groot, vredelievend strijdster voor de Indiaanse mensenrechten

(voor Sarah Winnemucca (1844 - 1891))

Je bent geboren als Sarah Thocmentony in 1844 nabij Humboldt Lake, Nevada. Je bent in een invloedrijke Paiute-familie geboren. Je sprak de Uto-Azteekse taal. Jouw vader was de Paiute-leider Winnemucca (1820 - 1882), wat 'de gever van spirituele gaven' betekent. Hij wantrouwde de blanke kolonisten. Jouw moeder was Tuboitone, de dochter van het Paiute-opperhoofd Truckee, die ook een medicijnman en een profeet was. Jouw vader was oorspronkelijk een Shoshone-Indiaan. Jouw oudere zus was Mary, jouw jongere zus was Elma en jouw jongere broer was was Natchez. Jouw vader was de leider van 150 krijgers. Jouw opa Truckee had goede contacten met de Europese kolonisten. Hij hielp kapitein John Frémont langs de Great Basin om Californië te bereiken en hij vocht in de Mexicaans-Amerikaanse Oorlog.

Op jouw zesde jaar ging jij naar de omgeving van Stockton. Op jouw 13-de jaar ging jij met Elma bij majoor William Ormsby, zijn vrouw en hun dochter Lizzie wonen. Jullie moesten er vooral voor Lizzie zijn. Jij kende al wat Engels en Spaans. William had een hotel. Jullie deden het huishouden en jij leerde goed Engels spreken en schrijven. De Paiute-Indianen hadden twee blanke mannen vermoord, die twee Paiute-meisjes hadden ontvoerd en misbruikt. Jouw neef Numaga was de oorlogsleider van de Paiute-Indianen. William werd op 12 mei 1860 door de Paiute-Indianen vermoord. In oktober 1860 overleed opa Truckee door een tarantulabeet. Jullie verlieten geregeld het Pyramid Lake Reservation om op te treden in Virginia City of San Francisco, als de 'Paiute Royal Family'. Jouw vader kreeg er nog een tweede, jongere vrouw bij, met wie hij een zoon kreeg.

In 1865 viel kapitein Almund B. Wells de Paiute-Indianen aan, het kamp van Truckee/Old Winnemucca, terwijl jouw vader en jij in Dayton waren. Er werden 29 oude mannen, vrouwen en kinderen vermoord. Jouw moeder en de twee vrouwen van de leider werden ook vermoord. Plus het zoontje, een zuigeling. Jouw zus Mary wist te ontsnappen, maar zij overleed later in die strenge winter. Jouw zus Elma was er niet en zij werd door een Franse familie in Maryville opgevangen. Zij trouwde later met John Smith, met wie ze in Montana en Idaho ging wonen. In 1872 verhuisden jouw broer Natchez en zijn familie, jouw vader en jij naar het Malheur Reservaat in het oosten van Oregon. Jij werkte als tolk bij de Indiaanse onderhandelaar/agent Samuel B. Parrish, die de Indianen hielp bij de landbouw. Jij was zijn assistente en jij was een lerares. Op 29 januari 1872 trouwde jij met Edward Bartlett, een voormalige eerste luitenant. Hij verliet jou al gauw en jij ging naar Kamp McDermitt en vervolgens weer naar het Malheur Reservaat.

In 1876 was je officieel gescheiden van Edward en kreeg je jouw eigen achternaam terug. Parrish werd door de agent William V. Rinehart vervangen, die de omstandigheden van de Paiute-Indianen volop deed verslechteren. Rinehart gaf zelfs reservaatdelen aan de blanke kolonisten. In 1878 verlieten bijna alle Indianen het reservaat, vanwege de misstanden. Ze plunderden blanke nederzettingen in Zuid-Oregon en Noord-Nevada, waardoor de Bannock-oorlog ontstond. Jij was de vertaalster, scout en koerierster voor generaal Oliver Otis Howard. Je werd door de officieren zeer gerespecteerd en er vielen gelukkig relatief gezien weinig slachtoffers te betreuren. Je begon het bestuur in de Indiaanse reservaten van het leger over te nemen.

Het Yakama Indian Reservation leek op een concentratiekamp. Daar leden 543 Paiute's grote ontberingen. Jij werkte er als vertaalster en jij ging met jouw vader en twee anderen naar Washington om de benarde situatie van de Indianen aan te kaarten en jullie vroegen om verbeteringen. In 1879 werd het Malheur Reservaat gesloten, maar de Paiute's konden nergens anders heen. In 1881 hertrouwde jij met luitenant Lewis H. Hopkins, die ook voor de Indianen werkte. Je ontmoette hem in de eerste legerbasis Vancouver Barracks. In 1803 hield jij bijna 300 lezingen in de grote steden om het onrecht, wat de Indianen werd aangedaan, zoveel mogelijk bewust te laten worden. Jouw toespraken werden door de pers gerapporteerd.

In Boston ontmoette jij Elizabeth en Mary Peabody, die jou hielpen om jouw lezingen samen te stellen. In 1883 verscheen jouw boek 'Life Among the Paiutes: Their Wrongs and Claims', de eerste autobiografie van een Indiaanse vrouw. Lewis had ook aan de informatie bijgedragen. Lewis leed aan tuberculose en hij was gokverslaafd, wat ook jouw inkomsten opsoupeerde. In 1884 ging Lewis naar Nevada terug en jij gaf een jaar lang lezingen in San Francisco. Terug in Pyramid Lake bouwden jouw broer Natchez en jij een school voor Indiaanse kinderen in Lovelock om de Paiute-cultuur en -taal te promoten. Deze Peabody Indian School werd in 1887 gesloten en de leerlingen werden naar een school in Grand Junction gebracht. In 1887 overleed Lewis. Jij leefde van een pensioen en op 16 oktober 1891 overleed jij in het huis van Elma in Henry's Lake, Idaho, door tuberculose. Jij werd 46 of 47 jaar en jij bent in Henrys Flat Burial Site in Fremont County, Idaho, begraven.