Artikel NRC 4 mei 2002

'Democratie is illusoir'


ROTTERDAM, 4 MEI.

Nederland leeft in een illusie van democratie. Er is een onontwarbare kluwen ontstaan tussen politiek en bestuur, tussen controleurs en gecontroleerden. Politieke partijen vertegenwoordigen alleen nog zichzelf en hebben hun verlies aan massa-aanhang gecompenseerd met een grotere greep op het openbaar bestuur. De politieke regentenklasse is conservatief en staat niet open voor de enorme veranderingen in de wereld om haar heen.

Dat concluderen vandaag in magazine M van NRC Handelsblad hoogleraren die de Nederlandse politiek beroepshalve volgen.

'We leven in een land met gegarandeerde grondrechten voor iedereen. Maar laten we het niet optuigen tot iets dat het niet is: een democratie met vertegenwoordigers van het volk', zegt prof.dr. H. Daudt, emeritus-hoogleraar politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Volgens hem stellen de verkiezingen van 15 mei 'geen flikker voor'.

Daudt krijgt bijval van nog actieve collega's. Volgens de Groningse hoogleraar politicologie F. Ankersmit is 'de politiek in Nederland naar de periferie verdwenen' en is 'de democratie als zodanig er niet meer in te herkennen'.

Zijn Tilburgse collega prof. P. Frissen vindt dat Nederland geregeerd wordt door 'een regentenstand die niets te maken heeft met democratie in de directe zin van het woord'.

Volgens de Amsterdamse politicoloog prof. M. Hajer heeft 'de democratie zoals wij die kennen zijn langste tijd gehad'. De politiek is 'statisch' en lijdt aan 'institutioneel conformisme'. 'Het besef dat de wereld groter is dan Den Haag, leeft binnen de ambtelijke rijksdienst sterker dan op het politieke Binnenhof'.

Zijn Leidse collega prof. B. Tromp ziet een crisis naderen. 'De politieke partij is een netwerk van mensen die elkaar kennen en elkaar ondersteunen. Van democratie is geen sprake.'

De kritiek van de politicologen geldt niet speciaal de paarse partijen, maar het politieke bestel in zijn geheel. Alle partijen hebben hun leden- en functieverlies gecompenseerd met een greep naar de ambtelijke en semi-ambtelijke sleutelfuncties in het openbaar bestuur.
Volgens de Maastrichtse politicoloog N. Baakman maakt de partijloze burger sinds eind jaren zestig 'geen schijn van kans meer' in het openbaar bestuur.

Schrijver: Gerard van Westerloo
Inzender: Johan Mostertman, 6 mei 2002

mostertmannederlands.nl

politiek demokratie demokratie bestuur

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

2.6 met 8 stemmen 853